Вікіпедыя

Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук НАН Беларусі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др удакладненне звестак, арфаграфія
др абнаўленне звестак
Радок 1:
'''Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]]'''  — адно са старэйшых структурных элементаў Акадэміі, якія бесперапынна існуюць дагэтуль. 27 верасня 1940 [[СНК БССР]] зацвердзіў новы Статут АН БССР, згодна з якім ўстановы АН БССР падзяляліся на тры Аддзяленні - — [[Аддзяленне гуманітарных навук і мастацтваў НАН Беларусі|Аддзяленне грамадскіх навук]], [[Аддзяленне прыродазнаўчых і сельскагаспадарчых навук АН БССР|Аддзяленне прыродазнаўчых і сельскагаспадарчых навук]] і '''Аддзяленне тэхнічных навук'''. У 1940-1946 -1940—1946 — Аддзяленне тэхнічных навук, у 1947-1958 -1947—1958 — Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук, у 1959-1962 -1959—1962 — Аддзяленне тэхнічных навук, у 1963-1987 -1963—1987 — Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук, у 1987–1998 1987—1998 гг. – — Аддзяленне фізіка-тэхнічных праблем машынабудавання і энергетыкі. Пад сучаснай назвай з 1998.
 
== Гісторыя ==
 
=== Аддзяленне тэхнічных навук АН БССР (1940-19461940—1946) ===
Сталінскія рэпрэсіі другой паловы [[1930-я|1930-х]] гг. не маглі не закрануць і Акадэмію. Паводле рашэння Бюро ЦК [[КПБ|КП(б)Б]] ад [[5 студзеня|05.01.]][[1938]]  г. быў расфарміраваны [[Фізіка-тэхнічны інстытут НАН Беларусі|Фізіка-тэхнічны інстытут]].
 
З гэтай прычыны стварэнні ў склад Аддзялення ўвайшлі:
Радок 12 ⟶ 13:
Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў эвакуацыі працягвалі функцыянаваць Інстытут торфу і некаторыя хімічныя лабараторыі. Неўзабаве пасля [[Аперацыя Баграціён|вызвалення Беларусі]] ў [[1944]] была адноўлена праца Інстытута хіміі і Інстытута торфу ў Мінску.
 
[[2 снежня]] [[1944]] года ў складзе Аддзялення тэхнічных навук АН БССР ствараецца Сектар па навуковых праблемах будаўніцтва і архітэктуры.
 
У гады [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] многія спецыялісты Інстытута геалогіі сышлі на фронт і ў партызанскія атрады. Аднак працы па выяўленні мінеральнай сыравіны не спыніліся: частка беларускіх навукоўцаў вяла геалагічныя працы ў іншых раёнах Савецкага Саюза. У час фашысцкай акупацыі большасць матэрыялаў па геалогіі рэспублікі загінула. У [[1942]]  г. у [[Горад Казань|Казані]] Прэзідыум АН БССР даручыў інстытуту распрацоўку тэмы ''"«Выкарыстанне прыродных выкапняў Беларусі пры аднаўленні разбуранай фашысцкімі войскамі народнай гаспадаркі БССР"»''. Ужо ў [[1945]]  г. ''Інстытут геалагічных навук АН БССР'' зноў пачаў сваю працу ў Мінску. ▼
 
У 1946 Сектар па навуковых праблемах будаўніцтва і архітэктуры пераўтвараецца ў Аддзел будаўніцтва і архітэктуры АН БССР. ▼
▲У гады [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] многія спецыялісты Інстытута геалогіі сышлі на фронт і ў партызанскія атрады. Аднак працы па выяўленні мінеральнай сыравіны не спыніліся: частка беларускіх навукоўцаў вяла геалагічныя працы ў іншых раёнах Савецкага Саюза. У час фашысцкай акупацыі большасць матэрыялаў па геалогіі рэспублікі загінула. У [[1942]] г. у [[Горад Казань|Казані]] Прэзідыум АН БССР даручыў інстытуту распрацоўку тэмы ''"Выкарыстанне прыродных выкапняў Беларусі пры аднаўленні разбуранай фашысцкімі войскамі народнай гаспадаркі БССР"''. Ужо ў [[1945]] г. ''Інстытут геалагічных навук АН БССР'' зноў пачаў сваю працу ў Мінску.
 
=== Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН БССР (1947-19581947—1958) ===▼
▲У 1946 Сектар па навуковых праблемах будаўніцтва і архітэктуры пераўтвараецца ў Аддзел будаўніцтва і архітэктуры АН БССР.
▲===Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН БССР (1947-1958)===
* 26 мая 1947 у складзе АН БССР адноўлены Фізіка-тэхнічны інстытут.
* 30 мая 1947 быў створаны Энергетычны сектар АН БССР.
* 25 кастрычніка 1947 створаны [[Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па механізацыі сельскай гаспадаркі|Інстытут механізацыі і электрыфікацыі сельскай гаспадаркі АН БССР]].
* 28 кастрычніка 1947 Бюро ЦК КП(б)Б рэкамендавала Прэзідыуму АН БССР ператварыць Аддзяленне прыродазнаўчых і сельскагападарчых навук у [[Аддзяленне біялагічных, сельскагаспадарчых і медыцынскіх навук АН БССР|Аддзяленне біялагічных, сельскагаспадарчых і медыцынскіх навук]], а Аддзяленне тэхнічных навук падзяліць на два - — Аддзяленне фізіка-матэматычных навук і Аддзяленне тэхнічных навук. У выніку падзел не адбыўся, а Аддзяленне проста змяніла назву на больш актуальную.
* 29 ліпеня 1952 Савет Міністраў БССР прыняў рашэнне стварыць на базе Энергетычнага сектара АН БССР Інстытут энергетыкі АН БССР.
* У 1953 у Фізіка-тэхнічным інстытуце ствараецца сектар фізікі і матэматыкі.
* 17 студзеня 1955 года на базе сектара фізікі і матэматыкі Фізіка-тэхнічнага інстытута ствараецца [[Інстытут фізікі і матэматыкі АН БССР]].
* 24 студзеня 1957  г. [[Савет Міністраў БССР|Саветам Міністраў БССР]] была прынята Пастанова №36№ 36 ''«Аб стварэнні пры Міністэрстве сельскай гаспадаркі БССР Акадэміі сельскагаспадарчых навук»''.<ref name="СМ">[http://pravo.levonevsky.org/bazaby09/sbor93/text93079.htm Постановление Совета Министров Республики Беларусь от 11 января 1978  г. №8№ 8 "«О признании утратившими силу решений Правительства БССР по вопросам науки" - » — ПЕРЕЧЕНЬ утративших силу решений Правительства БССР по вопросам науки, п. 17]</ref> Інстытут механізацыі і электрыфікацыі сельскай гаспадаркі быў перададзены са складу АН БССР у аднайменнае Аддзяленне [[АСГН БССР]].
* 5 ліпеня 1957 [[Савет Міністраў БССР|СМ БССР]] прыняў пастанову аб арганізацыі на базе Аддзела будаўніцтва і архітэктуры АН БССР [[Інстытут будаўніцтва і архітэктуры АН БССР|НДІ будаўніцтва і архітэктуры АН БССР]].
* 1 жніўня 1957 ЦК КПБ і СМ БССР прынялі пастанову «Пра будаўніцтва даследчага рэактара пры Акадэміі навук БССР».
* 17 жніўня 1957 створаны ''Інстытут машыназнаўства АН БССР''. З 1960 - — ''Інстытут машыназнаўства і аўтаматызацыі АН БССР'', з 1965 у сістэме Міністэрства станкабудаўнічай і станкаінструментальнай прамысловасці СССР ў якасці Эксперыментальнага НДІ машынабудавання. З 19 кастрычніка 1971 зноў у сістэме АН БССР у якасці ''Інстытута праблем надзейнасці і даўгавечнасці машын'' (з 8 жніўня 2002 ''Інстытут механікі і надзейнасці машын НАН Беларусі'', з 17 мая 2006 [[Аб'яднаны інстытут машынабудавання НАН Беларусі]]).
 
Такім чынам, па стане на канец 1958  г. Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН БССР складалася з наступных інстытутаў:
* [[Аб'яднаны інстытут машынабудавання НАН Беларусі|Інстытут машыназнаўства]]
* [[Інстытут будаўніцтва і архітэктуры АН БССР|Інстытут будаўніцтва і архітэктуры]]
Радок 41 ⟶ 43:
 
13 красавіка 1959 Прэзідыум АН БССР прыняў рашэнне аб падзеле Аддзялення фізіка-матэматычных і тэхнічных навук на [[Аддзяленне фізіка-матэматычных, хімічных і геалагічных навук АН БССР|Аддзяленне фізіка-матэматычных, хімічных і геалагічных навук]] і ''Аддзяленне тэхнічных навук''.
===Аддзяленне тэхнічных навук АН БССР (1959-1962)===▼
У адпаведнасці з Пастановай Савета Міністраў СССР ад 22 красавіка 1960 № 425 «Аб мерах па ўпарадкаванні выкарыстання і ўзмацненні аховы водных рэсурсаў СССР» і распараджэннем Прэзідыума Акадэміі Навук БССР ад 14 лютага 1961 года № 10 быў створаны [[Інстытут водных праблем АН БССР]].▼
 
Такім чынам, па стане на канец 1962 г.=== Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН БССР складалася з наступных(1959—1962) інстытутаў:===
▲У адпаведнасці з Пастановай Савета Міністраў СССР ад 22 красавіка 1960 №  425 «Аб мерах па ўпарадкаванні выкарыстання і ўзмацненні аховы водных рэсурсаў СССР» і распараджэннем Прэзідыума Акадэміі Навук БССР ад 14 лютага 1961 года №  10 быў створаны [[Інстытут водных праблем АН БССР]].
 
Такім чынам, па стане на канец 1962 г. Аддзяленне фізіка-матэматычных і тэхнічных навук АН БССР складалася з наступных інстытутаў:
* [[Аб'яднаны інстытут машынабудавання НАН Беларусі|Інстытут машыназнаўства і аўтаматызацыі]]
* [[Інстытут будаўніцтва і архітэктуры АН БССР|Інстытут будаўніцтва і архітэктуры]]
Радок 50 ⟶ 53:
* [[Iнстытут цепла- i масаабмену імя А.В. Лыкава НАН Беларусі|Энергетычны інстытут]]
* [[Фізіка-тэхнічны інстытут НАН Беларусі|Фізіка-тэхнічны інстытут]]
 
===Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук АН БССР (1963-1987)===▼
▲=== Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук АН БССР (1959-19621963—1987) ===
* 9 студзеня 1963 Інстытут энергетыкі АН БССР перайменаваны ў Інстытут цепла- і масаабмену.
* 15 ліпеня 1963 ЦК КПБ і СМ БССР прынялі пастанову «Аб мерапрыемствах па паляпшэнні дзейнасці Акадэміі навук БССР», згодна з якой Інстытут будаўніцтва і архітэктуры АН БССР быў перададзены Дзяржстрою СССР, Інстытут водных праблем - — Дзяржплану БССР, Інстытут машыназнаўства і аўтаматызацыі - — Дзяржкамітэту па машынабудаванні пры Дзяржплане СССР.
* У 1963 былі створаны Аддзел фізікі неразбуральнага кантролю і Лабараторыя электронікі АН БССР.
* У 1964 ствараецца Аддзел механікі палімераў АН БССР у Гомелі.
* 10 лютага 1965 на базе шэрагу лабараторый [[Інстытут матэматыкі і вылічальнай тэхнікі АН БССР|Інстытута матэматыкі і вылічальнай тэхнікі АН БССР]] арганізаваны самастойны Інстытут тэхнічнай кібернетыкі АН БССР (з 2002 - — [[Аб'яднаны інстытут праблем інфарматыкі НАН Беларусі]]).
* 22 чэрвеня 1965 на базе аддзялення атамнай энергетыкі Інстытута цепла- і масаабмену і апарата ІРТ-2000 (атамны рэактар) створаны Інстытут ядзернай энергетыкі АН БССР.
* 5 чэрвеня 1969 Аддзел механікі металапалімераў АН БССР быў пераўтвораны ў Інстытут механікі металапалімерных сістэм АН БССР (з 1994 - — імя У. А.  Белага).
* 6 кастрычніка 1970 створана Магілёўскае аддзяленне Фізіка-тэхнічнага інстытута АН БССР (з 1992 - — [[Інстытут тэхналогіі металаў НАН Беларусі]]).
* У 1971 у склад Аддзялення быў уключаны Інстытут праблем надзейнасці і даўгавечнасці машын.
* 7 верасня 1972 створаны НДІ парашковай металургіі (з 1980 - — міжгаліновае НПА парашковай металургіі, з 2002 - — ДНВА парашковай металургіі НАН Беларусі).
* 15 студзеня 1973 на базе Лабараторыі электронікі быў арганізаваны [[Інстытут электронікі НАН Беларусі|Інстытут электронікі АН БССР]] і ўключаны ў склад [[Аддзяленне фізікі, матэматыкі і інфарматыкі НАН Беларусі|Аддзялення фізіка-матэматычных навук]].
* 28 студзеня 1980 Аддзел фізікі неразбуральнага кантролю пераўтвораны ў Інстытут прыкладной фізікі АН БССР.
 
Такім чынам, па стане на пачатак 1987  г. Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук АН БССР складалася з наступных інстытутаў:
* [[Iнстытут цепла- i масаабмену імя А.В. Лыкава НАН Беларусі|Інстытут цепла- і масаабмену]]
* [[Фізіка-тэхнічны інстытут НАН Беларусі|Фізіка-тэхнічны інстытут]]
Радок 75 ⟶ 79:
У 1987 згодна з пастановай Прэзідыума АН БССР Аддзяленне набыло назву ''Аддзяленне фізіка-тэхнічных праблем машынабудавання і энергетыкі''.
 
=== Аддзяленне фізіка-тэхнічных праблем машынабудавання і энергетыкі (1987-19981987—1998) ===
* У 1990 у Гродне быў створаны Аддзел праблем рэсурсазберажэння.
* У 1991 Інстытут ядзернай энергетыкі быў пераўтвораны ў АНТК «Сосны», куды ўвайшлі [[Інстытут праблем энергетыкі НАН Беларусі|Інстытут праблем энергетыкі]], [[Інстытут радыяцыйных фізіка-хімічных праблем|Інстытут радыяцыйных фізіка-хімічных праблем]] і [[Інстытут радыеэкалагічных праблем НАН Беларусі|Інстытут радыеэкалагічных праблем]].
* 1 мая 1992 на базе Магілёўскага аддзялення Фізіка-тэхнічнага інстытута быў утвораны Інстытут тэхналогіі металаў НАН Беларусі.
* 28 студзеня 1994 на базе Віцебскага аддзялення Інстытута фізікі цвёрдага цела і паўправаднікоў быў створаны [[Інстытут тэхнічнай акустыкі НАН Беларусі]].
* У 1994 Інстытут праблем надзейнасці і даўгавечнасці машын быў падзелены на ''Інстытут надзейнасці машын'' і Н''авуковы цэнтр праблем механікі машын''.
* 2 снежня 1994 года Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь была прынята Пастанова №  220 "«Аб увекавечанні памяці У.  А.  Белага». У выкананне пастановы Інстытуту механікі металапалімерных сістэм было прысвоена імя У.  А.  Белага<ref>{{cite web
| author =
| authorlink =
Радок 105 ⟶ 109:
}}</ref>.
 
Такім чынам, па стане на пачатак 1998  г. Аддзяленне фізіка-тэхнічных праблем машынабудавання і энергетыкі НАН Беларусі складалася з наступных інстытутаў:
* Інстытут цепла- і масаабмену
* Фізіка-тэхнічны інстытут
* Інстытут прыкладной фізікі
* Інстытут механікі металапалімерных сістэм імя У. А.  Белага
* Інстытут праблем энергетыкі
* Інстытут радыяцыйных фізіка-хімічных праблем
Радок 118 ⟶ 122:
* Інстытут тэхналогіі металаў
* Інстытут тэхнічнай акустыкі
 
===Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук НАН Беларусі (з 1998)===
▲=== Аддзяленне фізіка-тэхнічных навук АННАН БССРБеларусі (1963-1987з 1998) ===
* У 1998 Аддзяленню была вернута назва, якую яно насіла ў 1963-1987 1963—1987 гг.
* У 2001 Навуковы цэнтр праблем механікі машын быў пераўтвораны ў Інстытут механікі машын, Аддзел праблем рэсурсазберажэння - — у Навукова-даследчы цэнтр праблем рэсурсазберажэння.
* 11 мая 2001 АНТК «Сосны» пераўтвораны ў Цэнтр ядзерных тэхналогій «Сосны», а ў лістападзе 2001 на базе Інстытута праблем энергетыкі, Інстытута радыяцыйных фізіка-хімічных праблем і Інстытута радыеэкалагічных праблем НАН Беларусі створаны [[Аб'яднаны інстытут энергетычных і ядзерных даследаванняў - Сосны]].
* 8 жніўня 2002 Інстытут механікі машын і Інстытут надзейнасці машын былі аб'яднаныя ў Інстытут механікі і надзейнасці машын НАН Беларусі.
Радок 128 ⟶ 133:
* 18 красавіка 2006 падпісаны Указ Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «Аб стварэнні навукова-практычных цэнтраў Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі і некаторых мерах па ажыццяўленні навуковай дзейнасці».
* У 2007 Аб'яднаны інстытут фізікі цвёрдага цела і паўправаднікоў НАН Беларусі рэарганізуецца ў [[Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па матэрыялазнаўству]].
* У 2008 на базе аддзелаў Інстытута цепла- і масаабмену імя А. У.  Лыкава і Інстытута праблем выкарыстання прыродных рэсурсаў і экалогіі ствараецца Інстытут энергетыкі НАН Беларусі.
* У 2012 НДЦ праблем рэсурсазберажэння рэарганізуецца ў Гродзенскі філіял Інстытута цепла- і масаабмену імя А. У.  Лыкава НАН Беларусі.
 
Па стане на 1 студзеня 2014  г. склад Аддзялення фізіка-тэхнічных навук НАН Беларусі выглядае наступным чынам:
 
* [[Навукова-практычны цэнтр НАН Беларусі па матэрыялазнаўству|Навукова-практычны цэнтр па матэрыялазнаўству]]
* (''[[Iнстытут механікі металапалімерных сістэм імя У.А. Белага НАН Беларусі|Iнстытут механікі металапалімерных сістэм імя У. А.  Белага]]''
* ''[[Iнстытут прыкладной фізікі НАН Беларусі|Iнстытут прыкладной фізікі]]''
* ''[[Iнстытут тэхналогіі металаў НАН Беларусі|Iнстытут тэхналогіі металаў]]''
Радок 149 ⟶ 154:
* [[Аб'яднаны інстытут машынабудавання НАН Беларусі|Аб'яднаны інстытут машынабудавання]]
* [[Аб'яднаны інстытут энергетычных і ядзерных даследаванняў - Сосны]]
* [[Iнстытут цепла- i масаабмену імя А.В. Лыкава НАН Беларусі|Iнстытут цепла- i масаабмену імя А. В.  Лыкава]] (''Навукова-даследчы цэнтр праблем рэсурсазберажэння'')
* [[Iнстытут энергетыкі НАН Беларусі|Iнстытут энергетыкі]]
* Канструктарскае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Навуковае прыборабудаванне»
Радок 155 ⟶ 160:
* Навукова-вытворчае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Каваль»
 
У цяперашні час у склад Аддзялення фізіка-тэхнічных навук уваходзяць Навукова-практычны цэнтр па матэрыялазнаўству, 10 дзяржаўных навуковых устаноў, размешчаных як у Мінску, так і ў абласных цэнтрах рэспублікі ([[Горад Віцебск|Віцебску]], [[Горад Гомель|Гомелі]], [[Горад Гродна|Гродне]], [[Горад Магілёў|Магілёве]]), 2 ДНВА (дзяржаўныя навукова-выдворчыя аб'яднанні) і 2 канструктарскіх прадпрыемствы. Па стане на 1 студзеня 2009  г. у Аддзяленне ўваходзілі 14 акадэмікаў і 17 членаў-карэспандэнтаў НАН Беларусі, у замацаваных за Аддзяленнем навуковых арганізацыях працавала каля 5270 чалавек, у тым ліку 1580 даследчыкаў, 132 дактары і 428 кандыдатаў навук.
 
== Акадэмікі-сакратары Аддзялення ==
* [[Мікалай Сяргеевіч Акулаў]] — - 1940-19461940—1946
* [[Мікалай Фёдаравіч Ярмоленка]] — - 1946-19531946—1953
* [[Васіль Васілевіч Папоў]] — - 1953-19551953—1955
* [[Антон Нічыпаравіч Сеўчанка]] - — в.а., 1955-19561955—1956
* [[Мікалай Фёдаравіч Ярмоленка]] — - 1956-19591956—1959
* [[Андрэй Капітонавіч Красін]] — - 1959-19631959—1963(в.а.), 1964-19691964—1969
* [[Фёдар Пятровіч Вінакураў]] — - 1969-19701969—1970
* [[Яўмен Рыгоравіч Канавалаў]] — - 1970-19721970—1972 (в.а.), 1972-сакавік 1973
* [[Канстанцін Васілевіч Гораў]] - — в.а., сакавік 1973-19751973—1975
* [[Пётр Іванавіч Яшчарыцын]] - — 1976 (в.а.), 1977-19871977—1987
* [[Станіслаў Аляксандравіч Астапчык]] — - 1987-19971987—1997
* [[Генадзь Анатолевіч Анісовіч]] — - 1997-20021997—2002
* [[Юрый Міхайлавіч Плескачэўскі]] — - 2003-20042003—2004
* [[Сяргей Аляксандравіч Жданок]] — - 2004-20112004—2011
* [[Валерый Міхайлавіч Федасюк]] — - з 20112011—2014
* [[Аляксандр Пятровіч Ласкаўнёў]] — з 8 верасня 2014<ref name="Веды">[http://csl.bas-net.by/xfile/vedy/2014/304kf.pdf Веды. — 2014. — 15 верасня. — С. 2]</ref>
 
== Напрамкі даследаванняў ==
Асноўнымі прыярытэтнымі напрамкамі навуковых даследаваняў арганізацый, замацаваных за Аддзяленнем, з'яўляюцца:
* працэсы атрымання і апрацоўкі матэрыялаў для сучаснай тэхнікі, новыя шматфункцыянальныя і спецыялізаваныя матэрыялы, нанаматэрыялы і [[нанатэхналогіі]], высокаэнергетычныя тэхналогіі апрацоўкі матэрыялаў з выкарыстаннем лазернага, плазменнага, электронна- і іённа-прамянёвага, электраэразійнага, [[ультрагук]]авога і імпульснага ўздзеяння, матэрыялы і тэхналогіі ліцця;
* фізіка, хімія і механіка паверхні, міжфазныя ўзаемадзеянні, трыбалогія, трэнне і знос, кіраванне структурай і ўласцівасцямі паверхні, у тым ліку на нанвструктурным узроўні, атрыманне паверхневых слаёў з асаблівымі ўласцівасцямі;
* [[машынабудаванне]] і прыборабудаванне, механіка машын, надзейнасць і бяспека тэхнічных сістэм, навукаёмістыя кампаненты машынабудавання, мехатронныя сістэмы машын і механізмаў, тэорыя праектавання, тэхналогіі выпрабаванняў на аснове камп'ютарных метадаў разліку і мадэлявання, навуковыя асновы і метады неразбураючага кантролю, тэхнічнай дыягностыкі;
* фізіка-тэхнічныя праблемы энергетыкі, энергазберажэння і эфектыўнага выкарыстання энергіі, цепла- і масаперанос у капілярна-порыстых целах, дысперсных сістэмах, рэалагiчных і нераўнаважных асяроддзях, турбулентных неаднародных плынях, нізкатэмпературнай плазме, пры ўзаемадзеянні выпраменьвання з рэчывам і пры фазавых і хімічных ператварэннях, металургічныя тэхналогіі і тэхніка, ядзерная і вадародная энергетыка, радыяцыйныя і ядзерна-фізічныя тэхналогіі, прагназаванне і папярэджанне надзвычайных сітуацый тэхнагеннага і прыроднага характару.
 
{{зноскі}}
 
== Крыніцы ==
* Отчет о научной деятельности Академии наук Белорусской ССР за 1955 г. Мн., 1956.▼
* Отчет о научной деятельности Академии наук Белорусской ССР за 1956 1955 г. Мн., 19571956.
* Отчет о научной деятельности Академии наук Белорусской ССР за 1957 1956 г. Мн., 19581957.
▲* Отчет о научной деятельности Академии наук Белорусской ССР за 1955 1957 г. Мн., 19561958.
* Отчет о деятельности Академии наук Белорусской ССР за 1958 год. Мн., 1959.
* Отчет о научной деятельности Академии наук БССР за 1959  г. Мн., 1960.
* Отчет о деятельности Академии наук БССР в 1960 году. Мн., 1961.
* Отчет о деятельности Академии наук в 1961 году (проект). Мн., 1962.
Радок 217 ⟶ 224:
* Отчет о деятельности Академии наук Белорусской ССР в 1989 году. Мн., 1990.
* Справаздача аб дзейнасці Акадэміі навук Беларусі ў 1991 годзе. Мн., 1992.
* Краткий отчет о деятельности Академии наук Беларуси в 1992-19961992—1996 годах. Мн., 1997.
* Справаздача аб дзейнасці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ў 1999 годзе. Мн., 2000.
* Справаздача аб дзейнасці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ў 2001 годзе. Мн., 2002.
* Отчет о предварительных итогах деятельности Национальной академии наук Беларуси в 2004 году. Мн., 2005.
* Отчет о деятельности Национальной академии наук Беларуси в 2007 году. Мн., 2008.
* [http://resource-nanb.grodno.by/ Гродненский филиал «Научно-исследовательский центр проблем ресурсосбережения» Государственного научного учреждения «Институт тепло- и массообмена имени А. В.  Лыкова Национальной академии наук Беларуси»]
* Национальная академия наук Беларуси: Перекидной календарь 2014 / Составители О. А.  Гапоненко, Н. Н.  Костюкович. - — Мн.: Белорусская наука, 2013.
* [http://nasb.gov.by/bel/organizations/departments/oteh.php Старонка Аддзялення фізіка-тэхнічных навук на сайце НАН Беларусі]
{{Інстытуты НАНБ}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Аддзяленне_фізіка-тэхнічных_навук_НАН_Беларусі"