Сонца: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Artificial123 (размовы | уклад)
др крыніца - ru:Солнце
Artificial123 (размовы | уклад)
др крыніца - ru:Солнце
Радок 85:
У год на Зямлі можа адбывацца ад 2 да 5 сонечных зацьменняў, з якіх не больш за два — поўныя або кольцападобныя<ref name="totality">{{Cite book| last = Littmann | first = Mark | coauthors = Fred Espenak, Ken Willcox. | title = Totality: Eclipses of the Sun | publisher = Oxford University Press | year = 2008 | pages = 18—19 | isbn = 0199532095}}</ref><ref>Пять солнечных затмений наблюдалось в 1935 году. {{Cite book|chapterurl=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/SEcat5/SE1901-2000.html|last=[[NASA]]|chapter=Five Millennium Catalog of Solar Eclipses|date=6 September 2009|url=http://eclipse.gsfc.nasa.gov/eclipse.html|title=NASA Eclipse Web Site|others=[[Fred Espenak]], Project and Website Manager|accessdate=26 January 2010}}</ref>.. У сярэднім за сто гадоў адбываецца 237 сонечных зацьменняў, з якіх 160 — частковыя, 63 — поўныя, 14 — кольцападобныя<ref name="Meeus">{{cite book|author=Meeus J.|title=Mathematical astronomy morsels|publisher=Wilmann-Bell, Inc|year=1997|isbn=0943396}}</ref>. У пэўным пункце зямной паверхні зацьменні ў вялікай фазе адбываюцца досыць рэдка, яшчэ радзей назіраюцца поўныя сонечныя зацьменні. Так, на тэрыторыі Масквы з XI па XVIII стагоддзе можна было назіраць 159 сонечных зацьменняў з фазай больш 0,5, з якіх усяго 3 поўных (11.08.1124, 20.03.1140 и 7.06.1415)<ref>''Святский Д. О.'' Астрономия Древней Руси / Автор предисловия, комментариев, дополнений — М. Л. Городецкий. — М.: Русская панорама, 2007.</ref>.
 
Поўныя сонечныя зацьменні дазваляюць назіраць [[Сонечная карона|карону]] і бліжэйшыя наваколлі Сонца, што ў звычайных умовах вельмі абцяжарана (хоць з 1996 года [[астраном]]ы атрымалі магчымасць пастаянна аглядаць наваколлі нашай зоркі дзякуючы працы спадарожніка SOHO ({{lang-en|Solar and Heliospheric Observatory}} — сонечная і геліясферная абсерваторыя). Французскі навуковец П'ер Жансен падчас поўнага сонечнага зацьмення ў [[Індыя|Індыі]] 18 жніўня 1868 г. упершыню даследаваў [[Храмасфера|храмасферу]] Сонца і атрымаў спектр новага хімічнага элемента. Гэты элемент назвалі ў гонар Сонца — [[Гелій|геліем]]<ref>{{артыкул|аўтар= Kochhar, R. K.|заглавиезагаловак= French astronomers in India during the 17th — 19th centuries|спасылка=http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1991JBAA..101...95K/0000099.000.html|аўтар выдання=|выданне= Journal of the British Astronomical Association|год= 1991|выпуск=|volume= 101|нумар= 2|pages= 95—100|isbn=|мова=en}}</ref>. У 1882 годзе, 17 мая, падчас сонечнага зацьмення назіральнікамі з Егіпта была заўважаная камета, што пралятала паблізу Сонца<ref name="Marsden1967">{{cite journal|last=Marsden|first=Brian G.|title=The sungrazing comet group|journal=The Astronomical Journal|volume=72|issue=9|pages=1170—1183|bibcode=1967AJ.....72.1170M|year=1967|doi=10.1086/110396}}</ref>.
 
== Гл. таксама ==