Ніца: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 96 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q33959 (translate me)
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 67:
[[Выява:Dscn0062-nice-port-castle-hill crop 1200x600.jpg|left|thumb|Ніца]]
[[Выява:Nice-night-view-with-blurred-cars 1200x900.jpg|left|thumb|Знакамітая Англійская набярэжная]]
Ніца была заснаваная грэкамі ў сяр. [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]] і была названая Нікейя ў гонар багіні перамогі [[Ніка (багіня)|Нікі]], у азнаменаванне перамогі над [[лігурыйцы|лігурыйцамі]]. Яна стала адным з найважнейшых гандлёвых гарадоў на ўзбярэжжы [[Лігурыйскае мора|Лігурыйскага мора]] і праіснавала да ўварвання [[ламбардцы|ламбардцаў]]. У [[VII стагоддзе]] Ніца далучылася да [[Генуэзская ліга|Генуэзскай лігі]], якая аб'ядноўвала гарады Лігурыйскага ўзбярэжжа. У [[729]] годзе ліга вытрымала ўварванне [[сарацыны|сарацынаў]], але апошнія ў [[859]] і [[880]] разрабавалі і спалілі Ніцу, і на працягу большай часткі [[X стагоддзе|X]] стагоддзя горад і прылеглыя тэрыторыі знаходзіліся пад іх уладай.
 
У [[Сярэднія стагоддзі]] Ніца не раз падвяргалася бедствам і войнам. [[Кароль|Каралі]] [[Францыя|Францыі]] спрабавалі захапіць яе, але горад паспяхова адстойваў сваю свабоду. У [[XIII стагоддзе|XIII]] і [[XIV стагоддзе|XIV]] стагоддзях Ніцу не раз захоплівалі кіраўнікі [[Праванс]]а, а ў [[1388]] годзе ў горад апынуўся пад абаронай [[Савоя|савойскага графства]]. З тых часоў Ніца ўваходзіла ў склад савойскага графства аж да [[1860]] года, калі Каралеўства [[Сардзінія]] перадала Ніцу Францыі па [[турынскі дагавор 1860|турынскаму дагавору]]. Гэты перыяд дзяліўся на дзве часткі — з [[1691]] па [[1731]], калі Ніцай валодаў кароль Францыі [[Людовік XIV]], і з [[1792]] па [[1814]], калі горад быў захоплены [[Напалеон]]ам.
 
Горад быў умацаваны і цяпер быў у стане справіцца з бярберскімі піратамі. Былі пракладзены добрыя дарогі. Падчас войнаў паміж [[Францыск I|Францыскам I]] і [[Карл V Габсбург|Карлам V]] вялікія разбурэнні былі выкліканы войскамі, якія ўварваліся ў Праванс; мор і голад лютаваў у горадзе на працягу шэрагу гадоў. У [[1538]] годзе гэтыя манархі пры пасярэдніцтве [[Папа Рымскі|Папы Рымскага]] [[Павел III, Папа Рымскі|Паўла III]] заключылі мір на 10 гадоў, аднак у [[1543]] годзе Ніца зноў падвергнулася нападу аб'яднаных сілаў Францыска I і піратаў пад камандаваннем [[Барбароса II Хайр-ад-Дзін|Барбароса]] і, хаця жыхары вытрымалі напад пад моцным абстрэлам горада, яны былі ў канчатковым рахунку вымушаныя здацца, і Барбароса дазволіў рабаваць горад і захапіў 2 500 палонных. Падчас аблогі горада вызначылася прачка Катрын Сегюран. Падчас аблогі Ніцы бярберамі [[15 жніўня]] 1543 г. гэтая жанчына, узброіўшыся валікам для мыцця бялізны, забіла варожага салдата і адабрала ў яго сцяг. Ашаламлёныя піраты аслупянелі, калі Катрын выказала ім сваю пагарду, задраўшы спадніцу і паказаўшы свой зад.
Радок 79:
У другой палове [[XX стагоддзе|XX]] стагоддзя Ніца вяла даволі спакойнае існаванне пад уладай мэра Жана Медэсэна ([[1928]]—[[1944]], [[1947]]—[[1966]]) і яго сына Жака (1966—[[1990]]). Адзінае надзвычайнае здарэнне — [[цунамі]] [[16 кастрычніка]] [[1969]] года, які ўнёс жыцці 23 чалавек.
 
Ніца неаднаразова станавілася месцам правядзення міжнародных палітычных форумаў. У снежні [[2000]] года адкрыўся саміт ЕЗЕС, на якім былі ўзгодненыя рамкі пашырэння [[Еўрасаюз]] а на ўсход.
 
== Фізіка-геаграфічная характарыстыка ==
[[Выява:Nice SPOT 1161.jpg|left|thumb|Выгляд НіцуНіцы з космасу]]
 
=== Геаграфічнае становішча ===
Ніца размешчана на крайнім паўднёвым усходзе кантынентальнай Францыі, недалёка ад мяжы [[Францыя|Францыі]] і [[Італія|Італіі]] (30 км). Яна размешчана на беразе Заліва Анёлаў. Горад размешчаны ў 960 км ад [[Парыж]]а, 230 км ад [[Марсель|Марселя]] і ў 200 км ад [[Генуя|Генуі]]. Ніца з'яўляецца найбуйнейшым горадам [[Французская Рыўера|французскай РыўераРыўеры]]. Каля горада размешчана вусце ракі [[Рака Вар|Вар]]. З поўначы Ніца акружана некалькімі невысокімі ўзгоркамі.
 
== Выбітныя ўраджэнцы і жыхары ==