Саўгас: Розніца паміж версіямі

'''Саўгас''' (скарочана ад '''Савецкая гаспадарка''') — дзяржаўнае сельскагаспадарчае прадпрыемства ў [[СССР]]. У адрозненне ад [[калгас]]аў, якія з'яўляліся кааператыўнымі аб'яднаннямі сялян, створанымі на сродкі саміх сялян, саўгас быў дзяржаўным прадпрыемствам. У саўгасах працавалі наёмнянаёмныя работнікі, якія атрымлівалі фіксаваную заработную плату ў грашовай форме, у той час як у калгасах да сярэдзіны 1960-х гадоў выкарыстоўваліся працадні.

16 сакавіка 1927 года была прынята Пастанова ЦВК і СНК СССР «Аб савецкіх гаспадарках», дзе ў прыватнасці адзначалася: «Сацыялістычнае будаўніцтва ў сельскай гаспадарцы вылучае, разам з правядзеннем мерапрыемстваў па перабудове сялянскай гаспадаркі, у якасці адной з найважнейшых задач, неабходнасць далейшага ўмацавання і развіцця савецкіх гаспадарак як паслядоўна сацыялістычных прадпрыемстваў у сельскай гаспадарцы. У адпаведнасці з гэтым далейшае будаўніцтва савецкіх гаспадарак павінна ісці па лініі сапраўднага ператварэння іх у буйныя индустрыялізаваныяіндустрыялізаваныя сельскагаспадарчыя прадпрыемствы, якія вядуць гаспадарку на аснове [[Гасразлік|гаспадарчага разліку]] і рэнтабельнасці. Толькі пры гэтай умове савецкія гаспадаркі будуць у стане аказваць неабходнае ўздзеянне на сельскую гаспадарку». На падставе гэтай пастановы саўгасы вызваляліся ад арэнднай платы за зямлю, ім спісваліся ўжо атрыманыя крэдыты і падаваліся новыя на лепшых умовах у дадатку да бюджэтных асігнаванняў у памеры шасці мільёнаў рублёў. У аплаце працы працоўных у саўгасе павышэнне зарплаты цесна звязвалася з ростам прадукцыйнасці працы і гаспадарчым умацаваннем саўгаса.

У 1927 годзе пры саўгасе імя Шаўчэнкі ў [[УССР]] была арганізавана першая машынатрактарная калона для працы ў бліжэйшых сялянскіх гаспадарках, а вясной 1928 года ўжо было 14 трактарных атрадаў, якія мелі 68 [[трактар]]оў. Гэта паклала пачатак масаваму стварэнню [[Машынна-трактарная станцыя|МТС]].