Вікіпедыя

Спіс Сводэша: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Belarus2578 перайменаваў старонку Спіс Сводзеша у Спіс Сводэша па-над перасылкай: ну не можа быць "дз" у амерыканскім прозвішчы ў гэтым вып...
др арфаграфія, афармленне
Радок 1:
'''Спіс СводзешаСво́дэша''' - прапанаваная амерыканскім лінгвістам Морысам СводзешамСводэшам прылада для ацэнкі ступені сваяцтва паміж рознымі мовамі па такой прыкмеце, як падабенства найболей устойлівага базавага слоўніка. Уяўляе сабой стандартызаваны пералік базавых [[Лексема|лексем]] дадзенай мовы, прыблізна (але не дакладна) упарадкаваны па змяншэнні іх "базавасці" або гістарычнай устойлівасці.
 
Мінімальны набор найважнай ("ядзернай") лексікі ўтрымоўваецца ў 100-слоўным спісе СводзешаСводэша. У Вікіпедыі прынята выкарыстанне больш састарэлых і меней семантычна ўстойлівых, але затое больш падрабязных 200- і 207-слоўных спісаў.
 
== Метад ==
Спіс СводзешаСводэша выкарыстоўваецца ў лексікастатыстыцы і глотахраналогіі, каб усталяваць прыблізную дату "першага аддзялення" ад [[Генетычная класіфікацыя моў|генетычна роднасных моў]], прычым выкарыстоўвацца могуць таксама спісы з іншых моў. Такім чынам, ступень сваяцтва двух моў прапарцыянальна ліку роднасных слоў, якія знаходзяцца ў спісе. Прычына для ўжывання ўсталяванага спісу лексем замест іх выпадковай выбаркі заключаецца ў тым, што асноўны лексічны запас мовы, які быў набыты яшчэ ў дзяцінстве, вельмі нязначна змяняецца на працягу доўгага часу.
 
Пры гэтым трэба зважаць, што зусім не проста так усталёўваецца колькасць роднасных слоў у спісе, бо яны не адразу выглядаюць падобнымі, і распазнанне роднасных слоў прадугледжвае наяўнасць некаторых ведаў аб правілах вымаўлення, руху зычных і г.д. У той час як спісы СводзешаСводэша — гэта карысны дапаможны сродак, для атрымання кароткага агляду, большасць лінгвістаў вельмі скептычна ставяцца наконт таго, што датычыцца сцвярджэнняў аб ступені сваяцтва ў спісах СводзешаСводэша.
 
Часам таксама ўсталёўваецца працэнтная стаўка для слоў. Напрыклад для тых, якія захаваліся пасля прамежку часу ў 500 гадоў, гэтая стаўка складае ў сярэднім каля 86% для 100-слоўнікавага спісу, т.б. праз 1.000 гадоў ужо каля 74% (86% ад 86%) і т.д.<ref>Christopher Ehret: ''Language and history''. In: Bernd Heine u. Derek Nurse (Hrsg.): ''African languages: an introduction''. Cambridge University Press, 2000, S. 287&nbsp;f.]{{ref-de}}</ref>
 
== 200-слоўны спіс СводзешаСводэша для беларускай мовы==
 
# я
Радок 223:
 
==Глядзі таксама==
Спісы СводзешаСводэша на:
*[http://en.wiktionary.org/wiki/Appendix:Swadesh_lists| Амерыканская вікіпедыя]
*[http://ru.wiktionary.org/wiki/Викисловарь:Списки_Сводеша_для_разных_языков| Руская вікіпедыя]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Спіс_Сводэша"