Высакосны год: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{пішу||}}
'''ВЫСАКО́СНЫ ГОД''', '''перасту́пны год''', старабел. '''престу́пный год''' або '''висектос''', няправільна: ''вісакосны год'' ({{lang-la|bis sextus}} - «другі шосты»), адмысловы каляндарны [[год]], які складаецца з 366, а не з 365 [[дзень|дзён]]. У [[Юліянскі каляндар|юліянскім]] календары высакосным годам з'яўляецца кожны чацьвёрты ў [[Грыгарыянскі каляндар|грыгарыянскім]] календары з гэтага правіла ёсць выключэнні.
 
== Гісторыя ўвядзення ==
З першага студзеня [[45 да н.э.|45 года да н.э.]] [[Старажытны Рым|рымскі]] [[дыктатар]] [[Гай Юлій Цэзар]] увёў [[каляндар]], які быў распрацаваны александрыйскімі астраномамі на чале з [[Сазіген Александрыйскі|Сазігенам]], які быў заснаваны на тым, што астранамічны год быў прыкладна роўны 365,25 [[суткі|сутак]] (365 сутак і 6 [[гадзіна|гадзін]]). Гэты каляндар быў названы [[юліанскіюліянскі каляндар|юліанскімюліянскім]]. Дзеля таго, каб выраўнаваць змяшчэнне ў шэсць гадзін, быў уведзены '''высакосны год'''. Тры [[Год|гады]] лічыліся па 365 сутак, а ў кожны год кратны чатыром, дадаваліся адны дадатковыя суткі ў [[люты]]м.
 
У [[Рымскі каляндар|рымскім календары]] дні лічыліся адносна наступных [[календы|календам]] (першы дзень месяца), [[ноны|нонам]] (пяты ці сёмы дзень) і [[іды|ідам]] (13-ы ці 15-ы дзень месяца). Так, дзень 24 лютага вызначаўся як ''ante diem sextum calendas martii'' («шосты дзень перад мартаўскімі календамі»). Цэзар пастанавіў дадаваць да лютага другі шосты (''bis sextus'') дзень перад мартаўскімі календамі, г. зн. другі дзень 24 лютага. Люты быў абраны з-за таго, што быў апошнім месяцам рымскага года. Першым высакосным годам стаў [[45 да н.э.]]
Радок 29 ⟶ 28:
 
У яўрэйскім календары высакосным годам называюць год, даякога дадаюць месяц, а не дзень. Прычына гэтага ў тым, што яўрэі выкатыстоўваюць месячны календар, у якім год з дванаццаці месяцаў адстае ад астранамічнага сонечнага года прыкладна на 11 дзён. Дзяля таго, каб прыраўнаваць лунныя гады да сонечных быў уведзены высакосны цыкл з трынаццаці месяцаў. У 19-гадовы цыкл уваходзяць 12 звывчайных і 7 высакосных гадоў.
 
== Гл. таксама ==
* [[29 лютага]]
* [[30 лютага]]
* [[Юліянскі каляндар]]
* [[Грыгарыянскі каляндар]]
* [[Новаюліянскі каляндар]]
* [[Высакосная секунда]]
* [[Яўрэйскі каляндар]]
 
{{DEFAULTSORT:Год, высакосны}}