Англійская мова: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
др афармленне |
||
Радок 1:
{{Мова
|колер = індаеўрапейскія
Назва мовы = Англійская |▼
|Назва мовы
|Назва мовы ў арыгінале = English
|Краіны ўжывання = [[ЗША]], [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[Канада|Канадзе]], [[Аўстралія|Аўстраліі]] і іншых краінах
|Рэгіён = Галоўным чынам [[Заходняя Еўропа]], [[Паўночная Амерыка]], [[Аўстралія]], [[Азія]]
|Колькасць носьбітаў = Для 340 мільёнаў з'яўляецца роднай. Для 600 мільёнаў — другой.
Класіфікацыя = megool [[Індаеўрапейскія мовы|Індаеўрапейская]]<br/>▼
|катэгорыя = [[Мовы Еўразіі]]
[[Германскія мовы|Германскія]]<br/>▼
|Класіфікацыя =
[[Заходнегерманскія мовы|Заходнегерманскія]]<br/>▼
[[Старасаксонская мова|Старасаксонская]]<br/>▼
[[Стараанглійская мова|Стараанглійская]]<br/>▼
Афіцыйная мова ў = [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], [[Аўстралія|Аўстраліі]] і інш. |▼
Рэгулюецца = — |▼
Код па ISO 639-1 = en |▼
▲|Афіцыйная мова ў = [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[ЗША]], [[Канада|Канадзе]], [[Аўстралія|Аўстраліі]] і інш.
Код па ISO 639-2(B) = eng |▼
Код па ISO 639-2(T) = eng |▼
|Код па
}}
'''Англійская мова'''
Распаўсюджанне: [[Вялікабрытанія]], [[ЗША]], [[Аўстралія]], [[Канада]], [[Новая Зеландыя]], шэраг іншых [[краіна|краін]]
Адна з [[Афіцыйныя мовы ААН|афіцыйных]] і рабочых моў [[ААН]]. Статус афіцыйнай або нацыянальнай мовы: Вялікабрытанія, ЗША, Канада, Аўстралія, Новая Зеландыя, [[Ірландыя]], [[Індыя]], 15 краін Афрыкі ([[1990]]<ref>ЛЭС-
== Алфавіт ==
Алфавіт англійскай мовы заснаваны на [[лацінскі алфавіт|лацінскім]] і
* Галосныя: A, E, I, O, U, Y▼
* Зычныя: B, C, D, F, G, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, W, X, Z▼
== Пісьменнасць ==▼
▲Галосныя: A, E, I, O, U, Y
Пісьменнасць існуе з 7—8 ст., пачаткова, да хрысціянізацыі (пачатай з 6 ст.), на аснове старажытнагерманскай [[рунічны алфавіт|рунічнай]] графікі, потым на аснове [[лацінскі алфавіт|лацінскай]] графікі. Першы помнік: рунічны надпіс на Фрэнксавым куфэрку (7 ст.). Старажытныя помнікі: «[[Беавульф]]» (эпічная паэма, каля 700; захавалася ў пазнейшых [[спісак|спісках]]), «[[Англа-саксонская хроніка]]» (9 ст.), пераклад «
▲Зычныя: B, C, D, F, G, H, J, K, L, M, N, P, Q, R, S, T, V, W, X, Z
▲== Пісьменнасць ==
▲Пісьменнасць існуе з 7—8 ст., пачаткова, да хрысціянізацыі (пачатай з 6 ст.), на аснове старажытнагерманскай [[рунічны алфавіт|рунічнай]] графікі, потым на аснове [[лацінскі алфавіт|лацінскай]] графікі. Першы помнік: рунічны надпіс на Фрэнксавым куфэрку (7 ст.). Старажытныя помнікі: «[[Беавульф]]» (эпічная паэма, каля 700; захавалася ў пазнейшых [[спісак|спісках]]), «[[Англа-саксонская хроніка]]» (9 ст.), пераклад «Усясветнай гісторыі» Арозія (9 ст., пераклад караля Альфрэда); пераклад «Царкоўнай гісторыі англаў» біскупа Беды Вельмішаноўнага (9 ст.).
== Дыялекты ==
Сучасная англійская мова мае вялікую колькасць тэрытарыяльных дыялектаў: у Вялікабрытаніі
Наяўныя [[Амерыканскі варыянт англійскай мовы|амерыканскі]], канадскі і аўстралійскі варыянты літаратурнай нормы адрозніваюцца ад літаратурнай англійскай мовы галоўным чынам [[вымаўленне]]м і [[лексіка]]й.
Радок 41 ⟶ 43:
Выдзяляюцца перыяды развіцця: старажытнаанглійскі (7—11 ст.; англаксонская мова), сярэднеанглійскі (12—15 ст.; сярэднеанглійская мова), ранні новаанглійскі (16—17 ст.; ранняя новаанглійская мова), новаанглійскі (з 18 ст.).
У старажытнаанглійскі перыяд мовы (гаворкі) [[старажытнагерманскія плямёны|старажытнагерманскіх]] плямёнаў [[англы|англаў]], [[саксы|саксаў]] і [[юты|ютаў]], якія перасяліліся на Брытанскія астравы (5—6 ст.), сфарміравалі 4 тэрытарыяльныя дыялекты: нартумбрыйскі, мерсійскі, уэсекскі, кентскі. Фарміраванне літаратурнай мовы адбылося, галоўным чынам, на аснове ўэсекскага дыялекту, з прычыны заняпаду паўночных і паўночна-
У сярэднеанглійскі перыяд, пасля нарманскага заваявання, англійская мова функцыянавала як народная, маючы 3 асноўныя дыялектныя зоны
У 16—17 ст. складваецца ранняя новаанглійская мова.
Радок 49 ⟶ 51:
== Гл. таксама ==
* [[Даданы сказ часу і ўмовы англійскай мовы]]
* [[Тыпы пытанняў англійскай мовы]]
* [[Сінтаксіс англійскай мовы]]
* [[Сістэма форм выражэння часу ў англійскай мове]]
Радок 65 ⟶ 67:
* [[Эбанікс]]
== Зноскі ==
{{reflist|2}}
== Літаратура ==
* Швейцер А. Д., Ярцева В.
* {{крыніцы/Этналог/15}}.
Радок 91 ⟶ 94:
[[Катэгорыя:Мовы Сінгапура]]
[[Катэгорыя:Мовы Філіпінаў]]
|