Найробі: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
D.L.M.I. Bel (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 67:
'''Найробі''' ({{lang2|en|sw|Nairobi}}) — сталіца [[Кенія|Кеніі]], а таксама адміністрацыйны цэнтр вобласці [[рэгіён Найробі|Найробі]]. Адзін з найбуйнейшых гарадоў [[Афрыка|Афрыкі]]. Назва «Найробі» паходзіць з [[масайская мова|масайскага]] ''Enkare Nyirobi'', што перакладаецца як «месца прахалодных водаў». Тым не менш, горад вядомы як «зялёны горад пад сонцам», вакол гораду месцяцца шматлікія прыгарады<ref>{{cite web|publisher=Pulse Africa|url=http://www.pulseafrica.com/Highlights_1110000000_1_Nairobi+Green+City+In+The+Sun.htm|title=Not to be Missed: Nairobi 'Green City in the Sun'»|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070428205948/http://www.pulseafrica.com/Highlights_1110000000_1_Nairobi+Green+City+In+The+Sun.htm|archivedate= |language=en}}</ref>. Жыхароў Найробі называюць найрабійцамі.
Горад быў заснаваны ў [[1899]] годзе ў якасці дэпо для [[чыгунка|чыгункі]], якая злучала [[Мамбаса|Мамбасу]] і [[Уганда|Уганду]], горад хутка рос, а ў [[1907]] годзе стаў сталіцай [[Брытанская Усходняя Афрыка|Брытанскай Усходняй Афрыцы]] і ў рэшце рэшт сталіцай незалежнай рэспублікі [[Кенія]] ў [[1963]] годзе. Падчас каланіяльнага перыяду Найробі быў цэнтрам вытворчасці [[кава|кавы]], [[гарбата|гарбаты]] і [[сізаль|сізалю]]<ref>{{cite web|url=http://www.city-data.com/world-cities/Nairobi-History.html|title=Nairobi History|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070529084616/http://www.city-data.com/world-cities/Nairobi-History.html|archivedate= |language=en|publisher=City-Data.com}}</ref>. Горад размешчаны на рацэ [[Рака Найробі|Найробі]], на поўдні краіны, і мае вышыню
Найробі з'яўляецца самым густанаселеным горадам ва [[Усходняя Афрыка|Усходняй Афрыцы]], колькасць насельніцтва складае каля 3 млн чалавек. Паводле дадзеных перапісу [[2009]] года, у адміністрацыйным раёне Найробі жыло 3 138 295 чалавек на тэрыторыі ў 696 км². Найробі ў цяперашні час з'яўляецца 12-м па велічыні горадам у [[Афрыка|Афрыцы]], калі ўлічваць насельніцтва яго прыгарадаў. Найробі адзін з самых вядомых палітычных і фінансавых
== Гісторыя ==
Радок 75:
Раней на месцы сучаснага горада размяшчаліся незаселеныя балоты. У [[1899]] годзе тут была пабудавана станцыя забеспячэння ўгандскай [[чыгунка|чыгункі]], якая неўзабаве стала яе штаб-кватэрай. Назву горад атрымаў, дзякуючы назве вадаёма. У [[1900]] годзе горад быў цалкам перабудаваны пасля ўспышкі [[бубоная чума|бубонай чумы]], з-за якой стары горад прыйшлося цалкам спаліць.
Падставай для выбару месца будаўніцтва станцыі Найробі стала яе размяшчэнне пасярэдзіне паміж гарадамі [[Мамбаса]] і [[Кампала]]. Акрамя таго, тут была багатая сетка рэк, якая дапамагала забяспечваць паселішча вадой, а вышыня над узроўнем мора рабіла гэту мясцовасць досыць прахалоднай для камфортнага пражывання. Больш за тое, на вышыні
У [[1905]] годзе Найробі стаў сталіцай [[Брытанская Усходняя Афрыка|Брытанскага пратэктарату]], замяніўшы Мамбасу<ref>{{cite web|url=http://kenya.rcbowen.com/cities/nairobi.html|title=Attractions of Nairobi|publisher=RCBowen Kenya}}</ref>. Горад стаў расці за кошт адміністрацыі і турыстаў, якія прыязджалі ў [[Кенія|Кенію]] на [[паляванне]]. Брытанцы выкарыстоўвалі Найробі як зыходны пункт для даследавання рэгіёна. Усё гэта падштурхнула каланіяльны ўрад да таго, каб пабудаваць у горадзе некалькі ўражвальных атэляў, большасць з пастаяльцаў якіх былі паляўнічыя. Пад кіраваннем [[Вялікабрытанія|Брытаніі]] Найробі працягваў расці, мноства брытанцаў сялілася ў прыгарадзе. У [[1919]] годзе горад стаў муніцыпалітэтам<ref>{{cite web|url=http://books.google.com/books?id=GN9UQMuNQNkC&pg=PA786&d|title=Merriam-Webster’s Geographical Dictionary|publisher=Merriam-Webster, Inc}}</ref>.
Радок 82:
== Геаграфія ==
[[Выява:Nairobi Aerial Photo.jpg|thumb|200px|справа|
Найробі размешчаны паміж гарадамі [[Кампала]] і [[Мамбаса]]. Паколькі горад размешчаны непадалёк ад усходняга края [[Усходне-Афрыканская рыфтавая даліна|рыфтавай даліны]], перыядычна здараюцца невялікія землетрасенні і падземныя штуршкі. Пагоркі Нгонг, размешчаныя на захадзе ад горада, з'яўляюцца самай высокай кропкай паблізу Найробі. На поўначы ад горада ўзвышаецца [[Гара Кенія|гара Кенія]], а на паўднёвым
Заходні прыгарад Найробі цягнецца ад Нацыянальнага шпіталя Кеньята на поўдні да штаб-кватэры [[ААН]] і Джыгіры на поўначы, займаючы адлегласць каля 20 кіламетраў. Цэнтрам горада лічыцца плошча Прысаднік Сіці, размешчаны ў Цэнтральным бізнесовым раёне. Плошча акружаная будынкамі парламента Кеніі, [[кафедральны сабор Святога Сямейства|кафедральным саборам Святога Сямейства]], будынкам гарадской рады, гарадскім судом і канферэнц-цэнтрам Кеньята.
=== Клімат ===
Дзякуючы вышыні ў
Ёсць два сезону дажджоў, але дажджы звычайна ўмераныя. Самы хмарны час года надыходзіць адразу пасля першага сезона дажджоў, і да верасня тут стаіць даволі вільготнае надвор'е. Паколькі Найробі размешчаны даволі блізка да [[экватар]]а, адрозненні паміж сезонамі і часам усходу і заходу вельмі малыя<ref>[http://www.gaisma.com/en/location/nairobi.html Nairobi, Kenya — Sunrise, sunset, dawn and dusk times, table]. Gaisma</ref>.
Радок 126:
У Найробі размяшчаецца [[Найрабійская фондавая біржа]] (NSE), якая займае 4-е месца ў Афрыцы паводле аб'ёмаў таргоў і 5-е паводле адносін капіталізацыі рынку да ВУП<ref>{{cite web|url=http://www.millenniumit.com/esp/news_7.php|title=Live Trading commences at Nairobi Stock Exchange|publisher=Millennium Information Technologies|archiveurl=http://web.archive.org/web/20061103152926/http://www.millenniumit.com/esp/news_7.php}}</ref>. NSE была створана як замежнае прадстаўніцтва [[Лонданская фондавая біржа|Лонданскай фондавай біржы]] ў [[1953]] годзе. Таксама ў Найробі размешчаны рэгіянальныя прадстаўніцтвы некаторых міжнародных кампаній і арганізацый. Так на працягу [[2007]] года [[General Electric]], [[Young & Rubicam]], [[Google, кампанія|Google]], [[Coca-Cola]], [[Zain]] і [[Cisco Systems]] перанеслі свае афрыканскія штаб-кватэры ў Найробі<ref>{{cite web|author=Jim Onyango |url=http://www.bdafrica.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1291&Itemid=4744|title=General Electric moves Africa’s hub to Nairobi|publisher=Business Daily|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070928151239/http://www.bdafrica.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1291&Itemid=4744}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.pressmediawire.com/article.cfm?articleID=4153|title=Cisco Inaugurates East African Headquarters in Nairobi|publisher=Press Media Wire|archiveurl=http://web.archive.org/web/20090111164429/http://www.pressmediawire.com/article.cfm?articleID=4153}}</ref>. Акрамя таго, штаб-кватэры многіх буйных афрыканскіх кампаній размешчаны ў Найробі.
У горадзе вырабляюцца розныя тавары, такія як адзенне, тэкстыль, будаўнічыя матэрыялы, харчовыя прадукты і напоі, цыгарэты. Тут размешчаны заводы некаторых міжнародных кампаній, як [[Goodyear Tire and Rubber Company|Goodyear]], [[General Motors]], [[Toyota Motors]], [[Coca-Cola]].
=== Турызм ===
Хоць турыстычная галіна ў Найробі не вельмі моцна развіта, у ім ёсць славутасці, папулярныя ў гасцей горада. У першую чаргу, гэта Нацыянальны Парк Найробі. Яго
У Найробі размешчаны некалькі музеяў. Самы вялікі з іх — Нацыянальны музей Кеніі, у якім захоўваюцца астанкі хлопчыка homo erectus. Іншыя папулярныя музеі — Чыгуначны музей Найробі і музей Карэн Блікса.
Найробі часам называюць сусветнай сталіцай сафары. Многія гасцініцы горада спецыяльна арыентаваны на аматараў менавіта
Акрамя таго, у Найробі размешчаны самы вялікі каток у Афрыцы — Солар Айс Рынке. Каток быў адкрыты ў 2005 годзе, мае плошчу каля 1400 м² і месціць да 200 наведвальнікаў<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/4543576.stm BBC NEWS | World | Africa | East Africa’s ice skating first]</ref>. Найбуйнейшымі рознічнымі гандлёвымі сеткамі горада з'яўляюцца Nakumatt, Uchumi і Tuskys.
Радок 142:
=== Аэрапорты ===
Большая частка авіяцыйных перавозак у Найробі адбываецца праз міжнародны аэрапорт [[Джома Кеніята, аэрапорт|Джома Кеніята]], найбуйнейшы і самы загружаны аэрапорт ва ўсходняй і цэнтральнай Афрыцы<ref>{{cite web|url=http://www.kenyaairports.com/jkia/IndexJkia.php|title=Jomo Kenyatta Intl. Airport|publisher=Kenya Airports Authority|archiveurl=http://web.archive.org/web/20060721235011/http://www.kenyaairports.com/jkia/IndexJkia.php}}</ref>. У [[2008]] годзе праз яго прайшло больш за 4,9 млн пасажыраў<ref>{{cite web|url=http://www.kenyaairports.co.ke/kaa/about/press_releases/2009/25sep09.html|title=JKIA Voted Best Marketed Airport In Africa Once Again|publisher=Kenya Airports Authority|archiveurl=http://web.archive.org/web/20091018015327/http://www.kenyaairports.co.ke/kaa/about/press_releases/2009/25sep09.html}}</ref>. Ён з'яўляецца асноўным перасаджвальным вузлом для пасажыраў, якія ляцяць у невялікія гарады ўсходняй і цэнтральнай Афрыкі. Аэрапорт Джома Кеніята размешчаны за 20 км ад бізнесовага цэнтра Найробі. Ён прымае прамыя рэйсы з [[Еўропа|Еўропы]] і [[Азія|Азіі]]. У цяперашні час разглядаецца праект па пашырэнні аэрапорта для магчымасці абслугоўвання нарастальнага
Да поўдня ад Найробі размешчаны яшчэ адзін аэрапорт — [[Уілсан (аэрапорт, Кенія)|Уілсан]]. Ён абслугоўвае ў асноўным невялікія самалёты ўнутраных рэйсаў Кеніі, аднак ёсць рэйсы і ў іншыя ўсходнеафрыканскія краіны. Аэрапорт [[Істлейт, аэрапорт|Істлейт]] першапачаткова быў пасадачнай паласой да з'яўлення рэактыўных самалётаў. У [[1930-я|1930-х]] і [[1940-я|1940-х]] ён абслугоўваў брытанскія пасажырскія і паштовыя рэйсы з [[Саўтгемптан]]а ў [[Кейптаўн]]. Праз яго лёталі [[гідрасамалёт]]ы з [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ў [[Кісумі]]. У цяперашні час тут размешчана ваенная база.
=== Матату ===
Найбольш распаўсюджаным відам транспарту ў Найробі з'яўляецца [[матату]]<ref>[http://web.archive.org/web/20070617215009/http://interns.unon.org/index+6.1.html «How to get around Nairobi»]. United Nations Offices Nairobi Interns.</ref>. Гэтае слова літаральна азначае «трыццаць цэнтаў за паездку», аднак зараз кошт
Як вынік жорсткай канкурэнцыі і недастатковага рэгулявання, кіроўцы матату імкнуліся павялічваць прыбытак за кошт павелічэння хуткасці перавозак, з-за чаго ў Найробі адбывалася вялікая колькасць
=== Аўтобусы ===
Аўтобусы заваёўваюць усё большую папулярнасць у Найробі. У цяперашні час у горадзе працуюць тры аўтобусныя кампаніі: традыцыйная ''Kenya Bus Service'' (KBS) і новыя прыватныя аператары ''Citi Hoppa'' і ''Double M''. Аўтобусы ''Citi Hoppa'' можна адрозніць па зялёным колеры, аўтобусы ''Double M'' афарбаваныя ў фіялетавы, а ''KBS'' маюць блакітную афарбоўку. Іншыя невялікія кампаніі
=== Чыгунка ===
Найробі быў заснаваны як чыгуначная станцыя, а штаб-кватэра кенійскай чыгункі дагэтуль размешчана ў горадзе, непадалёк ад цэнтра. Лінія, якая праходзіць праз Найробі, злучае [[Мамбаса]] і [[Кампала|Кампалу]]. У асноўным, яна выкарыстоўваецца для грузавых перавозак, аднак па ёй таксама курсіруюць начныя пасажырскія [[цягнік]]і. Вялікая колькасць рабочых
=== Таксі ===
Радок 161:
== Злачыннасць ==
Ад паўмільёна да мільёна людзей пражываюць у раёне [[Кібера]], самых вялікіх і бедных [[трушчоба]]х у [[Афрыка|Афрыцы]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4261846.stm «Living amidst the rubbish of Kenya's slum»]. BBC News</ref>, якая ўзніка ў [[1920]] гадах як пасёлак для [[
Злачыннасць павысілася таму, што шматлікія сельскія жыхары ад неўладкаванасці сталі імкнуцца ў сталіцу, дзе не знаходзілі сабе грошай, занятку і пражытка, і ім нічога не заставалася рабіць як папаўняць
== Адукацыя ==
=== Вышэйшая адукацыя ===
У горадзе працуе некалькі
== Культура ==
Радок 180:
=== Паркі і сады ===
У Найробі ёсць шмат паркаў і плошчаў. Вялікая частка горада
Цэнтральны парк прылягае да парку Ухуру, і ў ім размешчаны мемарыял у гонар Джома Кеніята, першага прэзідэнта Кеніі. Таксама ў горадзе размешчаныя сады Джавані, Сіці парк, дэндрарый Найробі.
|