Вікіпедыя

Касцёл Святога Войцеха і кляштар бенедыкцінак (Мінск): Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
clean up, replaced: (1991)| → , 1991| (2), Менск → Мінск (3), У 1682 року → У 1682 годзе, [Наша ніва, 1991| → [Наша ніва (1991)| (2), разбян → разьбян, б using AWB
Радок 14:
[[Выява:Minsk 1790.jpg|thumb|250px|План Мінска ([[1790]]). Касцёл і кляштар бенедыкцінак значацца пад нумарам 7]]
 
У [[Крывавы патоп|вайну з Масковіяй 1654—1667 годаўгадоў]] усходнія захопнікі спалілі ўсе драўляныя кляштарныя пабудовы, значна пашкодзілі і разрабавалі мураваную святыню. Кляштар адбудавалі ў [[1670-я]] гады, касцёл асвяціў біскуп Мікола Слупскі.
 
У [[1682]] року годзе ўвесь комплекс рэканструявалі, апроч таго ўзвялі новы мураваны кляштарны корпус. У [[1780-я]] гады комплекс кляштара зноў рэканструявалі паводле праекта архітэктара Т. Раманоўскага ў стылі сталага барока, але будаўніцтва вежаў-званіц завершылася толькі ў [[1803]] годзе.
 
Станам на кан. [[XVIII стагоддзе|XVIII]] — пач. [[XIX стагоддзе|XIX]] стст. ва ўладанні кляштара знаходзіліся 3 фальваркі, 8 вёсак, 3 карчмы, млын і каля 93 валок зямлі. У [[1799]] годзе ў ім жылі 22 манашкі. Пры кляштары дзейнічала школа, у якой паводле [[Ян Ходзька|Яна Ходзькі]], вучылася 18 дзяўчат (толькі 6 з іх плацілі на навучанне<ref name="evkl"/>).
 
Па задушэнні [[Паўстанне 1863—1864 гадоў|нацыянальна-вызваленчага паўстання 1863—1864 годаўгадоў]] расійскія ўлады зачынілі кляштар бенедыкцінак ([[1871]]), канфіскавалі будынкі ў каталікоў і перадалі іх праваслаўнаму ведамству пад жаночы Праабражэнскі манастыр. У [[1872]] годзе пачалася перабудова барочнага комплексу ў стылі [[Масковія|маскоўскай сярэднявечнай]] архітэктуры.
 
У пачатку [[1920-я|1920-х]] гадоў савецкія ўлады ліквідавалі менскі жаночы праваслаўны манастыр. Некаторы час праваслаўная царква ў будынку былога касцёла працягвала дзейнічаць, але ў [[1930-я]] гады яе прыстасавалі пад клуб. У сярэдзіне [[1960-я|1960-х]] гадоў комплекс касцёла і кляштара ўзарвалі. Пазней з левага боку ад падмуркаў касцёла збудавалі будынак гарадской пракуратуры з чырвонай цэглы.
Радок 30:
Пасля рэканструкцыі [[1780]]—[[1803]] гадоў касцёл уяўляў сабой прамавугольны ў плане 1-[[неф]]ны аб'ём з 5-граннай [[апсіда]]й, памерамі 70 на 20 локцяў (каля 46×13 м). Святыня мела 2-схільны чарапічны дах, больш нізкі над [[прэзбітэрый|прэзбітэрыем]]. Галоўны [[фасад]], звернуты да вуліцы, завяршаўся [[франтон]]ам крывалінейнага абрысу. Яго фланкіравалі 2 высокія 3-ярусныя вежы з купальнымі завяршэннямі. Фасад быў насычаны вытанчанай архітэктурнай пластыкай: тонкапрафіляваны раскрапаваны [[карніз]]ны пас падзяляў яго на два ярусы, а [[пілястра|пілястры]] — на тры часткі, аконныя праёмы мелі мяккую лучковую абмалёўку.<ref name="kul">Касцёл і кляштар бенедыкцінак // {{Крыніцы/Каталіцкія храмы на Беларусі, 2001|к}} С. 188</ref>
 
Інтэр'ер пад цыліндрычнымі скляпеннямі ўпрыгожвалі пяць 2-ярусных алтароў: галоўны алтар Св. Войцеха, алтары Тадэвуша Апостала, Святой Сям'і, святых патрыярхаў Бенедыкта і Схаластыкі, Беззаганага Зачацця Дзевы Марыі. У галоўным драўляным алтары быў абраз Маці Божай з Дзіцяткам, напісаны на палатне, у срэбнай з пазалотай і рубінамі шаце. У 2-м ярусе быў абраз Св. Войцеха, увенчвала кампазіцыю разбянаеразьбянае Укрыжаванне. Падлогу ў прэзбітэрыі касцёла пакрывалі пліткі чорнага мармуру, у [[санктуарый|санктуарыі]] яна была цаглянай. [[Сакрысція]] мелася адна, на [[хоры|хорах]] стаялі [[арган]]ы на 10 галасоў. Побач з хорамі каля бакавой сцяны была адмысловая галерэя, дзе падчас святаў выступалі музыкі.<ref>[[Уладзімір Дзянісаў|У. М. Дзянісаў]]. Кляштар бенедыкцінак // {{Крыніцы/Памяць/Мінск|1к}} С. 313</ref>
 
[[Выява:Miensk,_Zboravaja._Менск,_Зборавая_(1912).jpg|thumb|250px|Касцёл (злева) пасля перабудовы пад праваслаўную царкву]]
Радок 39:
Да заходняга фасада касцёла далучаўся 2-павярховы, прамавугольны ў плане, кляштарны корпус пад вальмавым дахам. Насуперак архітэктуры касцёла ён меў сціплае пластычнае вырашэнне, фасады рытмічна падзяляліся прамавугольнымі аконнымі праёмамі.<ref name="kul"/>
 
Цікавай была сістэма ацяплення будынка — ад печак у тоўшчы сцен і пад падлогай былі пракладзеныяпракладзены своеасаблівыя керамічныя каларыферы, якія давалі дадатковае цяпло. Корпус бенедыкцінак разлічваўся на 15 келляў, тым не менш у кляштары часам знаходзілася да 28 законніцаў, а разам з навіцыяткамі, вучаніцамі і служачымі насельніцтва дасягала 90 чалавек.
 
У комплекс кляштара таксама ўваходзіў сад, які паводле інвентара [[1804]] года налічваў 150 фруктовых дрэваў і агарод.
 
== Цікавыя факты ==
* Мінскі кляштар бенедыкцінак быў апошнім, які царскія ўлады ліквідавалі ў месце. Пасля задушэння паўстання 1863—1864 годаўгадоў ён яшчэ некаторы час функцыянаваў, але цярпеў пераслед. У пачатку [[1871]] года з кляштару выслалі манашак, якія знайшлі тут прытулак пасля ліквідацыі іншых каталіцкіх кляштараў. Іх накіравалі ў Кімбараўскі кляштар, што знаходзіўся каля [[Мазыр]]а.<ref>[[Сяргей Харэўскі]]. [http://baj.by/belkalehium/lekcyji/historyja/hareuski_02.htm Колькі шчыгулаў да разумення сучаснага Мінску] // «Беларускі калегіум», лекцыі</ref>
 
{{зноскі}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Касцёл_Святога_Войцеха_і_кляштар_бенедыкцінак_(Мінск)"