Эдыякарый: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др D.L.M.I. Bel перанёс старонку Эдзіакарый у Эдыякарый
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 3:
{{Геахраналагічная шкала}}
 
'''ЭдзіакарыйЭдыякарый''' ({{lang-en|Ediacaran period}}) - апошні [[геалагічны перыяд]] [[неапратэразой|неапратэразоя]], непасрэдна перад [[Кембрыйскі перыяд|кембрыем]]. Доўжыўся прыкладна з 635 па 541 ± 1 мільёнаў гадоў да н. э<ref name=ISC_2013/>. Назва перыяду ўтворана ад назвы ЭдзіакарскагаЭдыякарскага ўзвышша ў Паўднёвай Аўстраліі. Афіцыйна назва зацверджана Міжнародным саюзам геалагічнай навукі ў сакавіку 2004 і абвешчана ў траўні таго ж года. Да зацвярджэння афіцыйнагаафіцыйнай міжнароднагаміжнароднай назвы ў рускамоўнай літаратуры выкарыстоўваўся тэрмін «вендскі перыяд» або «венд». Гэты тэрмін выкарыстоўваўся таксама ў замежнай літаратуры ({{lang-en|Vendian period}}).
 
У цяперашні час, згодна з рашэннем Міжнароднай стратыграфічнай камісіі (МСК) 1991 года, тэрмін «Венд» ўжываеццаужываецца толькі ў дачыненні да тэрыторыі [[СССР]]. У шкале Міжнароднай камісіі па стратыграфіі дакембрыі вендвенду адпавядае «неапратэразой-III», адасобленае падраздзяленне з ніжняй мяжой 650 млн гадоў.
 
Зямлю засялялі мяккацелыя істоты - вендабіёнты - першыя з вядомых і шырока распаўсюджаных мнагаклетачных [[Жывёлы|жывёл]].
Радок 11:
У адкладах гэтага перыяду выкапні рэшткі жывых арганізмаў рэдкія, таму што яны яшчэ не паспелі выпрацаваць цвёрдую абалонку. Тым не менш у некаторых месцазнаходжаннях захавалася нямала адбіткаў.
 
== ЭдзіакарыйЭдыякарый і Венд ==
 
ЭдзіакарскіЭдыякарскі перыяд часткова супадае з вендскім перыядам, але карацей яго.
 
Назва «Венд» была прапанавана савецкім геолагам і палеантолагам [[Барыс Сяргеевіч Сакалоў|Барысам Сакаловым]] у 1952 годзе для рэгіянальнага гарызонту, упершыню вывучанага па свідравінам паўночнага захаду Рускай платформы. У першы час афіцыйна ўжываўся тэрмін «Валдайскі комплекс». Над вендскімі адкладамі размяшчаўся балтыйскі комплекс, у якім былі вядомыя нешматлікія выкапні ніжняга [[Кембрыйскі перыяд|кембрыя]]. Б. С. Сакалоў першапачаткова лічыў венд асобнай сістэмай палеазою, папярэдняй кембрыю, аргументуючы гэта агульнасцю этапу ўтварэння платформеннага чахла.
Радок 23:
У пошуках натуральнай падэшвы венда ў яго сталі ўключаць размешчаную ніжэй Валынскую серыю, для якой характэрныя тыліты (кангламераты ледавіковага паходжання), а таксама пласты базальту і туфаў. Абодзве гэтыя прыкметы характэрныя для дакембрыя многіх раёнаў свету. Такім чынам, венд атрымаў глабальную пэўнасць як перыяд абляднення з наступнай за ім трансгрэсіяй, выкліканай пацяпленнем клімату ў выніку вулканічнай дзейнасці.
 
У якасці стратыграфічнага падраздзялення на тэрыторыі СССР венд быў афіцыйна прызнаны побачшэрагам міжведамасных нарад у 1962-1965 гадах. У 1990-1991 гадах афіцыйна зацверджаны МСК.
 
Канцэпцыя венда фармавалася стратыграфічнагастратыграфічна зверху ўніз, і ніжняя мяжа кембрыя стала верхняй мяжой венда. Палеанталагічнае абгрунтаванне гэтай мяжы было распрацавана асобна для крамянёвых басейнаў (аснова балтыйскага яруса Усходне-Еўрапейскай платформы) і для карбанатных басейнаў (аснова тамотскага яруса Сібірскай платформы). Ніжнюю мяжу венда было прапанавана вызначыць у падэшве варангерскых тылітаў Лапландыі.
 
Вэнд у сваёй тыпавой вобласці складаецца з вялікіх падраздзелаў: лапландскага, рэдкінскага, котлінскага і роўненскага рэгіянальных ярусаў з глабальнымі падраздзеламі і іх межамі, уключаючы ніжнюю. Рэдкінскі, Котлінскі і Роўненскі рэгіянальныя ярусы былі абгрунтаваныя ў тыпавой галіне венда на аснове часта сустракаемых мікразакамянеласцей, буйных водарасцей, закамянеласцяў і адбіткаў мнагаклетачных жывёл. Ніжняя мяжа венда можа мець біастратыграфічнаебіястратыграфічнае абгрунтаванне.
 
<gallery perrow=3 widths="270px" caption="Палеагеаграфічныя реканструкцыі">