Храмасфера: Розніца паміж версіямі

Храмасфера (правіць)

Версія ад 14:34, 28 снежня 2014

29 байтаў выдалена , 8 гадоў таму

clean up, replaced: міні| → thumb| (2), Файл: → Выява: (2), ь ў → ь у, == → == (2), выпраменьвана → выпраменена, Сэ → Се, кальцыя → кальцыю (2) using AWB

[дагледжаная версія]

ВізуальнаВікіразметка

CzechoBot

Боты

178 045

правак

Версія ад 11:19, 4 лістапада 2013 (правіць) Artificial123 (размовы \| уклад) дрНяма тлумачэння праўкі ← Папярэдняя праўка		Версія ад 14:34, 28 снежня 2014 (правіць) (адкат) CzechoBot (размовы \| уклад) (clean up, replaced: міні\| → thumb\| (2), Файл: → Выява: (2), ь ў → ь у, == → == (2), выпраменьвана → выпраменена, Сэ → Се, кальцыя → кальцыю (2) using AWB) Наступная праўка →
[[~~Файл~~Выява:~~Solar_eclipse_1999_4~~Solar eclipse 1999 4.jpg\|~~міні~~thumb\|200px\|right\|[[Сонечнае зацьменне]] [[1999]] года. Храмасферу відаць у выглядзе тонкай ружовай палоскі вакол дыска [[Месяц, спадарожнік Зямлі\|Месяца]].]] '''Храмасфера''' (ад {{lang-grc\|χρομα}} — колер; ''σφαίρα'' — шар, сфера) — знешняя абалонка [[Сонца]] і іншых зорак таўшчынёй каля 10 000 км, навакол [[фотасфера\|фотасферы]]. == Храмасфера Сонца == Паходжанне назвы гэтай часткі [[Зорная атмасфера\|сонечнай атмасферы]] звязана з яе чырвоным колерам, выкліканым тым, што ў яе бачным [[спектр]]ы дамінуе чырвоная H-альфа лінія выпраменьвання [[вадарод]]у. Верхняя мяжа храмасферы не мае выяўленай гладкай паверхні, з яе пастаянна выцякаюць гарачыя выкіды, званыя [[спікулы\|спікуламі]] (з-за гэтага ў канцы XIX стагоддзя італьянскі астраном Анджэла ~~Сэкі~~Секі, назіраючы храмасферу ў [[тэлескоп]], параўнаў яе з падпаленымі прэрыямі). Тэмпература храмасферы павялічваецца з вышынёй ад 4000 да 15 000 градусаў. Храмасферу прынята падзяляць на дзве зоны:▼ ▲Паходжанне назвы гэтай часткі [[Зорная атмасфера\|сонечнай атмасферы]] звязана з яе чырвоным колерам, выкліканым тым, што ў яе бачным [[спектр]]ы дамінуе чырвоная H-альфа лінія выпраменьвання [[вадарод]]у. Верхняя мяжа храмасферы не мае выяўленай гладкай паверхні, з яе пастаянна выцякаюць гарачыя выкіды, званыя [[спікулы\|спікуламі]] (з-за гэтага ў канцы XIX стагоддзя італьянскі астраном Анджэла Сэкі, назіраючы храмасферу ў [[тэлескоп]], параўнаў яе з падпаленымі прэрыямі). Тэмпература храмасферы павялічваецца з вышынёй ад 4000 да 15 000 градусаў. Храмасферу прынята падзяляць на дзве зоны: * ніжняя храмасфера — распасціраецца прыкладна да 1500 км, складаецца з нейтральнага вадароду, у яе спектры змяшчаецца вялікая колькасць слабых спектральных ліній; * верхняя храмасфера — сфарміравана з асобных спікулаў, выкіданых з ніжняй храмасферы на вышыню да 10 000 км і падзеленых больш разрэджаным газам. Тэмпература яе вышэй, чым у ніжняй храмасферы, вадарод знаходзіцца пераважна ў іанізаваным стане, у спектры бачныя лініі вадароду, [[Гелій\|гелія]] і [[Кальцый\|~~кальцыя~~кальцыю]]. Шчыльнасць храмасферы Сонца невялікая, таму яркасць яе недастатковая, каб назіраць яе ў звычайных умовах. Але пры поўным сонечным зацьменні, калі Месяц закрывае яркую фотасферу, размешчаная над ёй храмасфера становіцца бачнай. Яе таксама можна назіраць ўу любы час з дапамогай спецыяльных вузкапалосных аптычных фільтраў. [[~~Файл~~Выява:HI6563 fulldisk.jpg\|~~міні~~thumb\|Здымак Сонца ў лініі H<sub>α</sub>.]] Для назірання розных структур, спецыфічных для храмасферы Сонца, лепш за ўсё падыходзіць фільтр, які вылучае выпраменьванне ў нейкай яркай храмасфернай лініі, гэта значыць з [[Даўжыня хвалі\|даўжынёй хвалі]], на якую прыпадае значная частка ~~выпраменьванага~~выпрамененага (або паглынальнага для ліній паглынання) храмасферай святла. Як ужо паказана, гэта ў першую чаргу чырвоная лінія H-альфа (Hα) з серыі Бальмера з даўжынёй хвалі 656,3 нм, здымак Сонца ў якой атрымліваецца чырванаватым. Таксама шырока выкарыстоўваюцца фільтры двух фіялетавых фраунгоферавых ліній іанізаванага ~~кальцыя~~кальцыю, здымак Сонца ў святле кожнай з іх атрымліваецца сіняватым: лінія Ca II K (393,4 нм) і лінія Ca II H (396,8 нм). Асноўныя храмасферныя структуры, якія бачныя ў гэтых лініях, гэта<ref name="ФЭ">{{кніга\|загаловак=Физическая энциклопедия\|частка=Солнце\|том=4\|год=1994\|месца={{М.}}\|выдавецтва=Большая Российская энциклопедия\|старонак=704\|isbn=5852700878}}</ref>: * Храмасферныя сетка, якая пакрывае ўсю паверхню Сонца і якая складаецца з ліній, якія навакол ячэйкі [[супергрануляцыя\|супергрануляцыі]] памерам да 30 тысяч км у папярочніку. Яна лепш за ўсё бачная ў лініі Hα і Ca II K<ref>[http://solarscience.msfc.nasa.gov/feature2.shtml Chromospheric features]</ref>.. == Храмасферы зорак == Храмасферы існуюць не толькі ў Сонца, але і ў іншых зорак, аднак іх даследаванне спалучана са значна вялікімі цяжкасцямі, чым для храмасферы Сонца. {{зноскі}} ~~== Заўвагі ==~~ ~~{{заўвагі}}~~ == Літаратура == {{Сонца}} {{Зоркі}} [[Катэгорыя:Будова Сонца]]▼ {{astro-stub}} {{Sun-stub}} ▲[[Катэгорыя:Будова Сонца]]