Анатоль Вольны: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: Файл: → Выява:, штадт → штат using AWB
Радок 1:
{{Пісьменнік
[[Выява:Анатоль Вольны.jpg|250px|thumb|Анатоль Вольны]]
| Імя = Анатоль Вольны
'''Анатоль ВОЛЬНЫ''', сапр.: '''Анатоль Іўсцінавіч АЖГІРЭЙ''' ({{ДН|2|12|1902|19|11}}, ст. Пухавічы Ігуменскага пав. Мінскай губ., цяпер {{МН|Пухавіцкі раён|у Пухавіцкім раёне|}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|29|10|1937}}, {{МС|Мінск||}}, НКУС; Псеўданімы і крыптанім: ''А. В.''; ''Акша''; ''Алёша''; ''В.Анатолий''; ''Анатолий Вольный'') — беларускі [[паэт]], [[празаік]], [[драматург|кінадраматург]], [[журналіст]].
| Арыгінал імя =
| Фота = Анатоль Вольны.jpg
| Шырыня =
| Подпіс =
| Герб =
| Шырыня герба =
| Подпіс герба =
| Імя пры нараджэнні = Анатоль Іўсцінавіч Ажгірэй
| Псеўданімы =
| Дата нараджэння = 2.12.1902 (19.11)
| Месца нараджэння = ст. [[Пухавічы]] [[Ігуменскі павет|Ігуменскага павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губерні]], цяпер {{МН|Пухавіцкі раён|ў Пухавіцкім раёне|}}
| Дата смерці = 29.10.1937
| Месца смерці = {{МС|Мінск||}}
| Грамадзянства =
| Род =
| Бацька =
| Маці =
| Жонка =
| Муж =
| Дзеці =
| Род дзейнасці = {{паэт|Беларусі|СССР}}, {{празаік|Беларусі|СССР}}, {{журналіст|Беларусі|СССР}}, {{паэт|Беларусі|СССР}}
| Гады актыўнасці =
| Кірунак =
| Жанр =
| Дэбют =
| Мова твораў =
| Прэміі =
| Узнагароды =
| Сайт =
| Вікікрыніцы =
}}
[[Файл:Міхась Чарот і Анатоль Вольны.jpg|250px|міні|Анатоль Вольны (злева) і [[Міхась Чарот]], [[1925]]. [[Горад Мінск|Мінск]].]]
'''Анатоль ВОЛЬНЫВольны''', сапр.: '''Анатоль Іўсцінавіч АЖГІРЭЙАжгірэй''' ({{ДН|2|12|1902|19|11}}, ст. [[Пухавічы]] [[Ігуменскі павет|Ігуменскага пав.павета]] [[Мінская губерня|Мінскай губ.губерні]], цяпер {{МН|Пухавіцкі раён|уў Пухавіцкім раёне|}}, [[Мінская вобласць]] — {{ДС|29|10|1937}}, {{МС|Мінск||}}, НКУС; Псеўданімы і крыптанім: ''А. В.''; ''Акша''; ''Алёша''; ''В. Анатолий''; ''Анатолий Вольный'') — беларускі [[паэт]], [[празаік]], [[драматург|кінадраматург]], [[журналіст]].<ref name="БС">{{кніга
|аўтар =
|частка = Вольный Анатолий
|загаловак = Биографический справочник
|арыгінал =
|спасылка =
|адказны =
|выданне =
|месца = Мн.
|выдавецтва = «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки
|год = 1982
|том = 5
|старонкі = 124
|старонак = 737
|серыя =
|isbn =
|тыраж =
}}</ref>.
 
== Біяграфія ==
З сям'і службоўца. У 1911 паступіў у Ігуменскую гімназію, атрымаў сярэднюю адукацыю. У 1920 пайшоў добраахвотнікам у Чырвоную Армію, прымаў удзел у баях з інтэрвентамі. Пасля дэмабілізацыі ў 1921 працаваў у ЦК ЛКСМБ; у газеце «Малады араты». Вучыўся ў [[БДУ]]. У 1920—1930-х быў актыўным удзельнікам літаратурна-мастацкага руху ў Беларусі. З 1923 у літаб'яднанні «Маладняк», а з 1928 — у «Полымя». Член [[СП БССР]] (з 1934). Арыштаваны 4.11.1936 у Мінску па адрасе: вул. М.Гоpкага, д. 4, кв. 6. Асуджаны пазасудовым органам НКУС 28.10.1937 як «член контррэвалюцыйнай аpганізацыі» да ВМП з канфіскацыяй маёмасці. Расстраляны ў Мінску. Верагодна, рэпрэсаваны і сваякі А. Вольнага. Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 3.12.1957. Асабовая справа А. Вольнага № 11054-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]]. Быў жанаты, гадаваў дзіця.
 
З сям'і службоўца. У 1911 паступіў у Ігуменскую гімназію, атрымаў сярэднюю адукацыю. У 1920 пайшоў добраахвотнікам у Чырвоную Армію, прымаў удзел у баях з інтэрвентамі. Пасля дэмабілізацыі ў 1921 працаваў у ЦК ЛКСМБ; у газеце «Малады араты». Вучыўся ў [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|БДУ]]. У 1920—1930-х быў актыўным удзельнікам літаратурна-мастацкага руху ў Беларусі. З 1923 у літаб'яднанні «[[Літаратурнае аб'яднанне Маладняк|Маладняк]]», а з 1928 — у «ПолымяПолымі». Член [[СП БССР]] (з 1934). Арыштаваны 4.11.1936 у Мінску па адрасе: вул. М.Гоpкага, д. 4, кв. 6. Асуджаны пазасудовым органам НКУС 28.10.1937 як «член контррэвалюцыйнай аpганізацыі» да ВМП з канфіскацыяй маёмасці. Расстраляны ў Мінску. Верагодна, рэпрэсаваны і сваякі А. Вольнага. Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 3.12.1957. Асабовая справа А. Вольнага № 11054-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]]. Быў жанаты, гадаваў дзіця.
Дэбютаваў у друку ў 1921. Адзін з пачынальнікаў прыгодніцкага жанру ў беларускай прозе. Аўтар зборнікаў паэзіі «Камсамольская нота» (1924, з А. Александровічам), «Чарнакудрая радасць» (1926), «Табе» (1927). У 1925 выйшаў раман «Ваўчаняты» (у сааўтарстве з А. Александровічам і А. Дударом). Аўтар аповесцей «Два» (1925), «Антон Савіцкі» (1927, газета «Савецкая Беларусь»). Аўтар зборніка фельетонаў (1927) і кнігі гумарэсак і фельетонаў «Суседзі» (1932), якія выйшлі пад псеўданімам ''Алёша''.
 
Арыштаваны 4.11.1936 у Мінску па адрасе: вул. М. Гоpкага, д. 4, кв. 6. Асуджаны пазасудовым органам НКУС 28.10.1937 як «член контррэвалюцыйнай аpганізацыі» да ВМП з канфіскацыяй маёмасці. Расстраляны ў Мінску. Верагодна, рэпрэсаваны і сваякі А. Вольнага. Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 3.12.1957. Асабовая справа А. Вольнага № 11054-с захоўваецца ў архіве [[КДБ Беларусі]].
Напісаў п'есы, драматызаваныя агітжарты («Калі дзяк гаворыць праўду», «Міколка», «У агранома» — 1924), камедыю «Ратуй, божа!» (з Р. Кобецам, 1932). Выступаў і як кінадраматург — па яго сцэнарыях пастаўлены фільмы «Хвоі гамоняць» (з К. Дзяржавіным, 1929), "Гатэль «Савой» (1930), «У агні народжаная» (1930), «Сонечны паход» (1931), «Новая радзіма» (1935) і інш. У 1935 выйшла кінааповесць «Шасцідзесятая паралель».
 
== Творчасць ==
Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1935).
 
Дэбютаваў у друку ў 19211922<ref name="БС"/>. Адзін з пачынальнікаў прыгодніцкага жанру ў беларускай прозе. Аўтар зборнікаў паэзіі «Камсамольская нота» (1924, з [[Андрэй Іванавіч Александровіч|А. Александровічам]])<ref name="БС"/>, «Чарнакудрая радасць» (1926), «Табе» (1927). У 1925 выйшаў раман «Ваўчаняты» (у сааўтарстве з А. Александровічам і [[Алесь Дудар|А. Дударом]]). Аўтар аповесцей «Два» (1925), «Антон Савіцкі» (1927, газета «[[Советская Белоруссия|Савецкая Беларусь]]»). Аўтар зборніка фельетонаў (1927) і кнігі гумарэсак і фельетонаў «Суседзі» (1932), якія выйшлі пад псеўданімам ''Алёша''.
 
Напісаў п'есы, драматызаваныя агітжарты («Калі дзяк гаворыць праўду», «Міколка», «У агранома» — 1924), камедыю «Ратуй, божа!» (з [[Рыгор Якаўлевіч Кобец|Р. Кобецам]], 1932)<ref name="БС"/>. Выступаў і як кінадраматург — па яго сцэнарыях пастаўлены фільмы «Хвоі гамоняць» (з [[К. ДзяржавінымДзяржавін]]ым, 1929), "«Гатэль «Савой„Савой“» (1930), «У агні народжаная» (1930), «Сонечны паход» (1931), «Новая радзіма» (1935) і інш. У 1935 выйшла кінааповесць «Шасцідзесятая паралель».
 
Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1935)<ref name="БС"/>.
 
== Бібліяграфія ==
Радок 21 ⟶ 76:
* Суседзі: Гумарэскі і фельетоны. Мн., 1932;
* Шасцідзесятая паралель: Кінааповесць. Мн., 1935.
 
{{зноскі}}
 
{{Commonscat|Anatoĺ Voĺny}}
Радок 38 ⟶ 95:
 
{{DEFAULTSORT:Вольны Анатоль}}
[[Катэгорыя:Асобы]]
[[Катэгорыя:Заслужаныя дзеячы мастацтваў Рэспублікі Беларусь]]
[[Катэгорыя:Паэты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Драматургі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Пісьменнікі Беларусі]]
[[Катэгорыя:Журналісты Беларусі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя пісьменнікі]]
[[Катэгорыя:Беларускамоўныя паэты]]