clean up, replaced: (Германія)| → , Германія|, XIX ст. → XIX ст. , а у → а ў, мэта → мета, мета → мэта, наклад → тыраж, тыраж using AWB
Радок 1:
'''«Культуркампф»''' ({{lang-de|Kulturkampf}} — барацьба за культуру) — пашыраная з гістарычнай літаратуры назва мерапрыемстваў урада [[О. Бісмарк]]а уў 70-я гг. [[XIX стагоддзе|XIX ст.]] супраць каталіцкай царквы і яе палітычнай партыі [[«Цэнтр», (Германія)|«Цэнтр»]], якая выражала сепаратысцкія антыпрускія тэндэнцыі (пераважна на захадзе і паўднёвым захадзе [[Германія|Германіі]]). Пад выглядам «барацьбы за культуру» урад [[О. Бісмарк]]а імкнуўся падпарадкаваць сабе духавенства і аслабіць уплыў партыі «Цэнтр». З гэтай мэта і з ініцыятывы Бісмарка былі прыняты і дзейнічалі законы аб забароне святарам весці палітычную агітацыю (снежань [[1871]] г.), аб пазбаўленні духавенства права нагляду за пачатковымі школамі (сакавік [[1872]] г.), аб выгнанні з Германіі езуітаў (ліпеня [[1872]] г.), аб дзяржаўным кантролі за царкоўнымі справамі ([[1873]] г.), аб абмежаванне праў царквы накладваць пакаранні на яе служак і на вернікаў. У лютым [[1875]] г. былі распушчаны амаль усе каталіцкія ордэны і праведзены закон пра грамадзянскі шлюб. Духавенства, абапіраючыся на падтрымку папыПапы рымскагаРымскага [[Пій IX|Пія IX]], не падпарадкавалася гэтым законам. Урад [[О. Бісмарк]]а адказала рэпрэсіямі. Аднак ганенні і гвалтоўнае ўмяшанне ва ўнутранае жыццё царквы не толькі не зламалі яе аўтарытэт, але прывялі да зваротных вынікаў. На польскіх землях імперыі ў ходзе «Культуркампф» была ўзмоцнена палітыка германізацыі. Пасля прымірэнне [[О. Бісмарк]]а з каталіцкім духавенствам у канцы 1870—1880 гг. большасць законаў часоў «Культуркампф» адменена, акрамя законаў грамадзянскім шлюбе і выгнанні езуітаў.
== Літаратура ==
* Kissling, J.B. Geschichte des Kulturkampfes im Deutschen Reiche. Bd. 1 — 3. — Freiburg, 1911—1916.
