Замбія: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
+беларуска-замбійскія адносіны |
вікіфікацыя, стылявыя змены, пунктуацыя, дапаўненне |
||
Радок 59:
|Заўвагі =
}}
'''За́мбія''', '''Рэспубліка Замбія''' ({{lang-en|Republic of Zambia}}) — [[дзяржава]] ў [[Паўднёвая Афрыка|Паўднёвай Афрыцы]]. Мяжуе паўночным захадзе з [[Дэмакратычная Рэспубліка Конга|Дэмакратычнай Рэспублікай Конга]], на поўначы з [[Танзанія]]й, на ўсходзе [[Малаві]]
== Геаграфія ==▼
Амаль усю краіну займае хвалістае пласкагор'е (выыня 1000—1500 м), складзенае з дакембрыйскіх гранітаў, гнейсаў, крышталічных сланцаў. На ўсходзе горы Мучынга (вышыня да 1893 м, гара Мумпу). Замбія мае запасы медзі сусветнага значэння на мяжы з ДРК, кобальт, поліметалы, ванадый, уран, золата, жалеза, каменны вугаль. Клімат субэкватарыяльны з трыма сезонамі — дажджлівым і цёплым (лістапад-красавік), сухім і халаднаватым (май-ліпень), сухім і гарачым (жнівень-кастрычнік). Сярэдняя тэмпература самага цёплага месяца (кастрычнік) каля 20-25 °C, самага халоднага (ліпень) каля 15-20 °C. Ападкаў 750—1500 мм за год. Бываюць засухі. Рачна сетка густая: рака Замбезі, з прытокамі Кафуэ, Луангва і іншыя, вытокі Конга з азёрамі [[Возера Бангвеулу|Бангвеулу]] і Мверу, паўднёвая частка [[возера Танганьіка]]. На Замбезі вадасховішча Карыба, ёсць парогі і вадаспады, у т.л. вадаспад Вікторыя. Агульныя запасы гідраэнергіі больш за 50 млн кВт. Пераважае саванная расліннасць на чырвона-карычневых глебах. Жывёльны свет разнастайны: ёсць буйныя траваедныя — сланы, насарогі, буйвалы, зебры, антылопы; драпежнікі — ільвы, леапарды, гіены. Нацыянальныя паркі: Кафуэ, Сіёма-Нгвезі, Паўночная і Паўднёвая Луангва і іншыя.
== Гісторыя ==
{{main|Гісторыя Замбіі}}
▲== Геаграфія ==
▲== Дзяржаўны і палітычны лад ==
▲Згодна з дзеючай [[Канстытуцыя Замбіі|Канстытуцыяй]], прынятай у [[1996]], Замбія — прэзідэнцкая рэспубліка. Прэзідэнту належыць уся паўната вышэйшай заканадаўчай і выканаўчай улады. Выбіраецца усеагульным і прамым галасаваннем тэрмінам на пяць гадоў. Прэзідэнт ўзначальвае ўрад — кабінет міністраў, і з'яўляецца галоўнакамандуючым узброенымі сіламі краіны. Заканадаўчая ўлада ў Замбіі ажыццяўляецца прэзідэнтам і аднапалатным парламентам — [[Нацыянальная Асамблея Замбіі|Нацыянальнай асамблеяй]] (150 дэпутатаў, абраных шляхам усеагульных выбараў на пяць гадоў).
== Гарады ==
| |||