|
| Подпіс выявы = Касцёл Святога Аляксея ў Івянцы
| Шырыня выявы =
|Сучасны статус = {{ГККРБ 4|613Г000085}}
|Краіна = Беларусь
|Краіна2 =
|region =
|CoordScale =
|На карце = Беларусь Мінская вобласць
|Канфесія = [[Рымска-каталіцкаяКаталіцкая царкваЦарква]]
|Епархія = [[Мінска-Магілёўская архідыяцэзія]]
|Добрапрыстойнасць =
|Заканчэнне будаўніцтва = 1907
|Рэліквіі =
|Сучасны стан = Дзейнічае
|Сайт =
|Commons = Category:Church of Saint Alex, IvyanetsIvianiec
}}
'''Касцёл Святога Аляксея''' — [[Рымска-каталіцкаяКаталіцкая царкваЦарква|рымска-каталіцкая]] царква ў горадзегарадскім пасёлку [[Гарадскі пасёлак Івянец|Івянец]] ([[Валожынскі раён|Валожынскага раёна]], [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]]), помнік архітэктуры [[неаготыка|неагатычнага стылю]]. Належыць да [[Івянецкі дэканат|Івянецкага дэканата]] [[Мінска-Магілёўская архідыяцэзія|Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі]].
== Гісторыя ==
Пасля [[Паўстанне Каліноўскагаў Польшчы, Літве і Беларусі, 1863—1864|Паўстання Каліноўскага]] ў Івянцы былі канфіскаваны абодва каталіцкіх храма: драўляны [[ТроіціТроіцкі касцёл, Івянец|ТроіціТроіцкі касцёл]], пабудаваны ў [[17 стагоддзе|XVII]] стагоддзі і каменны [[касцёлКасцёл Святога Міхаіла Арханёла, Івянец|касцёл Св.Святога Міхаіла]], пабудаваны ў [[18 стагоддзе|XVIII]] стагоддзі пры [[Францысканцы|францысканскім]] кляштары, — і былі перабудаваны ў [[Праваслаўе|праваслаўныя]] цэрквы. Нягледзячы на тое, што ў горадзе не засталося каталіцкіх храмаў, атрымаць дазвол на будаўніцтва новага храма было немагчыма, таму вернікам прыходзмласяпрыходзілася збірацца ў невялікай драўлянай капліцы, пабудаванай у [[1820]] годзе на мясцовых могілках.
Пасля выдання «[[маніфест аб верацярпімасці|маніфеста аб верацярпімасці]]» [[1905]] года стала магчымым пачаць будаўніцтва новага касцёла. Фундатарамі сталі генерал [[Эдвард Авяр'янавіч Каверскі|Эдвард Каверскі]] і яго жонка [[Альжбета Каверская|Альжбета]]. [[23 мая]] [[магілёўскі{{нп3|Магілёўскія архібіскупархібіскупы|магілёўскім архібіскупам]]|be-x-old|Магілёўскія арцыбіскупы}} [[Ежы ЮзэфЮзаф ШэмбекШэмбак|Ежы ЮзэфамЮзафам ШэмбекамШэмбакам]] быў асвечаны [[{{нп3|краевугольны камень]]||ru|Краеугольный камень}} новага касцёла. Архітэктарам новага храма стаў [[Міхаіл Хатоўскі]], які арыентаваўся ў сваім праекце на [[Касцёл Святой Ганны, Вільнюс|Касцёл Святой Ганны]] ў [[ВільняГорад Вільнюс|Вільні]]. Будаўніцтва было скончана ў [[1907]] годзе і [[3 снежня]] таго ж года храм асвечаны ксёндзомксёндзам [[Ян Казялевіч|Янам Казялевічам]] у гонар [[Святы{{нп3|Аляксій, Аляксейчалавек Божы|Святога|ru|Алексий, Аляксея]]человек Божий}}<ref name="catholic">[http://catholic.by/2/belarus/dioceses/minsk-mohilev/100234.html Івянец — парафія Св. Аляксея]</ref>.
Падчас Другой сусветнай вайны касцёл застаўся пад апекай вернікаў і амаль не пацярпеў. У [[1947]] годзе касцёл быў зачынены [[СССРСаюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкімі]] ўладамі. У [[1962]] годзе будынак перададзены [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі|Дзяржаўнай бібліятэкібібліятэцы імя У. І. Леніна]] ў [[Горад Мінск|Мінску]]у і пераабсталявана пад архіў. Напачатку [[1980-я|80-х]] гадоў мясцовыя жыхары сталі дамагацца вяртаннівяртання храма, але вярнуць будынак атрымаўсяатрымалася толькі ў [[1989]] годзе. У [[1990]] годзе зноў пачалі служыць францысканцы<ref name="catholic"/>.
== Архітэктура ==
Помнік архітэктуры [[неаготыка|неагатычнага стылю]]. [[Касцёл]] крыжападобны ў плане, з пяціграннай [[апсіда]]й і [[прамавугольнік|прамавугольнымі]] бакавымі крыламі [[трансэпт]]а, якія выступаюць далёка за межы сцен падоўжнага карабля. Двух'ярусная чатырохгранная шатровая вежа-[[званіца, архітэктура|званіца]] выступае з асноўнага аб'ёму і дамінуе ў агульнай кампазіцыі, завяршаючы двухсхільны дах з [[сігнатурка]]й над алтарнай часткай. НэагатычныяНеагатычныя элементы храма: стылізаваныя [[контрфорс]]ы, [[разетаРужа, архітэктура|акно-ружа]], стрэльчатыя вокны. Гатычная тэма працягнута ў інтэр'еры храма.
== Літаратура ==
* {{артыкул
|аўтар = Айцец Гжэгаж Квецень [[Ордэн братоў меншых канвентуальных|OFMConv]]
|загаловак = 100-годдзе Чырвонага Касцела ў Івянцы
|isbn = 978-985-11-0395-5
}}
* Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭН, 1993. — 620 с. ISBN 5-85700-078-5
* Кулагін А. М. Адраджэнне готыкі. — Мн., 1993. — 71 с.
* Кулагін А. М. Эклектыка. Архітэктура Беларусі другой паловы XIX — пачатку XX ст. — Мн.: Ураджай, 2000. — 304 с. іл. ISBN 985-04-0350-0
{{зноскі}}
== Спасылкі ==
{{Гісторыка-культурная каштоўнасць РБ|613Г000085}}
{{CommonsCommonscat|Category:Church of Saint Alex, IvyanetsIvianiec}}
* [http://catholic.by/2/belarus/dioceses/minsk-mohilev/100234.html Старонка парафіі] на [[catholic.by]] {{ref-be}}
* [{{ГБ|http://www.globus.tut.by/ivenec/newkostel_galleryindex.htm Фатаграфіі] на сайце [[globus.tut.by]]#newkostel}}
* {{radzima|3176}}
* [http://www.radzima.org/pub/pomnik.php?lang=by&ksc=1&nazva_id=mevaivja01 Касьцел Сьв. Аляксея] на [[radzima.org]] {{ref-be}}
{{Мінска-Магілёўская архідыяцэзія}}
| 