Вікіпедыя

Сэрца: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Legobot (размовы | уклад)
61 787 правак
др Bot: Migrating 148 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1072 (translate me)
крыніца — be-x-old: Сэрца
Радок 1:
[[Выява:Heart frontally PDA.jpg|thumb|Мадэль сэрца чалавека]]
 
'''Сэрца''' — фіброзна-мускульны орган [[крывяносная сістэма|крывяноснай сістэмы]], які сустракаецца ва ўсіх жывёл з [[кровазварот|кровазваротнай сістэмай]] (уключаючы усіх [[пазваночныя|пазваночных]]) і качае [[кроў]] у артэрыяльную сістэму і забяспечвае яе зварот па венах[[вена]]х. Частка '''кардыя''' ў многіх медыцынскіх тэрмінах (напрыклад, [[кардыялогія]], [[кардыяграфія]] і іншыя) паходзіць ад {{lang-el|καρδιά}} — «сэрца».
 
У некаторых [[Паўзуны|паўзуноў]], [[птушка|птушак]], млекакормячых[[сысуны|сысуноў]] і чалавека сэрца — полы орган, які складаецца з 4 камер: правае і левае перадсэрдзі, правы і левы страўнічак. У чалавека сэрца ўтрымоўваецца ў сардэчнай торбе ([[перыкард]]) і размяшчаецца ў грудной клетцы.
 
У чалавека сэрца ўтрымоўваецца ў сардэчнай торбе (перыкард) і размяшчаецца ў грудной клетцы.
 
Біццё сэрца кантралюецца аўтаномнай нервовай сістэмай, унутраным кантраліруючым органам з'яўляецца сінаатрыяльны вузел.
 
== Гісторыя даследаванняў ==
Затамкі ў сэрцы выявіў урач [[Гіпакрат|Гіпакрацкай школы]] каля 4 стагоддзя да н.э., але іх роля на той момант не была растлумачана. На роспалаці крыві ў артэрыях звычайна няма, бо пасля смерці яна застаецца ў венах. Старажытныя анатамісты дапусцілі, што праз кляпаны паветра трапляла далей у арганізм.
 
[[Філасофія|Філосафы]] адрознівалі вены ад артэрый, але меркавалі, што [[пульс]] быў уласцівасцю саміх артэрый. [[Эрасістрат]] заўважыў, што з перарэзанай артэрыі выцякае кроў. Гэты факт ён намагаўся тлумачыць тым, што паветра з артэрый падмяняецца крывёю, што паступае праз вельмі малыя сасуды паміж венамі і артэрыямі. Верагодна, гэтак ён вызначыў існаванне [[капіляр]]аў, але з адваротным крыватокам.
 
Грэчаскаму ўрачу [[Гален]]у (2 стагоддзе н.э.) было вядома, што па сасудах цячэ кроў, акрамя гэтага ён адрозніваў функцыі венознай (цёмна-чырвонай) і артэрыяльнай (святлейшай і болей вадкай) крыві. Венозная кроў, што ўтваралася ў [[печань|печані]] з [[хілус]]у, забяспечвала цела ростам і энергіяй, а артэрыяльная кроў, што ўтваралася ў сэрцы, забяспечвала жыццядзейнасць праз наяўнасць у крыві паветра. Паводле Галена, кроў цякла з крыніцы (печані або сэрца), спажывалася і не вярталася назад: сэрца не прапампоўвала кроў — яно накапляла кроў падчас [[дыястала|дыясталы]], а затым кроў пераносілася дзякуючы пульсацыі саміх артэрый.
 
== Спасылкі ==
{{CommonscatCommons|HeartsCategory:}}
* [http://www.youtube.com/watch?v=oAPpoTXBV1Q Як працуе сэрца чалавека] — Наглядны анімацыйны відэаролік
 
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Сэрца"