Турмаліны: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Bot: Migrating 42 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q179911 (translate me) |
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 13:
|Злом = Няроўны, мелкаракавісты; далікатны
|Прымесь =
|Шчыльнасць =
|Паказчык пераламлення = 1,616 - 1,652
}}
'''Турмаліны''' — падгрупа [[мінерал]]аў з групы [[Бор, хімічны элемент|борутрымальных]] алюмасілікатаў, складаныя бора[[сілікат]]ы пераменнага [[хімічны склад|складу]].
Пад такой назвай упершыню мінерал прывеэлі (1703) з партыяй каштоўных камянеў з Цэйлона ў Амстэрдам. Вельмі складаныя па хімічнаму сачтаву.
== Радовішчы ==▼
== Асноўныя характарыстыкі ==
Турмалін пераўзыходзіць усе мінералы (у тым ліку і каштоўныя камяні) па разнастайнасці фарбаў. Асаблівасцю з'яўляецца тое, што крышталі рэдка афарбаваны аднародна. Асобныя іх часткі маюць разнастайную, часта кантрастную афарбоўку. Часам у разрэзе крышталю можна ўбачыць зоны розных кантрастных колераў. Бляск шкляны. Рыса белая. Цвёрдасць 7—7,5. Спайнасць недасканалая. Злом няроўны. Шчыльнасць 2,9—3,3. Сінгонія трыганальная. Крышталі валодаюць двухпраламленнем.
Прызматычныя крышталі з папярочным сячэннем у выглядзе выпуклага трохвугольніка. Слупкаваты, палкападобны, ігольчаты, блытана-валакністы, радыяльна-прамяністы. Зярністыя шчыльныя масы.
== Разнавіднасці ==
[[Выява:Tourmaline-gemmes.jpg|thumb|left|[[Агранка|Аграненыя]] турмаліны]]
Ружова-чырвоны рубеліт — найбольш вядомая разнавіднасць турмаліну. Бясколерны, рэдкі мінерал ахраіт, індыга-сіні індыгаліт, фіялетава-чырвоны сібарыт, чорны непразрысты шэрл і інш.
▲== Радовішчы ==
Радовішчы шырока распаўсюджаны і шматлікія. Найбольш вядомыя знаходзяцца на [[Шры-Ланка|Шры-Ланцы]], [[Мадагаскар]]ы, у [[Мазамбік]]у (ппаліхромныя і чырвоныя турмаліны), [[Бразілія|Бразіліі]] (штаты [[Мінас-Жэрайс]], [[Баія]]), [[Бірма|Бірме]], [[Ангола|Анголе]], [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Індыя|Індыі]], [[ПАР]], [[Канада|Канадзе]] (правінцыя [[Правінцыя Антарыа|Антарыа]]), [[ЗША]] (штаты [[Каліфорнія]], [[штат Мэн|Мэн]], [[Каларада]]), [[Італія|Італіі]] ([[востраў Эльба|в. Эльба]]), [[Швейцарыя|Швейцарыі]], [[Расія|Расіі]] ([[Урал]], [[Забайкалле]]).
Ювелірны турмалін вядомы ў [[Афганістан]]е ([[Нурыстан]]): у радовішчах Дарае-Піч, Канакан, Джаба, Чармакс, Кантыва, Манданеша, Цоцум, Муалеві, Папру.
== Выкарыстанне ==
Выкарыстоўваецца для атрымання [[Бор, хімічны элемент|бору]], у радыётэхніцы, у ювелірнай справе.
== Спасылкі ==
| |||