Карлаў універсітэт: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Універсітэт і Гусіцтва |
Перыядызацыя гісторыі. Універсітэт да 1740 |
||
Радок 42:
== Гісторыя ==
26 студзеня 1347 года [[Папа Рымскі]] [[Клімент VI, Папа Рымскі|Клімент VI]] выдаў дазвол на стварэнне ў Празе навучальнай установы з правам надання вучоных ступеняў. Універсітэт з чатырма факультэтамі: вольных мастацтваў, юрыдычным, медыцынскім і тэалагічным,- быў урачыста заснаваны чэшскім і [[Рымскі кароль|рымскім каралём]] Карлам IV актам з 7 красавіка 1348 года. У 1372 годзе юрыдычны факультэт фактычна аддзяліўся ад універсітэта і да 1417 году меў уласнага рэктара. Арганізацыйна ўніверсітэт падзяляўся на 4 універсітэцкія нацыі: чэшскую (студэнты і прафесары з [[Багемія|Багеміі]] і Маравіі, венгерскага каралеўства), польскую (з Сілезіі, польскага каралеўства, Мазовіі, Вялікага княства Літоўскага), баварскую і саксонскую. Кожная нацыя мела адзін універсітэцкі голас. У 1409 годзе чэшскі кароль [[Вацлаў IV]] выдаў тзв. [[Кутнагорскі дэкрэт]], паводле якога чэшская нацыя атрымала 3 галасы а астатнія 1 на ўсіх. Пратэстуючы супраць дыскрымінацыі, каля 700 замежных студэнтаў і выкладчыкаў пакінулі Прагу, заснаваўшы ў тым жа годзе [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|ўніверсітэт у Лейпцыгу.]]▼
=== 1347-1740 гг. ===
▲26 студзеня 1347 года [[Папа Рымскі]] [[Клімент VI, Папа Рымскі|Клімент VI]] выдаў дазвол на стварэнне ў Празе навучальнай установы з правам надання вучоных ступеняў. Універсітэт з
Пражскі ўніверсітэт стаў калыскай і адным з цэнтраў [[гусіты|гусіцкага руху]]. Пасля сыходу замежных студэнтаў паплечнікі [[Ян Гус|Яна Гуса]] апынуліся ва ўніверсітэце ў большасці. Пасля 1419 года ў выніку гусітскіх войнаў дзейнасць універсітэта спынілася. Навучанне было адноўленае ў 1430-х гадах але толькі на факультэце вольных мастацтваў. Універсітэт страціў міжнароднае значэнне, да XVII стагоддзя на яго адзіным факультэце вучыліся амаль выключна студэнты [[утраквізм|ўтраквісты]] з Багеміі.
У 1622-1638 гадах пасля паразы [[антыгабсбурскае паўстанне|антыгабсбурскага паўстання]] (1618-1620) універсітэт быў перададзены [[Езуіты|езуітам]], якія пачынаючы ад 1556 мелі ў Празе ў акадэмію -тзв. [[Клеменцінум]] , павышаную ў 1618 на ўніверсітэт. У 1638 годзе [[Фердынанд III]] выняў універсітэт з падпарадкавання езуітам і аднавіў дзейнасць юрыдычнага і медыцынскага факультэтаў, але ў 1654 годзе аб'яднаў пражскі універсітэт (Каралінум) з езуіцкім Клеменцінумам. У выніку быў створаны тзв Карла-Фердынандаў універсітэт з чатырмя факультэтамі, прычым філасофскі (вольных мастацтваў) і тэалагічны факультэт былі пад апекай езуітаў.
=== 1740-1918 гг. ===
Услед за венгерскай элітай чэшская інтэлігенцыя горада («[[будзіцелі]]») пачала рашучыя выступы супраць палітыкі [[германізацыя|германізацыі]] аўстрыйскіх улад, таму ў [[1882]]—[[1939]] гадах Карлаў універсітэт падзяліўся на два патокі: [[чэшская мова|чэшскі]] і [[Германія|нямецкі]].
=== 1918-1945 ===
=== Другая сусветная вайна ===
| |||