Заходняя Фракія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: ''''Заходняя Фракія'''- гісторыка-геаграфічная вобласць са старажытнай гісторыяй, адна са ск...'
 
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
[[Файл:Thracians Greece-Western.png|thumb|300px|Заходняя Фракія на карце Грэцыі]]
'''Заходняя Фракія''' ({{lang-bg|'''Беломорска Тракия'''}} літаральна - ''[[Эгейскае мора|Эгейская]] Фракия'', таксама Западна Тракия ці '''Гръцка Тракия''' {{lang-el|Θράκη}}, ''Тракі'' ці ''Διτικι Θράκι Дзіцікі Тракі'' ці ''Ελληνικι Θρακι, Элінікі Тракі'' {{lang-tr|Bati Trakya}} ''Баты Тракьяээ ці ''Yunanistan Trakya, Юнаністан Тракья'')- гісторыка-геаграфічная вобласць са старажытнай гісторыяй, адна са складаючых частак больш буйной вобласці [[Балканскі паўвостраў|Балканскага паўвострава]], вядомай як фракія[[Фракія]]. Цяпер Заходняя Фракія уваходзіць у склад [[Грэцыя|Грэцыі]] і з'яўляецца часткай адміністратыўнай вобласці [[Усходняя Македонія і Фракія]].
 
== Геаграфія ==
Заходняя Фракія з'яўляецца часткай больш вялікай вобласці на паўднёвым цсходзеусходзе Балкан (гл. [[Фракія]]).
 
Заходняя Фракія знаходзіцца ў Грэцыі паміж ракой [[Рака Места|Места]] (грэч. Нестас) на захадзе, ракой [[Рака Марыца|Марыцай]] на ўсходзе. На поўначы вобласць акружаюць горы [[Радопы]]. Цяпер да Заходняй Фракіі належаць тры адміністрацыйных акругі ([[Ном, Грэцыя|нома]]) Грэчаскай Рэспублікі: [[Эўрас]], [[Ксанці, ном|Ксанці]] і [[Радопі, ном|Радопі]]. Заходняя мяжа нома Ксанці звычайна прымаецца за заходнюю мяжу Заходняй Фракіі. Да Заходняй Фракіі таксама адносіцца востраў [[Самафракія]], ў эгейскімЭгейскім моры, які з'яўляецца часткай нома Эўрас. Прыблізная плошча Заходняй Фракіі - 8578 [[квадратны кіламетр|кm²]]. Буйнейшы горад вобласці - [[Горад Камаціні|Камаціні]] (па-балгарску вядомы таксама як ''Гюмюрджына'') з насельніцтвам ад 63 774 чалавек (згодна з перапісам 2001 года).
 
== Гісторыя ==
Гісторыя Заходняй Фракіі, як і Фракіі ўвогуле, мае вельмі бурны характар, асабліва ў XIII-XIV стагоддзях, а таксама ў пачаікупачатку XX стагоддзя, што шмат у чым звязана з яе геаграфічным становішчам і набліжанасцю да стратэгічна впажнагаважнага горада і цэнтра праваслаўнага света Сярэднявечча - [[Канстанцінопаль|Канстанцінопаля]].
 
=== Антычная гісторыя ===
{{асноўная|Фракія}}
 
У VI стагоддзі да н.э. на тэрыторыі Заходняй Фракіі сфарміравалася [[Адрыскае царства]], якое дасягнула найвышэйшай магутнасці ў V-VI стагоддзях да н.э. У IV стагоддзі да н.э. ім авалодалі жыхары Македоніі, пачынаецца прагрэсіўная элінізацыя насельніцтва Фракіі, якое складалася ў асноўным з індаеўрапейскіх ілірыйчкіхілірыйскіх плямен. У [[45]] годзе н.э. гэтыя землі афіцыйна пераходзяць пад юрысдыкцыю Рымскай імперыі, а ў [[395]] г. н. э. уваходзяць у склад [[Візантыя|Візантыі]].
 
=== Сярэнявечная гісторыя ===
У VI-IХ стагоддзях, большая частка Фракіі аказваецца заселенай [[славяне|славянскімі]] плямёнамі, з якіх пры ўдзеле аўтахтоннага насельніцва фарміруецца [[балгары|балгарскі этнас]]. ГроэчаскаеГрэчаскае насельніцва ў асноўным захоўваецца на ўзбярэжжы Эгейскага мора і ў даліне Марыцы. [[Лацінская імперыя]] ўключыла Заходнюю Фракію ў свой склад, потым правінцыя вярнулася пад кантроль Візантыі, але на кароткі час. Сербія і Балгарыя зноў выдвігаюць свае тэрытарыяльня прэтэнзіі, пакуль, рэгіён не пераходзіць пад кантроль турак-мусульман у сярэдзіне XIV стагоддзя. У XV-XVI стагоддзях большая частка аўтахтонага хрысціянскага насельніцтва [[іслам]]ізуецца, шмат хто з грэкаў і, ў меньшай ступені балгары пераходзяць на [[турэцкая мова|турэцкую мову]].
 
Да пачатку [[Балканскія войны|Балканскіх войн ХХ стагоддзя]] цюркамоўныя мусульмане складалі каля 70% насельніцва рэгіёна, а праваслаўныя грэкі - толькі каля 17% насельніцтва.
Радок 25 ⟶ 26:
У канцы XIX - пач. XX стст., Заходняя Фракія стала аб'ектам дамаганняў з боку незалежных Балгарыі і Грэцыі (Гл. [[Вялікая ідэя Венізэласа]] і [[Энозіс]]). У выніку Балканскіх войн 1912-1920 гг. саюзнікі дамагліся значных поспехаў у барацьбе з Турцыяй, хаця ў Заходняй Фракіі іх дзеянні сутыкнуліся с моцным супраціўленнем мусульманскага насельніцтва, якое падняло мяцеж. У выніку ўтварылася [[Гюмюрджынская рэспубліка]] плошчай 4 578 кm², праіснаваўшая з [[31 жніўня]] па [[25 кастрычніка]] [[1913]] года, з цэнтрам у горадзе [[Горад Камоцін|Камоцін]] ([[Грэцыя]]). Мясцовыя мусульмане імкнуліся зноў увайсці ў склад Турцыі.
 
У 1922 годзе, пасля паражэння Грэцыі ў [[Другая грэка-турэцкая вайна 1919-1922|вайне з Турэцкай рэспублікай]], Заходняя Фракія, тым не меньш, была адзінай тэрыторяйтэрыторыяй, якую аддалі Грэцыі. [[Усходняя Фракія]] і горад Канстанцінопаль ([[Горад Стамбул|Стамбул]]) былі канчаткова пераданыя Турцыі. Усё грэчаскае насельніцтва Усходняй Фракіі (за выключэннем Стамбула) было вымушана перасяліцца за раку [[Рака Марыца|Марыца]] ([[Грэка-турэцкі абмен насельніцтвам]]). У той жа час, заходнія дзяржавы дазволілі заходнефракійскім мусульманам (86000 чалавек) застацца ў месцах свайго традыцыйнага пражывання. Частка грэка-праваслаўнага насельніцтва ў рэгіёне ўзрасла з 17% да 67%, а мусульманскага паменьшылася да 29%.
 
== Гл.таксама ==