Кнігі Сівіл: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: 'Файл:CumaeanSibylByMichelangelo.jpg|thumb|300px|Кумская сівіла, з якой звязваюць з'яўленне Сівіліных кніг (ф...' |
|||
Радок 8:
з паведамленнем [[Дыянісій Галікарнаскі|Дыянісія Галікарнаскага]]<ref>Дыянісій Галікарнаскі. Рымскія старажытнасці IV 62, 2; Аўл Гелій. Аттычныя ночы І 19, 2</ref>, нейкая старая, прыбыўшы ў Рым, прапанавала цару [[Тарквіній Горды|Тарквінію Гордаму]] набыць гэтыя кнігі за вялікую цану (па Варону за 300 залатых філіпаў)<ref>Лактанцый. Боскія пастанаўленні І 6, 10, з Варона; Сервій. Каментарыі да «Энэіды» VII 72</ref>; тут цікава тое, што манеты названыя ў гонар [[Філіп II Македонскі|цара]], жыўшага на два стагоддзі пазней).
Калі цар адмовіўся, старая спаліла тры з іх. Потым яна прапанавала яму набыць астатнія шэсць за тую ж цану і, зноў атрымаўшы адмову (цар палічыў яе вар'яткай), спаліла яшчэ тры кнігі. Тады цар
Кнігі захоўваліся ў каменным яшчыке пад скляпеннем [[Храм Юпітэра Капіталійскага|храма Юпітэра Капіталійскага]] і былі таемнымі<ref>Дыянісій Галікарнаскі. Рымскія старажытнасці IV 62, 5</ref>. Для зварота да іх патрабавалася спецыяльная пастанова сената.
Радок 27:
* У [[292 да н.э.|292 годзе да н.э.]] зноў Рым паразіла чума, і ў кнігах было знойдзена ўказанне, што з [[Горад Эпідаўр, Аргалідскі паўвостраў|Эпідаўра]] трэба прывесці [[Асклепій|Эскулапа]], але гэта ў той год не было зроблена<ref>Ціт Лівій. Гітсорыя Рыма Х 47, 6-7, пра. Арнобій. Супраць язычнікаў VII 47</ref>, і чума цягнулася тры гады, пакуль з Эпідаўра ў Рым не была прывезена змяя, якая перапаўзла на востраў, дзе быў храм Эскулапа<ref>Валерый Максім І 8, 2; пар. Авідзій. Метамарфозы XV 622-744 (дзе згаданы аракул у Дэльфах)</ref>. Прыбыццё Эскулапа не спыніла чуму, і тады ў сівіліных кнігах знайшлі ўказанне, што асобныя людзі захапілі ў све ўладанні свяшчэнныя будынкі<ref>Аўгусцін. Аб горадзе Божыям ІІІ 17</ref>.
* Верагодна ў [[266 да н.э.|266 годзе да н.э.]] на Рым абрынулася страшная чума, якая цягнулася больш за два гады, звярнуліся да кніг<ref>Арозій. Гісторыя супраць язычнікаў IV 5, 6-8</ref>.
* Зімой [[217 да н.э.|218/217 года да н.э.]], калі [[Ганібал]] атрымаў першыя перамогі ў Італіі, быў заўважаны шэраг знакаў, для тлумачэння якіх дэцэмвіры звярнуліся да кніг, і былі праведзены лекысэрніі і ахвярапрынашэнні жывёл<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІ 62, 6-11</ref>. Неўзабаве да кніг звярнуліся зноў<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІІ 1, 16-19</ref>, і яшчэ раз - пасля паразы рымлянаў каля [[Бітва пры Тразіменскім возеры|Тразіменскага возера]], калі дэцэмвіры паведамілі, што зарокі Марсу не выкананы, і паабяцалі «[[Свяшчэнная вясна|свяшчэнную вясну]]», пабудаваць храмы [[Вянера, міфалогія|Вянеры]] і [[Розум, міфалогія|Розуму]] і правесці лектыстэрніі і гульні<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІІ 9, 8-10; 10, 1-10</ref>.
* У пачатку [[216 да н.э.|216 года да н.э.]] да кніг звярнуліся зноў, пасля чаго здзейснілі ахвярапрынашэнні<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІІ 36, 6</ref>. Але гэта не дапамагло. Нарэшце, пасля [[Бітва пры Канах|паражэння пры Канах]] згодна з указаннямі Кніг былі прынесены [[Чалавечыя ахвярапрынашэнні|чалавечыя ахвяры]]: чатырох рабоў закапалі на Бычым форуме<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІІ 57, 4.6</ref>. Пазнейшыя аўтары згадваюць, што само паражэнне пры Канах было прадказана Сівілай<ref>Занара ІХ 1 (з XV кнігі «Рымскай гісторыі» Дыёна Касія)</ref>.
* У [[212 да н.э.|212 годзе да н.э.]] згодна з указаннем Кніг былі ўстаноўлены [[Апалінарыі|Апалонавыя гульні]] для перамогі над [[Ганібал]]ам, а таксама прынесены ахвяры Апалону і Латоне<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XXV 11, 5; пар. Дыён Касій. Рымская гісторыя XLVII 18, 6 (аб перанясенні гульняў Апалона)</ref>.
* У [[205 да н.э.|205 годзе да н.э.]] да кніг звярнуліся з-за каменнага дажджу, але знайшлі ў іх прадказанне, што іншаземец будзе выгнаны з Італіі, калі прывезці з Песінунта [[Маці Багоў|Ідзейскую Маці]]<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХІХ 10, 5-8</ref>. У [[204 да н.э.|204 годзе да н.э.]] свяшчэнны камень быў прывезены ў Рым і памешчаны ў храме Перамогі, уведзены [[Мегалезіі|Мегалезійскія гульні]]<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма 11, 7-8; 14, 5-14; Апіан. Рымская гісторыя VII, 56; Арнобій. Супраць язычнікаў VII 49-50; Аўрэлій Віктар. Аб славутых людзях 46</ref>.
* У [[200 да н.э|200 годзе да н.э.]] зварот да Кніг быў выкліканы з'яўленнем пачварых жывёл накшталт парася з чалавечай галавой, а таксама двуполых немаўлят, якіх утапілі ў моры. Дэцэмвіры вырашылі ўлагодзіць [[Юнона|Юнону]], каб хор дзяўчын выканаў ёй гімн<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма ХХХІ 12, 9</ref>.
* У [[193 да н.э.|193 годзе да н.э.]] да Кніг звярнуліся з-за чатых землятрусаў і вырашылі правесці трохдзённыя набажэнствы<ref> Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XXXIV 55, 3</ref>.
* У канцы таго ж 193 года з-за паводкі, каменных дажджоў і з'яўлення рою осаў на форуме ў Капуе згодна з указаннем кніг было вырашана здзейсніць 9-дзённае набажэнства<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XXXV 9, 5</ref>.
* У [[191 да н.э.|191 годзе да н.э.]] з-за знакаў было вырашана ўчыніць 9-дзённыя набажэнствы, а таксама ўвесці пост у гонар Цэрэры і здзяйсняць яго раз у 5 гадоў<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XXXVI 37, 4</ref>
* У пачатку [[190 да н.э.|190 года да н.э.]] было вырашана паўтарыць Лацінскія гульні і прынесці ў ахвяру маладых жывёл<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XXXVII 3, 5</ref>.
* У [[181 да н.э.|181 годзе да н.э.]] на Італію абрынуўся моцны паморак. Былі прызначаны аднадзённыя набажэнствы каля пасцеляў багоў у Рыме і трохджённыя ў Італіі<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XL 19, 4</ref>.
* У [[180 да н.э.|180 годзе да н.э.]], калі памёр консул Пізон і шэраг іншых асоб, дэцэмвіры абвясцілі двухдзённае набажэнства аб здароўі народа, у якім павінны былі ўдзельнічаць усе грамадзяне старэйшыя за 12 год.<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XL 37, 2</ref>.
* У [[179 да н.э.|179 годзе да н.э.]] да кніг звярнуліся з-за суровай зімы, бур і маланак. Вырашана здзейсніць аднадзённае набажэнства<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XL 45, 5.</ref>.
* У [[174 да н.э.|174 годзе да н.э.]] з-за моравай пошасці звярнуліся да Кніг, прызначана аднадзённае набажэнства<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XLI 21, 10.</ref>.
* У [[173 да н.э.|174 годзе да н.э.]] да Кніг звярнуліся з-за дазнак і чакаемай вайны з Персэям Македонскім<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XLII 2, 6.</ref>.
* У [[172 да н.э.|172 годзе да н.э.]], калі рыхтаваліся да вайны, і маланка раскалола [[Растральная калона|растральную калону]] на Капітоліі, дэцэмвіры абвесцілі аб неабходнасці правесці ачышчэнне горада і здзейсніць гульні ў гонар [[Юпітэр, міфалогія|Юпітэра]]<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XLII 20, 2</ref>.
* У [[169 да н.э.|169 годзе да н.э]] дэцэмвіры пасля знакаў абвясцілі, якім багам трэба прынесці ў ахвяру 40 жывёл<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XLIII 13, 7</ref>/
* У [[167 да н.э.|167 годзе да н.э.]] дэцэмвіры прынеслі ў ахвяру на форуме 50 коз і правялі ачышчальныя абрады, калі даведаліся, што ачаг аднаго з грамадзян некалькі дзён цёк крывёй<ref>Ціт Лівій. Гісторыя Рыма XLV 16, 6</ref>.
* У [[149 да н.э.|149 да н.э.]] У [[Горад Тарэнт|Тарэнце]] здзейснены гульні ў гонар [[Дзіт|Бацькі Дзіта]]<ref>Ціт Лівій. Гістрыя Рыма, эпітома да кн. XLIX; пар. Аўгустын. Аб горадзе Божыям ІІІ 18</ref>.
* У [[133 да н.э.|133 годзе да н.э.]] пасля забойства [[Тыберый Гракх|Тыберыя Гракха]] ў Сівіліных кнігах знайшлі загад улагодзіць «старажытнейшую Цэрэру», і дэцэмвіры накіраваліся ў Эну на Сіцыліі, дзе быў цэнтр культа [[Дземетра|Дземетры]]<ref>Цыцэрон. Супраць Верэса. Другая сесія IV 108; Валерый Максім І 1, 1</ref>.
* У [[125 да н.э.|125 годзе да н.э.]] у Рыме нарадзіўся [[андрагін]], і сенат звярнуўся да кніг, у якіх былі знойдзены ўказанні на ахвярапрынашэнні<ref>Флягонт з Трал. Дзіўныя гісторыі, фр.10</ref>.
* У [[87 да н.э.|87 годзе да н.э.]], падчас вайны паміж [[Гай Марый|Марыям]] і [[Луцый Карнэлій Цына|Цынай]] сенат распарадзіўся абвясціць асобныя прадказанні<ref>Граній Ліцыніян XXXV 15</ref>.
З-за страты кніг Ціта Лівія звесткі аб звароце да Сівіліных кніг у другой палове ІІ стагоддзя да н.э. абрывачныя.
== Другія «Кнігі Сівіл» ==
== Літаратура ==
| |||