Нептун (планета): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{пішу}}
{{Планета
|маленькая картка =
|тып = планета
|фон =
|назва = Нептун
|сімвал = Neptune symbol.svg
|выява = Neptune Full.jpg
|шырыня = 240px
|подпіс = Нептун з «[[КА Вояджэр-2|Вояджэра-2]]».
|выява2 =
|шырыня2 =
|подпіс2 =
|іншыя назвы =
|абазначэнне астэроіда =
|катэгорыя астэроіда =
|адкрыццё-ref =
|першаадкрывальнік = [[Урбэн Жан Жазеф Левер'е|Урбэн Левер'е]], [[Іаган Готфрыд Гале|Іаган Гале]], [[Генрых Луі Д’Арэ|Генрых Д’Арэ]]
|месца адкрыцця = Берлін
|дата адкрыцця = [[23 верасня]] [[1846]]<ref name="Hamilton">{{cite web
| first = Calvin J.
| last = Hamilton
| date = August 4, 2001
| url = http://www.solarviews.com/eng/neptune.htm
| title = Neptune
| publisher = Views of the Solar System
| accessdate = 2007-08-13
| archiveurl = http://www.webcitation.org/610c0mQft
| archivedate = 2011-08-17
}}</ref>
|спосаб адкрыцця = разлік
|арбіта-ref = <ref name="horizons">{{cite web
| first = Donald K.
| last = Yeomans
| date = July 13, 2006
| url = http://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons
| title = HORIZONS System
| publisher = NASA JPL
| accessdate = 2007-08-08
| archiveurl = http://www.webcitation.org/610c1UtKH
| archivedate = 2011-08-17
}}</ref><ref group="кам.">Аскулюючыя арбіты, якія супадаюць з рэальнымі ў эпосе [[J2000.0]], дадзеныя па адносінах да цэнтра цяжару сістэмы Нептуна. Параметры цэнтра цяжару выкарыстоўваюцца, таму, што яны, у адрозненне ад параметраў цэнтра планеты, не адчуваюць штодзённых змен ад руху спадарожнікаў Нептуна.</ref>
|эпоха =
|перыгелій = {{formatnum:4452940833}} км<br />29,76607095 а. а.
|афелій = {{formatnum:4553946490}} [[Кіламетр|км]]<br />30,44125206 [[Астранамічная адзінка|а. а.]]
|перыастр =
|апаастр =
|апсіда =
|перыапсіда =
|апаапсіда =
|вялікая паўвось = {{formatnum:4503443661}} км<br />30,10366151 а. е.
|радыус арбіты =
|эксцэнтрысітэт = 0,011214269
|сідэрычны перыяд = {{formatnum:60190.03}}<ref name="fact2" /> [[дзень|дня]]<br />{{nobr|164,79 года}}
|сінадычны перыяд = 367,49 дня<ref name="fact">{{cite web
| url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/neptunefact.html
| title = Neptune Fact Sheet
| date = September 1, 2004
| publisher = NASA
| accessdate = 2007-08-14
| last = Williams
| first = David R.
| archiveurl = http://www.webcitation.org/610c2BTlB
| archivedate = 2011-08-17
}}</ref>
|арбітальная хуткасць = 5,4349 км/с<ref name="fact"/>
|анамалія = 267,767281°
|нахіл = 1,767975°<br />6,43° адносна [[Сонца|сонечнага]] экватара
|вуглавое перамяшчэнне =
|даўгата ўзыходнага вузла = 131,794310°
|даўгата перыастра =
|час перыастра =
|аргумент перыцэнтра = 265,646853°
|палавінная амплітуда =
|чый спадарожнік =
|спадарожнікі = [[Спадарожнікі Нептуна|14]]
|фізічныя характарыстыкі-ref =
|памеры =
|сціск = 0,0171 ± 0,0013
|экватарыяльны радыус = 24 764 ± 15 км<ref name="Seidelmann2007">{{cite journal
| first=Seidelmann | last=P. Kenneth
| coauthors=Archinal, B. A.; A’Hearn, M. F. et al.
| title=Report of the IAU/IAG Working Group on cartographic coordinates and rotational elements: 2006
| journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
| volume=90 | pages=155—180 | year=2007
| doi=10.1007/s10569-007-9072-y | issn=0923-2958 (Print)
| url=http://adsabs.harvard.edu/doi/10.1007/s10569-007-9072-y
| publisher=Springer Netherlands | accessdate=2008-03-07 }}</ref><ref name="1bar">
Радыус газавай планеты ўмоўны, так як саму планету цяжка аддзяліць ад яе атмасферы. Таму за паверхню планеты ўмоўна прынятая вобласць, дзе ціск складае {{nobr|1 бар}}.</ref>
|палярны радыус = {{nobr|{{formatnum:24341}} ± 30 км}}<ref name="Seidelmann2007"/><ref name="1bar"/>
|сярэдні радыус =
|акружнасць вялікага круга =
|плошча паверхні = 7,6408{{e|9}} км²<ref name="fact2"/><ref name="1bar"/>
|аб'ём = 6,254{{e|13}} км³<ref name="fact"/><ref name="1bar"/>
|маса = 1,0243{{e|26}} [[кілаграм|кг]]<ref name="fact"/>
|шчыльнасць = 1,638 г/см³<ref name="fact"/><ref name="1bar"/>
|паскарэнне вольнага падзення = 11,15 м/с²<ref name="fact"/><ref name="1bar"/> (1,14 ''g'')
|першая касмічная хуткасць =
|другая касмічная хуткасць = 23,5 км/c<ref name="fact"/><ref name="1bar"/>
|хуткасць вярчэння = 2,68 км/с<br />9648 км/ч
|перыяд вярчэння = 0,6653 дня<ref>{{артыкул|аўтар=Erich Karkoschka.|загаловак=Neptune’s Rotational Period Suggested by the Extraordinary Stability of Two Features |спасылка=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103511001783|мова=en|выдавецтва=Icarus|год=20 May 2011}}</ref><br />{{nobr|15 г 57 хв 59 с}}
|нахіл восі = 28,32°<ref name="fact"/>
|прамое ўзыходжанне = {{RA|19|57|20}}<ref name="Seidelmann2007"/>
|схіленне = 42,950°<ref name="Seidelmann2007"/>
|палярная нябесная шырата =
|палярная нябесная даўгата =
|альбеда = 0,29 ([[Альбеда Бонда|Бонд]])<br />0,41 ([[Геаметрычнае альбеда|геам.]])<ref name="fact"/>
|спектральны клас =
|бачная зорная велічыня = 8,0—7,78<sup>m</sup><ref name="fact"/><ref name="ephemeris">{{cite web
| last = Espenak
| first = Fred
| date = July 20, 2005
| url = http://sunearth.gsfc.nasa.gov/eclipse/TYPE/TYPE.html
| title = Twelve Year Planetary Ephemeris: 1995—2006
| publisher = NASA
| accessdate = 2008-03-01
| archiveurl = http://www.webcitation.org/610c2uk4K
| archivedate = 2011-08-17
}}</ref>
|абсалютная зорная велічыня =
|вуглавы дыяметр = 2,2"—2,4"<ref name="fact"/><ref name="ephemeris"/>
|тэмпература на паверхні =
|тэмпература 1 імя = узровень 1 бара
|тэмпература 1 мінімум =
|тэмпература 1 сярэдняя = 72 [[Кельвін, адзінка вымярэння|К]]<ref name="fact"/>(каля -200 °С)
|тэмпература 1 максімум =
|тэмпература 2 імя = 0,1 бара (трапапаўза)
|тэмпература 2 мінімум =
|тэмпература 2 сярэдняя = 55 К<ref name="fact"/>
|тэмпература 2 максімум =
|атмасфера-ref = <ref name="fact"/>
|атмасферны ціск =
|шкала вышыні =
|склад атмасферы = <table>
<tr>
<td>80±3,2 %</td><td>[[вадарод]] (H<sub>2</sub>)</td>
</tr><tr>
<td>19±3,2 %</td><td>[[гелій]]</td>
</tr><tr>
<td>1,5±0,5 %</td><td>[[метан]]</td>
</tr><tr>
<td>~0,019 %</td><td>[[дэйтэрыд вадароду]] (HD)</td>
</tr><tr>
<td>~0,00015 %</td><td>[[этан]]</td>
</tr><tr>
<td>'''Льды:'''</td><td></td>
</tr><tr>
<td></td><td>[[аміяк|аміячныя]]</td>
</tr><tr>
<td></td><td>[[вада|водныя]]</td>
</tr><tr>
<td></td><td>[[гідрасульфід амонію|гідросульфідна-амоніявыя]] (NH<sub>4</sub>SH)</td>
</tr><tr>
<td></td><td>метанавыя (?)</td>
</tr></table>
}}
{{значэнні|Спасылка=Нептун, значэнні}}
'''Нептун''' — [[планета]] ў [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэме]], 8-я<ref>Плутон, які да нядаўняга часу лічыўся планетай, на пэўных частках сваёй арбіты бывае бліжэйшым да Сонца, напр. у 1979 – 11.2.1999.</ref> планета паводле адлегласці ад [[Сонца]], адна з 4 планет-[[Газавы гігант|газавых гігантаў]] [[Сонечная сістэма|Сонечнай сістэмы]].
Радок 11 ⟶ 174:
Відавочна, планета мае ядро з цвёрдых парод, акружанае вадкай мантыяй з вады, метану і аміяку, акружанае паўвадкай атмасферай з вадароду і гелію.
[[Галілеа Галілей]] назіраў планету, але палічыў яе зоркай (28.12.1612, 27.1.1613). У далейшым, Нептун візуальна назіралі, але лічылі зоркай, астраномы [[Лаланд]] (1795), [[Дж. Гершэль]] (1830), [[Фон Ламант]] (1846<ref>Літаральна за некалькі дзён да афіцыйнага адкрыцця.</ref>).
| |||