Энцыклапедыя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→‎Тыпы энцыклапедычных артыкулаў: стылявыя змены, арфаграфія
→‎Раннія распрацоўкі: стылявыя змены, арфаграфія
Радок 42:
 
=== Раннія распрацоўкі ===
Грэчаскі вучоны [[Платон]] распрацаваў першую энцыклапедычную працу (к.каля 370 ДХгода да н.э.), куды ён запісваў свае па-майстэрску выкананыя лекцыі па натуральнай гісторыі, [[матэматыка|матэматыцы]] і [[філасофія|філасофіі]]. Грэкі верылі, што ўніфікацыя і выкарыстанне ведаў і паляпшэнне мыслення былі першымі мэтамі адукацыі. У адрозненне ад грэчаскай, «Cato Praecepta ad filium» (к.каля 183 ДХгода да н.э.) паказвае тыпова рымскі прагматызм і была задумана і распрацавана для пашырэння здольнасцей і ведаў у практычных галінах.
[[Выява:naturalishistoria.jpg|thumb|150px|left|Naturalis Historia, рэдакцыi 1669г1669 г, тытульны лiст.]]
Раннімі сапраўды энцыклапедычнымі працамі сталі творы [[Пліній Старэйшы|Плінія Старэйшага]], з яго велізарнай «Historia naturalis» ([[77]] ПХ), што ўяўляе сабой паслядоўную анталогію з тэмамі прысвечанымі [[батаніка|батаніцы]], [[металургія|металургіі]] і [[касмаграфія|касмаграфіі]].
 
Манументальная кампіляцыя, надзвычай цяжка распрацаваны класіфікацыйна каркас, панаваў ад [[антычнасць|антычных]] часоў да вынаходжання больш рухомых формаў у XV стагоддзі. Гэтыя працы былі напісаны [[лацінская мова|па-лацінску]] і прызначаліся для абмежаванай публікі. Іх дыяпазон розніўся ад Маркуса Тэрэтыўса Варо з яго «Disciplinarium libri IX» (к.каля 50 ДХгода да н.э.) да прац Баэцыя і Ісідора з Сівілы. Кульмінацыяй стала «Speculum majus» Вінсента Б'еваіса, скончаная ў [[1244]] годзе. Гэта велізарны збор сачыненняў, пакінутых свету ад энцыклапедый, за мноства сотняў год. «Li livres dou tresor» Брунета Лаціні (каля [[1266]]), тым не менш, уяўляе значны крок, бо яна напісана [[французская мова|па-французску]] і была арыентавана на італьянскі вышэйшы пласт грамадства. Гэта было выключна ўдалым праектам, з пункту гледжання фінансавай спрыяльнасці і наступнае выданне было створана ў [[1530]] годзе.
 
=== XVI—XVIII стст. ===