Культура ўсходнелітоўскіх курганоў: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 15:
== Рысы культуры ==
=== Курганы з трупапалажэннем (III—V стст.) ===
Асабліва распаўсюджаным тыпам пасялення становяцца вялікія неўмацаваныя паселішчы, звычайна на берагах рэк і азёр. Умацаваныя гарадзішчы з'яўляюцца рэдкімі
Дамінуе курганны тып пахавання. Пахавальныя помнікі культуры ўсходнелітоўскіх курганоў заўсёды размешчаны групамі. Курганныя могільнікі налічваюць ад 3—4 да 200 насыпаў круглай формы, дыяметрам 5—20 м (зрэдку 20—25 м), вышынёй 0,3—3 м. Пераважаюць курганы вышынёй да 1,5 м і дыяметрам 6—10 м. Раннія насыпы ([[4 стагоддзе|IV]]—[[8 стагоддзе|VI]] стст.) абкладзены каменнымі вянкамі і часам абкружаны прадаўгаватымі ямамі, вакол пазнейшых ёсць кальцавыя раўкі<ref>''Вайткявичус, В.'' Нестереотипный взгляд на культуру восточнолитовских курганов... С. 185.</ref>. Пахавальны абрад у курганах [[3 стагоддзе|III]]—[[5 стагоддзе|V]] стст. — трупапалажэнне (трупапакладанне) у грунтавых (падкурганных) ямах глыбінёй 0,5—1,5 м. У кургане 1—2, радзей 3 пахаванні.
Пахавальны абрад у курганах [[3 стагоддзе|III]]—[[5 стагоддзе|V]] стст. — трупапалажэнне (трупапакладанне) у грунтавых (падкурганных) ямах глыбінёй 0,5—1,5 м. У кургане 1—2, радзей 3 пахаванні. Усходнелітоўскія курганы з трупапалажэннем падобны структурай і формай такім самым курганам сучаснай цэнтральнай і паўночнай [[Літва|Літвы]] і сучаснай паўднёва-усходняй [[Латвія|Латвіі]] (каменныя вянцы, паграбенні па абраду трупапалажэння), але адрозніваюцца асаблівасцямі пахавальнага абраду: нябожчыка клалі на спіну; пахаванні мужчын арыентаваны галавой на захад, а жанчын — на ўсход; колькасцю нябожчыкаў у адным кургане<ref>''Таутавичус, А.З.'' Восточно-литовские курганы // Вопросы этической истории народов Прибалтики. По данным археологии, этнографии и антропологии... С. 133.</ref>. На думку літоўскага археолага Аляксеюса Лухтана, вельмі значным адрозненнем усходнелітоўскіх курганоў ад курганаў суседніх археалагічных культур з'яўляецца тое, што ўсходнелітоўскія курганы гэтага часу з'яўляюцца індывідуальнымі, а не калектыўнымі курганнымі паграбеннямі<ref>''Лухтан, А.'' К проблеме становления Литовской земли в свете археологических данных... С. 93.</ref>. ▼
▲
Пахавальны інвентар мужчын — вузкалязовыя сякеры, наканечнікі дзід, нажы, спражкі, фібулы, бранзалеты, зрэдку умбоны шчытоў і шпоры. Пахавальны інвентар жанчын прадстаўлены ў асноўным упрыгажэннямі (шыйныя грыўні, бранзалеты, нешматлікія драцяныя скроневыя кольцы са спіральным завітком на адным з канцоў, падвескі), радзей прыладамі працы (сякеры, нажы, прасліцы, шылы).
Радок 23 ⟶ 25:
У IV—V стст. яшчэ сустракаюцца і асобныя грунтавыя пахаванні з трупапалажэннямі на той жа тэрыторыі, што былі помнікамі субстратнага насельніцтва культуры ўсходнелітоўскіх курганоў. Яны ідэнтычныя падкурганным і суправаджаюцца інвентаром, тоесным матэрыялу ўсходнелітоўскіх курганоў.
У культурных слаях з III па другую чвэрць V стст. археолагі знайшлі значныя сляды пажараў і
=== Курганы з трупаспаленнем (V—VIII стст.) ===
| |||