Спорт: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Адкат версіі 1759399 аўтарства 93.88.135.179 (размова)
крыніца — be-x-old:Спорт
Радок 1:
[[Выява:Hermes Logios Altemps 33.jpg|thumb|[[Гермес, бог|Гермес]], алімпійскі бог — заступнік атлетаў]]
'''Спорт''' ({{lang-en|sport}}, скарачэнне ад першапачатковага ''{{lang|en|disport}}''  — «гульня», «забаўка»)  — арганізаваная па вызначаным [[правіла]]м [[дзейнасць]] людзей, якая складаецца ў супастаўленні іх фізічных і [[інтэлект]]уальных [[Здольнасці|здольнасцей]], а таксама падрыхтоўцы да гэтай [[дзейнасць|дзейнасці]] і міжасобасныя [[адносіны]], што ўзнікаюць у яе [[працэс]]е.
 
Звычайна спорт уяўляе сабой спецыфічны род фізічнай або інтэлектуальнай [[актыўнасць|актыўнасці]], якая здзяйсняецца з мэтай
Радок 12:
Існуюць прадметы і будынкі, якія гавораць аб тым, што на тэрыторыі [[Кітай|Кітая]] існавала дзейнасць, якая падыходзіць пад сучаснае азначэнне спорту, ужо за 4000 гадоў да нашай эры. Як відаць, [[гімнастыка]] была папулярным відам спорту ў старажытным Кітаі. Выявы і прадметы ў магільнях [[фараон]]аў таксама кажуць аб тым, што розныя віды спартыўнай актыўнасці былі развіты ўжо некалькі тысячагоддзяў назад, сярод іх можна адзначыць [[плаванне]] і [[рыбалка|рыбалку]]. На тэрыторыі [[Старажытная Персія|Старажытнай Персіі]] ўзялі свой пачатак такія віды спорту як [[пола]] і змаганні конных рыцараў на дзідах.
 
У [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]] ўжо існавала вялікая разнастайнасць відаў спорту. Найбольшае развіццё атрымалі розныя віда [[барацьба|барацьбы]], [[бег]], [[кіданне дыску]] і [[змаганне на калясніцах]]. Судзячы па гэтым спісе, ваенная культура і [[ваеннае мастацтва]] мелі прамыя адносіны да спорту ў Старажытнай Грэцыі (і не толькі тамака). Тамака жа кожныя чатыры гады праводзіліся [[Антычныя Алімпійскія гульні|Алімпійскія гульні]]  — у маленькай вёсцы на [[Пелапанес]]е пад назвай [[Алімпія]].
 
[[Выява:Croquet.jpg|thumb|left|[[Кракет]]]]
Радок 18:
З часоў Старажытнай Грэцыі і па сённяшні дзень гісторыя спорту лёгка прасочваецца. З часам спорт станавіўся ўсё больш арганізаваным і рэгуляваным. З'яўляліся і фарміраваліся ўсе новыя віды і падвіды спорту, удакладнялася кіраўніцтва, спорт набываў традыцыі і прыхільнікаў.
 
[[Індустрыяльная рэвалюцыя]] і масавая вытворчасць прывялі да таго, што ў вялікай колькасці людзей стаў з'яўляцца вольны час, што прывяло да масавасці спорту  — больш людзей жадала і магло зрабіць спорт часткай свайго жыцця, займаючыся спортам напроста або прысвячаючы свой [[вольны час]] назіранням за спартыўнымі змаганнямі. Гэтыя тэндэнцыі атрымалі яшчэ большае развіццё з з'яўленнем [[СМІ]] і глабальных камунікацый. Спорт стаў прафесійным, што яшчэ больш павялічыла яго папулярнасць.
 
== Сумленная гульня ==
* [[Гісторыя айчыннага спорту]]
 
=== Спартыўныя паводзіны ===
Спартыўныя паводзіны з'яўляецца імкненнем да [[сумленная гульня|сумленнай гульні]] {{lang-en|fair play}}, ветлівасці да таварышчаў па камандзе і праціўнікаў, добрых этычных паводзінаў і ласкавасць пры перамозе або паразе<ref>[http://www.merriam.com/cgi-bin/dictionary?va=sportsmanship Sportsmanship]. Merriam-Webster.</ref>. Спартыўныя паводзіны з'яўляецца імкненнем да маральнага задавальнення ад удзелу ў спаборніцтвах, бо згодна са словамі заснавальніка сучаснага алімпійскага руху [[П'ер дэ Кубертэн|П'ера дэ Кубертэна]], галоўным павінна быць не перамога, а ўдзел.
 
=== Зман ===
Асноўнымі прынцыпамі спорту з'яўляецца тое, што вынік не павінен быць прадвызначаным да пачатку спаборніцтваў і што ўсе ўдзельнікі спаборніцтваў павінны мець роўныя магчымасці да перамогі. Дзеля забеспячэння гэтых слупавых правілаў сумленнай гульні існуюць правілы, аднак удзельнікі могуць парушыць гэтыя правілы дзеля атрымання перавагі над супернікамі.
 
Адным з самых вядомых спосабаў несумленнай гульні ў спорце з'яўляецца гульня ў букмекерскіх канторах, калі спартсмены могуць свядома забяспечыць паводле дамоўленасці неабходны вынік дзеля атрымання пераможных грошаў у букмекераў. Акрамя таго, спартсмены ці спартыўныя функцыянеры могуць праз хабар арбітру ці суддзі забяспечыць неабходны зыход спартыўнага спаборніцтва.
 
=== Допінг ===
{{Асноўны артыкул|Допінг}}
Канкурэнтны характар ​​спорту прымушае некаторых удзельнікаў спрабаваць падвысіць сваю прадукцыйнасць за кошт выкарыстання забароненых [[лекі|лекаў]], альбо з дапамогай іншых сродкаў, як павелічэнне аб'ёму крыві ў арганізме праз штучныя сродкі.
 
Усе віды спорту, прызнаныя [[Міжнародны алімпійскі камітэт|Міжнародным алімпійскіх камітэтам]] абавязаныя рэалізаваць праграму тэставання на допінг, які рэалізуецца праз пошук прэпаратаў у арганізме са спісу забароненых.
 
=== Гвалт ===
Гвалт у спорце ўключае ў сабе перасячэнне лініі паміж справядлівай канкурэнцыяў і наўмысных агрэсіўных паводзінаў, якія накіраваныя на збіццё супернікаў або знішчэння маёмасці супернікаў. Беспарадкі або [[хуліганства]] на сёння застаюцца актуальнай не толькі як нацыянальная праблема, але і як міжнародная.
 
== Гл. таксама ==
Радок 30 ⟶ 47:
* [[Спорт, тэлеканал]]
* [[Фізічная культура]]
 
{{зноскі}}
 
== Спасылкі ==
{{commonscat-inline|Sports}}
* [http://www.sportmedicine.ru/sudden_death.php Смерць у спорце]
* [http://www.forumprosport.ru/ Форум пра спорт]
* [http://www.sport-team.ru/ Усё аб спорце]
 
{{Чалавек разумны}}