Марфа Васільеўна Сабакіна: Розніца паміж версіямі

[[Image:Marfa Sobakina.JPG|thumb|Марфа Васільеўна Сабакіна, рэканструкцыя Нікіціна паводле чэрапа]]{{DEFAULTSORT:Сабакіна Марфа Васільеўна}}'''Марфа Васільеўна Сабакіна''' (пам.? — [[{{ДС|13 лістапада]] [[|11|1571]]}}), трэцяя жонка [[Іван Грозны|Івана Грознага]], дачка [[Горад Каломна|каломенскага]] двараніна.

Вызначаная ў жонкі цару пасля традыцыйнай працэдуры сматрын, царская нявеста Сабакіна неўзабаве цяжка захварэла. Шлюб адбыўся [[28 кастрычніка]] [[1571]], царыца Марфа памёрла праз 15 дзён. Як і ў выпадку з першымі двума жонкамі Яна, [[Анастасія Раманаўна|Анастасіяй Раманаўнай]] і [[Марыя Цемруковна|Марыяй Цемруковнай]], ранняя смерць царыцы спарадзіла падазроны ў атручванні і выклікала гнеў Івана; па некаторых дадзеных, падчас расследаванняў было пакарана 20 чалавек. Дамагаючыся правы заключыць забаронены царквой чацвёрты шлюб, Іван сцвярджаў, што з-за хваробы нявесты шлюб з Марфай застаўся фіктыўным.

Даследаванне астанкаў Марфы Васільеўны, праведзенае ў 1990-е гады, не выявіла атрутных металаў і іншых устойлівых рэчываў; гэта, зрэшты, не выключае выкарыстання расліннага яду, не які паддаецца хімічнаму аналізу.

== У мастацтве ==

* Гісторыі Сабакінай прысвечана п'еса [[Леў Аляксандравіч Мей|Л.  А.  Мея]] «Царская нявеста» ([[1849]])

* праз паўстагоддзя па п'есе Мея напісана [[Опера "Царская нявеста"|аднайменная опера]] ([[1899]]) [[Мікалай Андрэевіч Рымскі-Корсаков|М.  А.  Рымскага-Корсакова]]

* [[Фільм "Царская нявеста"|якая ў сваю чаргу экранізаваная]] ў [[1965]].

«Марфай Васільеўнай» клічуць жонку Івана Грознага ў п'есе [[Міхаіл Афанасевіч Булгакаў|М.  А.  Булгакава]] «Іван Васілевіч» і ў пастаўленым па ёй фільме «[[Фільм "Іван Васілевіч мяняе прафесію"|Іван Васілевіч мяняе прафесію]]»; але гераіня Булгакава-Гайдая не падобна на хворую царскай нявесту.