Вікіпедыя

Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі (2010): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
clean up, replaced: нэт → нет (2), нтэрнет → нтэрнэт (2), распаўсюду → распаўсюджванню (2), улуч → уключ, профільнае камісіі → профіль using AWB
Радок 7:
# роспуск абедзвюх палат парламента;
# выданне [[дэкрэт]]аў, якія маюць сілу [[закон]]а;
# прызначнне 6 з 12 суддзяў, улучнауключна зса старшынёюстаршынёй, і здыманне ўсіх суддзяў [[Канстытуцыйны суд Рэспублікі Беларусь|Канстытуцыйнага суда]];
# прызначэнне і здыманне ўсіх суддзяў астатніх [[суд]]оў Беларусі, у тым ліку [[Вярхоўны суд Рэспублікі Беларусь|Вярхоўнага]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 29 сакавіка 2005| url = http://zakanadaustva.narod.ru/zakony/Kanstytucyja_Bielarusi_2004.htm| загаловак = Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь са змяненнямі і дапаўненнямі ад 24.11.1996 г. і 17.10.2004| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Заканадаўства Рэспублікі Беларусь на беларускай мове| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
Большасць з 15 ўлічаных [[Палітычная партыя|партый]] падтрымлівалі Лукашэнку. [[Апазіцыя]] дзейнаму прэзідэнту не мела ніводнага прадстаўніка ў складзе абедзвюх палат парламент. [[Свабода сходаў]] і выказ меркаванняў абмяжоўваліся ўжо больш за [[дзесяцігоддзе]]. [[Урад]] таксама абмяжоўваў дзейнасць апазіцыйных партый і [[Грамадскае аб'яднанне|грамадскіх аб'яднанняў]]. [[Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь]] касавала ўлік грамадскіх аб'яднанняў, што не адпавядалі патрабаванню артыкула 272 [[Грамадзянскі кодэкс Рэспублікі Беларусь|Грамадзянскага кодэксу]] аб наяўнасці юрыдычнага адрасу ў нежылым будынку. Артыкул 193 [[Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь|Крымінальнага кодэксу]] (КК) прадугледжваў зняволенне да 2 год за ўдзел у мерапрыемствах няўлічаных грамадскіх рухаў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 29 мая 2007| url = http://www.belhelcom.org/print/13066| загаловак = Экспертнае заключэнне па арт. 193-1 КК РБ| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Беларускі ХельсінскіХельсінкскі камітэт]]| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Прававыя ўмовы ==
Радок 185:
== Перадвыбарчае агітаванне ==
[[Выява:Mikalai Statkevich.JPG|thumb|Мікалай Статкевіч]]
Усе вылучэнцы ладзілі сходы, сустрэчы з выбаршчыкамі і абходы дамоў. Кастусёў, Някляеў, Раманчук, Саннікаў і Статкевіч сутыкаліся з адмовамі друкарняў прымаць замовы на выданне ўлётак па прычыне ціску з боку [[Камітэт дзяржаўнай бяспекі Рэспублікі Беларусь|Камітэту дзяржаўнае бяспекі]]. Агітавальнікі за Някляева, Раманчука, Рымашэўскага і Саннікава падвяргаліся пераследу з боку [[Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь|міліцыі]]. [[24 лістапада]] ў Мінску падчас распаўсюдураспаўсюджвання ўлётак быў збіты агітавальнік Саннікава. [[8 снежня]] [[міліцыя]] канфіскавала ўлёткі Статкевіча. Цягам агітавання ЦВК вынесла папярэджанні Рымашэўскаму і Статкевічу, [[Генеральная пракуратура Рэспублікі Беларусь|Генеральная пракутарура]] — Някляеву, Саннікаву, Раманчуку, Рымашэўскаму і Статкевічу<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 24 лістапада 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2228981.html| загаловак = Пасля тэлевыступаў кандыдатаў папярэджвае Генпракуратура| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Найбольш агітацыйных мерапрыемстваў правялі Някляеў і Саннікаў.
 
Асноўным перадвыбарчым мерапрыемствам стаў 4-ы [[Усебеларускі народны сход]] з удзелам Лукашэнкі. Яго дэлегаты атрымалі за ўдзел [[Побыт|бытавую]] тэхніку. Па-за [[сталіца]]ю агітаванне за Лукашэнку праводзілася аб'яднаннем «[[Белая Русь (грамадская арганізацыя)|Белая Русь]]», што выкарыстоўвала [[Будынак|будынкі]] мясцовых органаў улады ў якасці выбарчых штабоў. Супрацоўнікі [[Адміністрацыя прэзідэнта Рэспублікі Беларусь|Адміністрацыі прэзідэнта]] ўваходзілі ў склад мясцовых агітавальных камандаў Лукашэнкі. Кіраўнікі ідэалагічных аддзелаў урадавых прадпрыемстваў у [[Гродзенская вобласць|Гродзенскай]], [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай]] і [[Мінская вобласць|Мінскай абласцях]] схілялі супрацоўнікаў да наведвання агітацыйных мерапрыемстваў Лукашэнкі ў абмен на аплачаны непрацоўны час, як і да датэрміновага галасавання за яго<ref name="абсэ"/>.
Радок 227:
== Вяшчанне ==
[[Выява:Niakliaew2.jpg|thumb|Уладзімір Някляеў]]
У краіне дзейнічала 77 [[Тэлебачанне|тэлевізійных]] станцыяў, 9 інфармацыйных агенцваў і больш за 1300 [[друк]]аваных выданняў. Аднак [[дзяржава]] кіравала агульнакраёвымі [[сродкі масавай інфармацыі|вяшчальнымі]] прадпрыемствамі і сеткамі распаўсюдураспаўсюджванню друкаваных выданняў. Закон аб СМІ, што набыў моц у [[люты]]м [[2009]] года, абмяжоўваў правы на атрыманне, захоўванне і распаўсюджанне [[Інфармацыя|інфармацыі]]. Артыкулы 367 і 368 КК прадугледжвалі зняволенне да 5 год за паклёп, зняслаўленне і абразу кіраўніка дзяржавы. Рашэнне ЦВК №82 ад [[14 кастрычніка]] 2010 года аб асвятленні выбараў СМІ надавала вылучэнцам па гадзіне бясплатнага этэрнага часу і па 5 друкаваных палосаў (аркуш А3) у 4 агульнакраёвых і 7 мясцовых [[газета]]х. Упершыню з [[1994]] года ў прамым этэры між вылучэнцамі, аднак без удзелу Лукашэнкі, праводзілася два абмеркаванні — адно па тэлебачанні<ref>{{Спасылка | аўтар = Віталь Цыганкоў| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 4 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2228981.html| загаловак = Апазіцыйныя кандыдаты могуць запісаць тэледэбаты сабе ў плюс| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, другое на [[радыё]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Алесь Дашчынскі| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 5 снежня 2011| url = http://www.svaboda.org/content/article/2239735.html| загаловак = У радыёдэбатах узялі ўдзел кандыдаты і давераныя асобы| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = Радыё «Свабода»| дата = 21 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
Падчас вечаровых навін 6 і [[7 снежня]] «[[АНТ]]», «[[Беларусь-1|Першы нацыянальны тэлеканал]]» і «[[Сталічнае тэлебачанне]]» ў прамым этэры перадавалі трохгадзінны выступ Лукашэнкі на 4-ым Усебеларускім народным сходзе. Зварот Лукашэнкі размясцілі на першай старонцы газетаў, тады як іншых вылучэнцаў — на ўнутраных старонках, што пярэчыла артыкулу 46 ВК<ref name="закон"/>. Рэдактары дамагаліся цэнзуры зваротаў апазіцыйных вылучэнцаў. [[22 лістапада]] Някляеў звярнуўся ў ЦВК з нагоды перадузятасці ўрадавага вяшчання на карысць Лукашэнкі. Аднак ЦВК заявіла, што артыкул 25 Закона аб прэзідэнце Рэспублікі Беларусь ад [[21 лютага]] [[1995]] года дае яму на гэта права.
Радок 235:
Да дня выбараў у суды паступіла 105 скаргаў на спосаб утварэння УВК і ТВК мясцовымі органамі ўлады. Суды адхілілі ўсе скаргі без права далейшага абскарджання іх пастановаў у вышэйшых судах. Заканадаўства не прадугледжавала абскарджанне вынікаў выбараў у судзе. Да выбараў ЦВК атрымала 421 скаргу, усе з якіх адхіліла без належнага юрыдычнага тлумачэння. Толькі 5 спраў разглядаліся не аднаасобна старшынёю і сакратаром камісіі. Вярхоўны суд адхіліў скаргу на адмову ЦВК ва ўліку вылучэння Правальскага<ref name="абсэ"/>.
 
ЦВК адхіліла без разгляду ўсе скаргі пададзеныя ў дзень выбараў. [[22 снежня]] Кастусёў звярнуўся ў ЦВК для аспрэчання вынікаў выбараў<ref>{{Спасылка | аўтар = Сяргей Каралевіч| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 22 снежня 2010| url = http://by.belapan.by/archive/2010/12/22/437312_437313/| загаловак = Рыгор Кастусёў перадаў у ЦВК скаргу з патрабаваннем прызнаць вынікі прэзідэнцкіх выбараў несапраўднымі| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = БелаПАН| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. [[24 снежня]] ЦВК адхіліла яго зварот. [[3 студзеня]] [[2011]] года Кастусёў падаў скаргу на адмову ЦВК у Вярхоўны суд, якую той адхіліў [[6 студзеня]] на падставе непадсуднасці пастановы ЦВК. [[10 студзеня]] [[Беларускі ХельсінскіХельсінкскі камітэт]] таксама падаў у Вярхоўны суд пазоў аб аспрэчванні вынікаў выбараў<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 16 студзеня 2011| url = http://prava-by.info/archives/5429| загаловак = БГК патрабуе прызнаць выбары прэзідэнта несапраўднымі| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Беларускі праўны партал| дата = 18 верасня 2011 | мова = | каментар = }}</ref>, які той зноў адхіліў па тоеснай прычыне.
 
== Назіранне ==
Радок 293:
* З [[15 лістапада|15]] па [[24 лістапада]]: рэгістрацыя кандыдатаў
* З [[4 снежня]]: абнародаванне спісаў выбарцаў<ref name="bchd3108">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 верасня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2157105.html| загаловак = Каляндар выбараў| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Радыё «[[Свабода, радыё|Свабода]]» | дата = 18 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>
* [[14 снежня|14]]—[[18 снежня]]: датэрміновае галасаванне<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 24 верасня 2010| url = http://www.interfax.by/printable/news/belarus/79654| загаловак = Барацьба за крэсла прэзідэнта Беларусі сярод беспрацоўныхбесрабочых абвастраецца| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = [[Interfax]]-Захад| дата = 23 красавіка 2011 | мова = ru}}</ref>
* [[19 снежня]]: галасаванне
 
== Хада кампаніі ==
[[14 верасня]] [[2010]] года на пазачарговай сесіі [[Палата прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь|Палаты прадстаўнікоў]] адзінагалосна была прынята пастанова аб правядзенні выбараў [[Прэзідэнт Беларусі|прэзідэнта Рэспублікі Беларусь]] [[19 снежня]] 2010 года<ref name="zvyazda180past">{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 15 верасня 2010| url = http://volozhin.gov.by/god-rodnoi-zemli/pastanova-palaty-pradstanko-natsyyanalnaga-shodu-r.html| загаловак = Пастанова Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь «Аб назначэнні выбараў прэзідэнта Рэспублікі Беларусь» №412-П4/У ад 14 верасня 2010| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = Звязда, №180, 26788| дата = 23 красавіка 2011 | мова = | каментар = }}</ref>. Паводле словаў старшыні парламенцкай камісіі па дзяржаўным будаўніцтве, мясцовым самакіраванні і рэгламенце [[Васіль Байкоў|Васіля Байкова]], пры вызначэнні даты выбараў зыходзілі з таго, каб забяспечыць максімальны ўдзел грамадзян у выбарчай кампаніі і «з пачатку наступнага года прыступіць да выканання найважнейшых сацыяльна-эканамічных задачаў»<ref name="zvyazda180diary">«Аптымальны варыянт». ''Парламенцкі дзённік'' // «[[Звязда]]» №180 (26788) 15 верасня 2010</ref>. Раней планаваныя магчымыя даты выбараў у пачатку [[2011]] года былі адкінуты, па словах старшыні профільнаепрофільнай камісіі, з прычыны «ня самага зручнага часу як пары́, насычанай свецкімі і рэлігійнымі святамі».
 
Паводле іншага меркавання, дата 19 снежня нязручная з прычыны таго, што другі тур выбараў у такім выпадку будзе прыпадаць на [[26 снежня]] або [[2 студзеня]]<ref name="nn680">{{Спасылка | аўтар = Алесь Пілецкі| прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 14 верасня 2010| url = http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=43270| загаловак = Выбары прызначаныя на Міколу| фармат = | назва праекту = | выдавецтва = «[[Наша Ніва]]»| дата = 19 верасня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>. Абодва дні акурат прыпадаюць на «пару́, насычаную свецкімі і рэлігійнымі святамі».
Радок 324:
Па стане на 14:00 удзел у выбарах прынялі 65,2% выбарцаў, што азначала, што выбары адбыліся.
 
А 15-й гадзіне па Беларускім тэлебачанні былі абвешчаныяабвешчаны вынікі [[экзыт-пол]]у, зладжанага аналітычным цэнтр «[[EcooM]]». Паводле яго вынікаў, за Лукашэнку прагаласавалі 83% апытаных. Паводле аналагічнага апытання расійскага Агенцтва эфектыўных камунікацый «Inside», на 14 гадзін за Аляксандра Лукашэнку прагаласавалі 37,8%<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2252814.html| загаловак = Экзыт-полы: ЭКООМ - за Лукашэнку 72,3 працэнты, INSIDE - 37,8| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
У другой палове дня сталі з'яўляцца паведамленні пра блакаванне на тэрыторыі Беларусі навінасных сайтаў незалежных СМІ: «[[Хартыя’97|Хартыі’97]]»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34810/| загаловак = Сайт charter97.org заблокирован| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>, «[[Салідарнасць, газета|Салідарнасці]]» (праз ананімайзэры адчыняліся), [[GMail]], сацыяльных сетак [[Facebook]], [[Twitter]] і [[LiveJournal]]; тэлефонаў журналістаў і праваабаронцаў, якія займаюцца назіраннем на выбарчых участках<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34811/| загаловак = У правозащитников и журналистов заблокированы телефоны| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>. Упершыню былі створаныяствораны сайты-фальшыўкі беларускіх інтэрнэт-СМІ ў дамене.in<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.charter97.org/be/news/2010/12/19/34809/| загаловак = Созданы фальшивые сайты белорусских интернет-СМИ в домене.in| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = «[[Хартыя’97]]»| дата = 25 снежня 2010 | мова = ru| каментар = }}</ref>. Іхныя IP-адрэсы належаць кампаніі «[[Белпак]]»<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозвішча = | імя = | аўтарlink = | cуаўтары = | год = 19 снежня 2010| url = http://www.svaboda.org/content/article/2252994.html| загаловак = Беларусь у інфармацыйнай аблозе| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавецтва = [[Свабода, радыё|Радыё «Свабода»]]| дата = 25 снежня 2010 | мова = | каментар = }}</ref>.
 
== Падзеі пасля выбараў ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Прэзідэнцкія_выбары_ў_Беларусі_(2010)"