Кашталян: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др removed Category:Ураднікі Вялікага Княства Літоўскага using HotCat |
др clean up, replaced: Катэгорыя:Дзяржаўныя пасады ВКЛ → Катэгорыя:Пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім using AWB |
||
Радок 12:
У [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]] пасада была ўведзена ў [[1413]] годзе ў [[Вільня|Вільні]] і [[Трокі|Троках]], а з [[1506]] года — у іншых літоўскіх ваяводскіх гарадах. У [[Інфлянты|Інфлянтах]] на працягу [[1598]]—[[1677]] гадоў былі: [[Кашталяны вендэнскія|кашталян вендэнскі]], [[Кашталяны дорпацкія|кашталян дорпацкі]], [[Кашталяны парнаўскія|кашталян парнаўскі]]. У [[1677]] годзе замест іх застаўся адзін — [[Кашталяны інфлянцкія|кашталян інфлянцкі]].
У ВКЛ кашталянскія пасады займалі, як правіла, прадстаўнікі магнацкіх родаў [[Радзівілы|Радзівілаў]], [[Тышкевічы|Тышкевічаў]], [[Хадкевічы|Хадкевічаў]], [[Гальшанскія|Гальшанскіх]].
== Рэч Паспалітая ==
Радок 19:
Кашталян не меў акрэсленых функцый, у службовай іерархіі займаў месца пасля [[Ваявода|ваяводы]] (акрамя кашталяна кракаўскага). Пасада кашталяна з часам стала ганаровым тытулам.
У адсутнасць ваяводы на [[Вялікае Княства Літоўскае|Літве]] кашталян склікаў соймік галаўнога павета ваяводства і старшынстваваў на ім. Пры скліканні [[Паспалітае рушэнне|паспалітага рушэння]] збіраў шляхту з галоўнага павета (у Польшчы — з павета, ці ваколіц горада) і перадаваў яе пад кіраўніцтва [[ваявода|ваяводы]]<ref>[[Уладзіслаў Вяроўкін-Шэлюта]]. Кашталян // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 79.</ref>. Першапачаткова ў ВКЛ подобныя функцыі выконвалі старосты або намеснікі, значная частка якіх паступова пад польскім уплывам пачала звацца кашталянамі, а меншая ваяводамі.
Кашталян не мог спалучаць пасады [[Ваявода|ваяводы]], [[вялікі маршалак|вялікага маршалка]], [[канцлер]]а і [[падскарбі]]я, а таксама [[гарадскі староста|гарадскога старосты]] ці [[бурграф]]а на сваёй тэрыторыі. Затое мог, як і ваявода, стаць [[гетман]]ам.
З [[падзелы Рэчы Паспалітай|падзеламі Рэчы Паспалітай]] у [[18 ст.]] знікла і пасада.
Пазней кашталянамі звалі таксама наглядчыкаў [[касцёл]]аў, касталянкамі — кладаўшчыц у лячэбных, лячэбна-аздараўленчых і рознага роду прытулках для дзяцей, інвалідаў і старых.
Радок 38:
{{Кашталяны Вялікага Княства Літоўскага}}
{{
[[Катэгорыя:Кашталяны| ]]
[[Катэгорыя:Пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Беларусі]]
[[Катэгорыя:Гісторыя Літвы]]
| |||