Вікіпедыя

Ян Абрамовіч: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{ЦёзкіЦёзкі2|Абрамовіч}}
{{Шляхціч
{{Картка:Асоба
|імя беларускае імя = Ян Абрамовіч
| поўнае імя =
|арыгінал_імя =
| арыгінальнае імя =
|партрэт = POL COA Abrahamowicz.svg
| партрэт =
|памер = 150px
| шырыня партрэта =
|подпіс = Адмена гербу «Ястрабец», якой карысталіся Абрамовічы
| подпіс =
|апісанне = ▼
| герб= POL_COA_Abrahamowicz.svg
|імя пры нараджэнні = Ян Абрамович
| шырыня герба =120px
|род дзейнасці =
| подпіс герба= Герб [[Герб «Ястрабец»|«Ястрабец зменены»]]
|дата нараджэння = ▼
 
|месца нараджэння = ▼
<!-- ІНФАРМАЦЫЯ АБ ТЫТУЛАХ -->
|грамадзянства =
 
|падданства =
| тытул =[[Ваявода смаленскі]]
|дата смерці = 19.04.1602▼
| парадак = 8
|месца смерці = ▼
| перыядпачатак = [[1596]]
|бацька =
| перыядканец =[[1602]]
|маці = ▼
| перыяд праўлення =
|муж =
| папярэднік =[[Ян Валмінскі]]
|жонка =
| пераемнік = [[Пётр Дарагастайскі]]
|дзеці =
 
|узнагароды і прэміі = ▼
| тытул_2 =[[Ваявода менскі]]
|сайт =
| парадак_2 = 4
|Commons =
| перыядпачатак_2 =[[1593]]
|Rodovid =
| перыядканец_2 =[[1596]]
| перыяд праўлення_2 =
| папярэднік_2 =[[Багдан Паўлавіч Сапега]]
| пераемнік_2 = [[Андрэй Ян Завіша]]
 
| тытул_3 =[[староста лідскі]]
| парадак_3 =
| перыядпачатак_3 =[[1579]]
| перыядканец_3 =[[1602]]
| перыяд праўлення_3 =
| папярэднік_3 = [[Мікалай Радзівіл Руды]]
| пераемнік_3 = [[Аляксандр Галоўчынскі]]
 
▲ | дата нараджэння =
▲ | месца нараджэння =
▲ | дата смерці = 19.044.1602
▲ | месца смерці =
| пахаваны =
| пахаваная =
| род =[[Абрамовічы]]
| бацька =[[Станіслаў Абрамовіч]]
▲ | маці =
| муж =
| жонка = Дарота Валовіч
| дзеці =[[Мікалай Абрамовіч|Мікалай]], Марына
| рэлігія =
▲ | узнагароды і прэміі =
| аўтограф =
▲ |апісанне Commons = =
| Rodovid=
}}
 
'''Ян АБРАМОВІЧАбрамовіч''' (? — {{ДС|19|4|1602}}) — ваяводадзяржаўны і ваенны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Ваявода менскі]] (з 15931593—1596), [[ваявода смаленскі]] (з 1596).
 
== Біяграфія ==
З роду Абрамовічаў гербу «Ястрабец». Выхоўваўся пры двары князя [[Мікалай Радзівіл Руды|Мікалая Радзівіла Рудога]] і ўсё жыццё быў звязаны з біржанскай галіной роду [[Радзівілы|Радзівілаў]]. Побач з Радзівіламі быў адным з лідараў [[кальвінізм]]у ў [[ВКЛВялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Упершыню згадваецца ў 1587 як [[староста лідскі]], войскі і намеснік віленскі, атрымаўшы гэтыя пасады з Радзівілаўскайрадзівілаўскай пратэкцыі, дзякуючы ёй прасоўваўся па кар'ернай лесвіцы, атрымаў прэзідэнцтва дэрпцкаедорпацкае (1591—1598, склаў паўнамоцтвы з утварэннем Дэрпцкага[[Дорпацкае ваяв.ваяводства|Дорпацкага ваяводства]]); у 1593 прызначаны ваяводам менскім, у 1596 — ваяводам смаленскім.
Захоўваў адданасць Радзівілам і, як сведчаць лісты, займаўся іх прыватнымі справамі. Браў актыўны ўдзел у палітычным і царкоўным жыцці ВКЛ, будучы разам з біржанскімі Радзівіламі ў антыпольскім крыле. Гэта выразна выявілася пры абароне правоў ВКЛ, калі ішла справа аб наданні віленскай кафедры Мацяёўскаму (ад 1595 і пазней), а таксама калі Я. Абрамовіч на сеймахсоймах выступаў за перадачу Інфлянтаў ВКЛ (1585). Удзельнічаў у торуньскім сіноду калівіністаў (1595), у перамовах з тымі, хто не прыняў Берасцейскую унію ў Вільні (1599), у дыспуце кальвіністаў з езуітамі (1599). Трымаў сувязь з [[К. І. Астрожскі]]м, бо праз жонку Ганну Дароту з Валовічаў, быў цесна звязаны з праваслаўнымі коламі ў ВКЛ. Ганна Дарота была апякункай Віленскага брацтва, і сам Абрамовіч неаднаразова выступаў у абарону праваслаўных мяшчан, напр. у спрэчцы пра пабудову брацкай царквы, якая была забароненая віленскім магістратам у 1596, з-за чаго меў канфлікт з канцлерам [[Л. І. Сапега]]м, які падтрымліваў уніяцкага мітрапаліта. Таксама Ян Абрамовіч быў апекуном кальвінскага палеміста [[Андрэй Волан|Андрэя Волана]]. У сваім маёнтку ў [[Варняны|Варнянах]] заклаў збор, шпіталь, школу, якія праіснавалі да сяр. 17 ст. На смерць Я. Абрамовіча кальвіністы адазваліся друкаванай «Прамовай на жалобную смерць і пахаванне вялікага патрона Божага Збору і мудрага Сенатара».
 
Напісаў «Думкі літвіна, пра танную куплю і дарагі продаж збожжа» (1595), на яго заказ [[Ян Радван]] напісаў паэму «Радзівіліяда» (1592). Сваім коштам выдаў шэраг кніг, м.інш. «Катэхізіс» [[Станіслаў Судроўскі|Станіслава Судроўскага]], віленскага міністра, з 300 рэлігійнымі песнямі (1598).
Радок 37 ⟶ 67:
Меў сына [[Мікалай Абрамовіч|Мікалая]], генерала артылерыі і ваяводу троцкага.
 
== ЛітаратураКрыніцы ==
* Kazimierz Tyszkowski, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 13.
* PSB
* {{крыніцы/ВольфСДВКЛ|12}}
* {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|[[Валерый Пазднякоў|Пазднякоў В.]]|Абрамовічы|1|197—198}}
 
{{DEFAULTSORT:Абрамовіч Ян}}
[[Катэгорыя:Род Абрамовічаў|Ян]]
[[Катэгорыя:Сенатары Рэчы Паспалітай]]
[[Катэгорыя:Ваяводы менскія]]
[[Катэгорыя:Ваяводы смаленскія]]
[[Катэгорыя:Старосты лідскія]]
[[Катэгорыя:Старосты вендэнскія]]
[[Катэгорыя:Прэзідэнты дорпацкія]]
[[Катэгорыя:Падваяводы віленскія]]
[[Катэгорыя:Войскія віленскія]]
[[Катэгорыя:Постаці Варнянаў]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Ян_Абрамовіч"