Англійская мова: Розніца паміж версіямі

Англійская мова паходзіць ад {{нп4|інгевонскія мовы|паўночнаморскіх германскіх дыялектаў|en|Ingvaeonic languages}} [[Паўночнае мора|Паўночнага мора]], якія былі прынесены на [[Брытанскія астравы]] [[германцы|германскімі пасяленцамі]] з розных частак цяперашніх [[Нідэрланды|Нідэрландаў]], паўночна-заходняй [[Германія|Германіі]] і [[Данія|Даніі]]<ref>Blench, R.; Spriggs, Matthew (1999). [http://books.google.com/?id=DWMHhfXxLaIC&pg=PA286 Archaeology and Language: Correlating Archaeological and Linguistic Hypotheses]. Routledge. pp. 285–286. ISBN 978-0-415-11761-6.</ref>. Да таго часу ў [[Рымская Брытанія|Рымскай Брытаніі]] карэннае насельніцтва, як мяркуецца, гаварыла на {{нп4|старажытнабрэтонская мова|агульнабрэтонскай мове|en|Common Brittonic}}, [[кельцкія мовы|кельцкай]] па паходжанню, пры [[суперстрат]]ным уплыве [[лацінская мова|лацінскай мовы]], які тлумачыцца 400-гадовым перыядам знаходжання ў складзе [[Старажытны Рым|Рымскай дзяржавы]]<ref>[http://www.information-britain.co.uk/historydetails/article/2/ The Roman epoch in Britain lasted for 367 years], Information Britain</ref>. Адным з гэтых прышлых германскіх плямён былі [[англы]]<ref>[http://www.anglik.net/englishlanguagehistory.htm Anglik English language resource]. Anglik.net. </ref>, якія, на думку [[Беда Вялебны|Беды Вялебнага]], поўнасцю перасяліліся ў Брытанію<ref>[http://www.ccel.org/ccel/bede/history.v.i.xiv.html Bede's Ecclesiastical History of England | Christian Classics Ethereal Library]. Ccel.org.</ref>. Назва «Англія» ({{lang-en|England}} ад ''Engla land''<ref>{{cite web|url=http://bosworth.ff.cuni.cz/009427|title=Engla land|work=[[An Anglo-Saxon Dictionary]] (Online) | author=Bosworth, Joseph | authorlink=Joseph Bosworth |author2=Toller, T. Northcote | location=Prague | publisher=[[Charles University]]}}</ref> «зямля англаў») і прыметнік «англійскі» ({{lang-en|''English''}}, старажытнаанглійскае ''Englisc''<ref>{{cite web|url=http://bosworth.ff.cuni.cz/009433|title=Englisc |work=[[An Anglo-Saxon Dictionary]] (Online) | author=Bosworth, Joseph | authorlink=Joseph Bosworth |author2=Toller, T. Northcote | location=Prague | publisher=[[Charles University]]}}</ref>) утвораны ад назвы гэтага племені, але [[саксы]], [[юты]] і некаторыя іншыя германскія народы берагоў [[Фрызія|Фрысландыі]], [[Ніжняя Саксонія|Ніжняй Саксоніі]], [[Ютландыя|Ютландыі]] і Паўднёвай [[Швецыя|Швецыі]] таксама перамясціліся на Брытанскія астравы ў гэтую эпоху<ref>{{cite book|last=Collingwood|first=R. G.|author2=et al|title=Roman Britain and English Settlements|publisher=Clarendon|location=Oxford, England|year=1936|pages=325 et&nbsp;sec|chapter=The English Settlements. The Sources for the period: Angles, Saxons, and Jutes on the Continent|isbn=0-8196-1160-3}}</ref><ref>[http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/engol-0-X.html Linguistics Research Center Texas University]. Utexas.edu. </ref>.

У старажытнаанглійскі перыяд мовы (гаворкі) [[старажытнагерманскіястаражытныя плямёныгерманцы|старажытнагерманскіх]] плямён [[англы|англаў]], [[саксы|саксаў]] і [[юты|ютаў]] сфарміравалі 4 тэрытарыяльныя дыялекты: нартумбрыйскі, мерсійскі, уэсекскі, кентскі.

У старажытнаанглійскай мове ​​пазней адбыліся змены, звязаныя з дзвюма хвалямі нашэсцяў. Першай хваляй сталі носьбіты [[паўночнагерманскія мовы|паўночнагерманскіх моў]], калі {{нп4|Хальфдан Рагнарсан||en|Halfdan Ragnarsson}} і {{нп4|Івар Бяскосты||ru|Ивар Бескостный}} пачалі заваяванне і каланізацыю паўночнай часткі Брытанскіх астравоў у VIII і IX стагоддзях (гл. [[ДанэлагДанелаг]]). Другой хваляй было [[Нармандскае заваяванне Англіі|нашэсце]] ў краіну ў [[11 стагоддзе|XI стагоддзі]] [[нарманы|нарманаў]], носьбітаў [[раманскія мовы|раманскай]] {{нп4|старанармандская мова|старанармандскай мовы|ru|Старонормандский язык}}. Старанармандская мова развілася ў {{нп4|англанармандская мова|англанармандскую|ru|Англо-нормандский язык}}, а затым у {{нп4|французская законная мова|англа-французскую|ru|Французский законный язык}}, увёўшы ва ўжытак пласт слоў, звязаных з судоваю справай і дзяржаўным кіраваннем.

Моўныя зрухі ў тагачаснай англійскай мове пасля [[Нармандскае заваяванне Англіі|наезду нарманаў]] прывялі да ўзнікнення таго, што сёння вядома як [[сярэднеанглійская мова]]. Твор [[Джэфры Чосер|Джэфры Чосера]] «[[{{нп4|Кентэрберыйскія апавяданні]]||ru|Кентерберийские рассказы}}» з'яўляецца самым вядомым узорам мовы таго часу.