Карлаў універсітэт: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др арфаграфія, стылявыя змены |
др →Гісторыя: вярнуў і інтэграваў зацёрты змест |
||
Радок 44:
=== 1347—1740 гады ===
Універсітэт створаны ініцыятывай імператара (чэшскага і рымскага караля) [[Карл IV Люксембургскі|Карлам IV]] з прапановы першага пражскага архібіскупа [[Арнашт з Пардубіц|Арнашта]]. 26 студзеня 1347 года [[Папа Рымскі]] [[Клімент VI, Папа Рымскі|Клімент VI]] выдаў дазвол на
Карлаў універсітэт быў першым нямецкім універсітэтам наогул і першым універсітэтам Цэнтральнай Еўропы, у прыватнасці. Абслугоўваў у першую чаргу інтарэсы прадстаўнікамі нямецкай абшчыны Чэхіі, навучанне вялося на [[Нямецкая мова|нямецкай мове]] да канца XIX ст. У адрозненне ад іншых універсітэтаў, адукацыя не мела рэлігійнага ўхілу, бо каталіцкая царква ў Празе мела ўласную навучальную ўстанову.
У 1372 годзе юрыдычны факультэт фактычна аддзяліўся ад універсітэта і да 1417 года меў уласнага рэктара. Арганізацыйна ўніверсітэт падзяляўся на 4 універсітэцкія нацыі: чэшскую (студэнты і прафесары з [[Багемія|Багеміі]] і Маравіі, венгерскага каралеўства), польскую (з Сілезіі, польскага каралеўства, Мазовіі, Вялікага княства Літоўскага), баварскую і саксонскую. Кожная нацыя мела адзін універсітэцкі голас. У 1409 годзе чэшскі кароль [[Вацлаў IV]] выдаў т. зв. [[Кутнагорскі дэкрэт]], паводле якога чэшская нацыя атрымала 3 галасы, а астатнія 1 на ўсіх. Пратэстуючы супраць дыскрымінацыі, каля 700 замежных студэнтаў і выкладчыкаў пакінулі Прагу, заснаваўшы ў тым жа годзе [[Лейпцыгскі ўніверсітэт|ўніверсітэт у Лейпцыгу]].
Пражскі ўніверсітэт стаў калыскай і адным з цэнтраў [[гусіты|гусіцкага руху]]. Пасля зыходу замежных студэнтаў паплечнікі [[Ян Гус|Яна Гуса]] апынуліся ва ўніверсітэце ў большасці. Пасля 1419 года ў выніку гусіцкіх войнаў дзейнасць універсітэта спынілася. Навучанне было адноўленае ў 1430-х гадах, але толькі на факультэце вольных мастацтваў. Універсітэт страціў міжнароднае значэнне, да XVII стагоддзя на яго адзіным факультэце вучыліся амаль выключна студэнты [[утраквізм|ўтраквісты]] з Багеміі.
У 1622—1638 гадах пасля паразы [[антыгабсбурскае паўстанне|антыгабсбурскага паўстання]] (1618—1620) універсітэт быў перададзены [[Езуіты|езуітам]], якія пачынаючы ад 1556 года мелі ў Празе акадэмію — т. зв. [[Клеменцінум]], павышаную ў 1618 годзе да ўніверсітэта. У 1622 годзе да Клеменцінума перададзена ўніверсітэцкая бібліятэка. У 1638 годзе [[Фердынанд III]] выняў універсітэт з падпарадкавання езуітам і аднавіў дзейнасць юрыдычнага і медыцынскага факультэтаў, але ў 1654 годзе аб'яднаў пражскі універсітэт (Каралінум) з езуіцкім Клеменцінумам. У выніку быў створаны т. зв. Карла-Фердынандаў універсітэт з чатырма факультэтамі, прычым філасофскі (вольных мастацтваў) і тэалагічны факультэт былі пад апекай езуітаў.
=== 1740—1918 гады ===
| |||