Карачаева-Чаркесія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др clean up, replaced: == → == (3), Дже → Джэ (2), шырокалісцев → шыракаліст using AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Адміністрацыйная адзінка
<br style="clear:both"/>
|Беларуская назва = Карачаева-Чаркеская Рэспубліка
{| class="toccolours" border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=300 style="border-collapse: collapse; margin: 0 0 1em 1em;"
|+<big><big>'''Арыгінальная назва = {{lang-ru|}} Карачаево-Черкесская Республика<br />{{lang-krc|}} Къарачай-Черкес Республика<br />Къэрэшей{{lang-Шэрджэсabq|}} РеспубликэКъарча-Черкес Республика<br /><small>Рэспубліка{{lang-nog|}} КарачаеваКарашай-ЧаркесіяШеркеш Республикасы<br /small>'''</big></big>{{lang-kbd|}} Къэрэшей-Шэрджэс Республикэ
|Герб = Coat of Arms of Karachay-Cherkessia.svg
|-
|Сцяг = Flag of Karachay-Cherkessia.svg
| align=center colspan=2 |
|Краіна = [[Расія]]
{| border=0 cellpadding=2 cellspacing=0 style="background:inherit;"
|Гімн = [[Гімн Карачаева-Чаркесіі]]
|- style="background: #FFFFFF; text-align: center; margin: 0.2em 0.2em 0.1em 0.1em;"
|Статус = [[Рэспубліка]]
| style="width: 145px;" | [[Выява:Kchr gerb.png|130px|center|герб]]
|Від адміністрацыйнай адзінкі1 = [[Эканамічныя раёны Расіі|Эканамічны раён]]
| style="width: 145px;" | <span style="border:1px solid #bbbbbb; display:table-cell;">[[Выява:Flag of Karachay-Cherkessia.svg|130px|center|сцяг]]</span>
|Назва адміністрацыйнай адзінкі1 = [[Паўночна-Каўказскі эканамічны раён, Расія|Паўночна-Каўказскі]]
|-
|Від адміністрацыйнай адзінкі2 =
|}
|Назва адміністрацыйнай адзінкі2 =
|-
|Уваходзіць у = [[Паўночна-Каўказская федэральная акруга|Паўночна-Каўказскую федэральную акругу]]
| align=center colspan=2 | [[Выява:RussiaKarachay-Cherkessia2007-07.png]]
|Від адміністрацыйнага падзелу =
|-
|Уключае = 10 [[раён]]аў,<br/>2 гарадскія акругі
| [[Афіцыйная мова]] || [[Руская мова|руская]], [[Абазінская мова|абазінская]], [[Карачаеўская мова|карачаеўская]], [[Нагайская мова|нагайская]], [[Чаркеская мова|чаркеская]]
|Від адміністрацыйнага цэнтра =
|-
|Адміністрацыйны цэнтр = [[Чаркеск]]
| [[Адміністратыўны падзел Расіі|Тып суб'екту федэрацыі]] || [[Рэспубліка]]
|Буйныгорад = Чаркеск
|-
|Буйныягарады = [[Чаркеск]], [[Усць-Джэгута]], [[Карачаеўск]]
| [[Федэральныя акругі Расіі|Федеральная акруга]] || [[Паўночна-Каўказская федэральная акруга|Паўночна-Каўказская]]
|Датаўтварэння = [[12 студзеня]] [[1922]] <small>(як [[Карачаева-Чаркеская аўтаномная вобласць|Карачаева-Чаркеская АВ]])</small><br/>[[26 красавіка]] [[1926]] <small>(падзел на [[Карачаеўская аўтаномная вобласць|Карачаеўскую АВ]], [[Чаркеская нацыянальная акруга|Чаркескую НА]],<br/>Баталпашынскі і Зелянчуцкі раёны;<br/>ад 30 красавіка 1928 Чаркеская НА набывае статус аўт. вобласці)</small><br/>[[12 кастрычніка]] [[1943]] <small>(ліквідацыя Карачаеўскай АВ)</small><br/>[[12 студзеня]] [[1957]] <small>(аднаўленне Карачаева-Чаркескай АВ)</small><br/>[[30 студзеня]] [[1990]] <small>(як Карачаева-Чаркеская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка)</small><br/>[[9 снежня]] [[1992]] <small>(як Карачаева-Чаркеская Рэспубліка)</small>
|-
|Глава = [[Рашыд Цямрэзаў]]
| [[Эканамічныя акругі Расіі|Эканамічная акруга]] || [[Паўночна-Каўказская эканамічная акруга Расіі|Паўночна-Каўказская]]
|Назва главы = Кіраўнік Рэспублікі
|-
|Глава2 = [[Мурат Карданаў]]
| [[Сталіца]] || [[Чаркеск]]
|Назва главы2 = Старшыня Урада
|-
|Глава3 = [[Аляксандр Іваноў]]
| '''Прэзідэнт''' || [[Мустафа Батдыеў]]
|Назва главы3 = Старшыня<br/>Народнага Сходу (Парламенту)
|-
|Мова = [[руская мова|руская]], [[балкарская мова|карачаеўская]], [[кабардзінская мова|кабардзіна-чаркеская]], [[абазінская мова|абазінская]]
| [[Плошча]]<br /> — Усяго <br /> — % Вада || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле плошчы|83 месца]]<br />14 100 [[квадратны кіламетр|км²]]<br />
|МовыВаЎжытку =
|-
|Насельніцтва = {{падзенне}}471 847<ref name="karachaj">http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls</ref>
| [[Насельніцтва]] <br /> — Усяго ([[2002]]) <br /> — [[Шчыльнасць насельніцтва|Шчыльнасць]] || [[Спіс суб'ектаў Расіі паводле насельніцтва|75 месца]] <br />439 710<br /> 31,2/км²
|Год перапісу = 2013
|-
|Адсотак ад насельніцтва =
| '''Аўтамабільны код''' || 09
|Месца па насельніцтве = 75
|-
|Спіс паводле насельніцтва =
| [[Часавы пояс]] || [[UTC]]+3
|Шчыльнасць = 33,05
|}
|Месца па шчыльнасці =
|Нацыянальны склад = [[карачаеўцы]], [[рускія]], [[чаркесы]], [[абазіны]], [[нагайцы]]
|Канфесійны склад =
|Плошча = 14 277
|Адсотак ад плошчы =
|Месца па плошчы = 77
|Спіс паводле плошчы =
|Максімальная вышыня =
|Сярэдняя вышыня =
|Мінімальная вышыня =
|Шырата =
|Даўгата =
|Карта = Karachay-Cherkess in Russia.svg
|Загаловак карты =
|Памер карты = 240
|Карта адміністрацыйнай адзінкі =
|Памер карты аа =
|Часавы пояс = +2[[UTC]] +4
|Скарачэнне =
|ISO = RU-KC
|FIPS =
|Тэлефонны код =
|Паштовыя індэксы =
|Інтэрнэт-дамен =
|Код аўтамабільных нумароў = 09
|Катэгорыя ў Commons =
|Параметр1 =
|Назва параметру1 =
|Параметр2 =
|Назва параметру 2 =
|Сайт = http://www.kchr.ru/
|Дадаткі =
|Медыя-параметр1 =
|Назва медыя-параметру 1 =
|Медыя-параметр2 =
|Назва медыя-параметру 2 =
|Колер1 = {{Колер|Расія}}
|Колер фону герб-сцяг = {{Колер|Расія}}
}}
[[Image:Karachay Cherkess03.png|thumb|250px|right]]
'''КАРАЧАЕВАКарача́ева-ЧАРКЕСІЯЧарке́сія''', суб'ект [[Расія|Расійскай Федэрацыя]], размешчаны на [[Паўночны Каўказ|Паўночным Каўказе]].
 
Размешчаны ў перадгор'ях паўночнай часткі Вялікага [[Каўказ]]а. Рэспубліка мяжуе на захадзе з [[Краснадарскі край|Краснадарскім краем]], на поўначы са [[Стаўрапольскі край|Стаўрапольскім краем]], на ўсходзе — з [[Кабардына-Балкарыя|Кабардына-Балкарскай рэспублікай]], на поўдні ўздоўж Галоўнага Каўказскага хрыбта — з [[Абхазія]]й і [[Грузія]]й. Уключае [[Карачай]], [[Чаркесія|Чаркесію]], [[Абазінія|Абазінію]] і тэрыторыі, населеныя [[Верхняя Кубань|казакамі]] і [[нагайцы|нагайцамі]]. Адміністрацыйны цэнтр — горад [[Чаркеск]].
 
== Геаграфія і прырода ==
Буйнейшая частка (каля 80%) Карачаево-Черкесской Рэспублікі размешчана ў горнай мясцовасці. У межах рэспублікі вылучаюцца 3 зоны: предгорная раўніна, перадгор'і і горы [[Каўказ]]а. На поўначы цягнуцца Перадавыя хрыбты Вялікага Каўказа, на поўдні — Вадараздзельны і Бакавы, іх вышыня дасягае 4000 м. Да ўзбярэжжа Чорнага мора вядуць [[Марухскі перавал|Марухский]] і [[Клухорскі перавал]]ы. На мяжы з КабардиноКабардзіна-Балкарыяй размешчаная гара [[гара Эльбрус|Эльбрус]], самая высокая вяршыня Каўказа.
 
У рэспубліцы маецца шмат водных рэсурсаў: каля 130 высакагорных азёр, мноства горных вадаспадаў. Працякаюць 172 рэкі, з якіх самыя буйныя — [[Рака Кубань|Кубань]], [[Рака Вялікі Зеленчук|Вялікі]] і [[Рака Малы Зеленчук|Малы Зеленчук]], [[Рака Уруп|Уруп]], [[Рака Лаба, прыток Кубані|Лаба]]; маецца [[Кубанскае вадасховішча]]. Дзеючая ў рэспубліцы сістэма [[Вялікі Стаўрапальскі канал|Вялікага Стаўрапальскага канала]] з'яўляецца крыніцай водазабеспячэння для [[Стаўрапальскі край|Стаўрапальскага края]].