Канюшы вялікі літоўскі: Розніца паміж версіямі

'''Канюшы вялікі літоўскі''' (да [[Люблінская унія|Люблінскай уніі 1569]] ''канюшы дворны літоўскі'')  — пасада ў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]].

У сталым выглядзе ўрад заснаваны ў ВКЛ у часы [[Жыгімонт Аўгуст|Жыгімонта Аўгуста]] як адпаведнік [[вялікі канюшы каронны|канюшага вялікага кароннага]]. Аднак з цягам чаму гэта пасада зрабілася выключна ганаровай, бо абавязкі канюшага (нагляд за вялікакняжацкімі табунамі і стайнямі) выконваў падканюшы (subagazo). У 15 стагоддзі пры вялікім князю называўся канюшы дворны, у паветах — [[канюшы]] земскі. Напрыканцы 17 стагоддзя ўрад канюшага вялікага (канюшага ВКЛ) стаўся дыгнітарскім (што падцвердзіла канстытуцыя сойму ў 1768).

{| class="wikitable"

!ГодДата прыняцця<br />пасады

!ГодДата складання<br />пасады<br />альбо смерці

|[[1455]]||||[[Марцін, (канюшы літоўскі)|Марцін]]||||

|[[1495]]||люты<br />[[1509]]||[[Марцін Багданавіч Храптовіч]]||[[Выява:POL COA Odrowąż.svg|70px]]||Пазбаўлены пасады за ўдзел у [[Мяцеж Глінскіх|мяцежы Глінскіх]]

|май<br />[[1511]]||[[1523]]||[[Якуб Кунцэвіч]]||[[Выява:Herb Labedz.jpg|70px]]||ПамерПамёр

|[[8 чэрвеня]]<br />[[1524]]||[[1537]]||[[Васіль Багданавіч Чыж]]||||

|ліпень<br />[[1548]]||[[1565]]||[[Яраш Карыцкі]]<br />''(Jarosz Korycki)''||[[Выява:POL COA Leliwa.svg|70px]]||ПамерПамёр

|[[18 студзеня]]<br />[[1569]]||[[1569]]||[[Фёдар Галаўня-Астрожацкі]]<br />''(Fedor Hołownia Ostrożecki)''||[[Выява:POL COA Hołownia.svg|70px]]||ПамерПамёр

|[[1569]]||[[1587]]||[[Якуб Пясецкі]]<br />''(Jakub Piasecki)''||[[Выява:POL COA Janina.svg|70px]]||Другі раз. <br />ПамерПамёр

|[[31 сакавіка]]<br />[[1588]]||[[24 чэрвеня]]<br />[[1593]]||[[Геранім Юр'евіч Хадкевіч|Геранім Хадкевіч]]<br />''(Hieronim Chodkiewicz)''||[[Выява:Hieranim Chadkievič. Геранім Хадкевіч (XVII).jpg|70px]]||Паступіў на [[Ваяводы мсціслаўскія|мсціслаўскага ваяводу]]

|[[25 чэрвеня]]<br />[[1593]]||[[14 лютага]]<br />[[1623]]||[[Павел Стэфан Сапега]]<br />''(Paweł Stefan Sapieha)''||[[Выява:Paweł Stefan Sapieha.PNG|70px]]||Паступіў на [[падканцлеры літоўскія|літоўскага падканцлера]]

|[[14 сакавіка]]<br />[[1623]]||[[23 ліпеня]]<br />[[1633]]||[[Крыштаф Хадкевіч]]<br />''(Krzysztof Chodkiewicz)''||[[Выява:Krzysztof Chodkiewicz.PNG|70px]]||Паступіў на [[Кашталяны троцкія|троцкага кашталяна]]

|[[20 ліпеня]]<br />[[1633]]||[[3 красавіка]]<br />[[1646]]||[[Ян Казімір Хадкевіч]]<br />''(Jan Kazimierz Chodkiewicz)''||[[Выява:Jan Kazimier Chadkievič. Ян Казімер Хадкевіч.jpg|70px]]||Сын папярэняга. <br />Паступіў на [[Кашталяны віленскія|віленскага кашталяна]]

|[[28 красавіка]]<br />[[1646]]||[[31 снежня]]<br />[[1669]]||[[Багуслаў Радзівіл]]<br />''(Bogusław Radziwiłł)''||[[Выява:Bogusław Radziwiłł 11.PNG|70px]]||ПамерПамёр

|студзень -— люты<br />[[1670]]||[[25 чэрвеня]]<br />[[1686]]||[[Францішак Стэфан Сапега]]<br />''(Franciszek Stefan Sapieha)''||[[Выява:Francišak Stefan Sapieha. Францішак Стэфан Сапега.jpg|70px]]||ПамерПамёр

|[[1 кастрычніка]]<br />[[1686]]||[[29 сакавіка]]<br />[[1690]]||[[Караль Станіслаў Радзівіл, (1669-1719)1669—1719|КарольКараль Станіслаў Радзівіл]]<br />''(Karol Stanisław Radziwiłł)''||[[Выява:Karol Stanisław Radziwiłł.JPG|70px]]||Паступіў на [[падканцлеры літоўскія|літоўскага падканцлера]]

|[[1690]]||[[19 лістапада]]<br />[[1700]]||[[Міхал Францішак Сапега]]<br />''(Michał Franciszek Sapieha)''||[[Выява:Herb Sapiehów.PNG|70px]]||Забіты антысапегаўскі настроенай шляхтай<br /> на наступны дзень пасля [[Бітва пры Алькеніках|Алькеніцкай бітвы]]

|[[1 лютага]]<br />[[1701]]||[[30 красавіка]]<br />[[1728]]||[[Якуб Генрык Флемінг]]<br />''(Jakub Henryk Flemming)''||[[Выява:Jokūbas Henrikas Flemingas.jpg|70px]]||ПамерПамёр

|[[28 чэрвеня]]<br />[[1728]]||[[4 лютага]]<br />[[1734]]||[[Міхал Казімір Радзівіл Рыбанька]]<br />''(Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko)''||[[Выява:Michał Kazimierz Radziwiłł Rybeńko.JPG|70px]]||Паступіў на [[маршалкі надворныя літоўскія|надворнага літоўскага маршалка]]

|[[25 ліпеня]]<br />[[1734]]||[[11 снежня]]<br />[[1762]]||[[Удальрык Крыштаф Радзівіл]]<br />''(Udalryk Krzysztof Radziwiłł)''||[[Выява:Udalryk Krzysztof Radziwiłł.JPG|70px]]||Паступіў на [[вялікія пісары літоўскія|вялікага літоўскага пісара]]

|[[7 снежня]]<br />[[1762]]||[[20 снежня]]<br />[[1764]]||[[Міхал Бжастоўскі]]<br />''(Michał Brzostowski)''||[[Выява:POL COA Strzemię.svg|70px]]||Паступіў на [[вялікія падскарбіі літоўскія|вялікага літоўскага падскарбія]]

|[[20 снежня]]<br />[[1764]]||[[15 чэрвеня]]<br />[[1765]]||[[АнтонійАнтоні Тызенгаўз]]<br />''(Antoni Tyzenhauz)''||[[Выява:Antoni Tyzenhaus.jpg|70px]]||Паступіў на [[падскарбіі надворныя літоўскія|надворнага літоўскага падскарбія]]

|[[15 чэрвеня]]<br />[[1765]]||[[1771]]||[[Стэфан Алендскі]]<br />''(Stefan Olędzki)''||[[Выява:POL COA Rawicz.svg|70px]]||ПамерПамёр

|[[6 сакавіка]]<br />[[1771]]||[[1791]]||[[Дамінік Александровіч]]<br />''(Dominik Alexandrowicz)''||[[Выява:Aleksandrowicz (Kruki) POL COA.svg|70px]]||ПамерПамёр

|[[18 красавіка]]<br />[[1791]]||[[1795]]||[[Міхал Грабоўскі]]<br />''(Michał Grabowski)''||[[Выява:POL COA Oksza.svg|70px]]||Склаў урад у сувязі са спыненнем існавання [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]

* [[ВялікіяКанюшыя канюшыявялікія каронныя]]

[[Катэгорыя:Канюшыя вялікія літоўскія| *]]