Генрых Латвійскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
clean up, replaced: міні| → thumb| (2), рлянд → рланд (2), ўгустын → ўгусцін (2), Файл: → Выява: (2), бэнэ → бенэ (3), Курланд → Курлянд (2), == → = using AWB
Радок 51:
 
== Біяграфія ==
[[ФайлВыява:Henriku kroonika papp.jpg|250px|мініthumb|Старонка копіі «Хронікі Лівоніі»]]
[[Файл:Rubenes baznīca 2000-04-29.jpg|250px|міні|Царква ў {{нп3|Рубэнэ||lv|Rubene}}, дзе ў 2000 годзе была знойдзена меркаваная магіла Генрыха Латвійскага]]
Этнічная прыналежнасць Генрыха аспрэчваецца: {{нп3|Андрэй Индрыкавич Пумпур|Андрэйс Пумпур|ru|Пумпур, Андрей Индрикович}} у эпасе «{{нп3|Лачплесіс||ru|Лачплесис}}», а ўслед за ім латвійская гістарыяграфія першай паловы XX стагоддзя на чале з {{нп3|Арвед Швабэ|Арведам Швабэ|ru|Швабе, Арвед}} настойвала на тым, што Генрых быў латышом<ref name="Chronicler">Linda Kaljundi, Kaspars Kļaviņš. The Chronicler and the Modern World: Henry of Livonia and the Baltic Crusades in the Enlightenment and National Traditions // Crusading and Chronicle Writing on the Medieval Baltic Frontier: A Companion to the Chronicle of Henry of Livonia / Edited by Marek Tamm, Linda Kaljundi and Carsten Selch Jensen. — Ashgate Publishing, Ltd., 2011. — [http://books.google.ru/books?id=29nXNAk3nL4C&pg=PA445 P. 445—449]. {{ref-en}}</ref> (магчыма, узятым у дзіцячым узросце на выхаванне немцамі), аднак у самой «Хроніцы» Генрых паслядоўна ўжывае займеннік «мы», кажучы пра немцаў.
 
Выхоўваўся ў манастыры {{нп3|АўгустынскіАўгусцінскі ордэн|аўгустынцаўаўгусцінцаў|ru|Августинский орден}} {{нп3|Зегеберг||ru|Зегеберг}} на гары [[Сегэ]] ў [[Гольштэйн|Галштыніі]]. У [[1205]] годзе Генрых юнаком трапіў у [[Горад Рыга|Рыгу]]<ref name="БС"/> і пазней пачаў [[Місіянерства|місіянерскую]] дзейнасць у [[Лівонія|Лівоніі]]. У 1208 годзе ён быў пасвечаны [[епіскап]]ам [[Альбрэхт Буксгеўдэн|Альбертам]] у сан святара, атрымаў прыход у {{нп3|Рубенэ||lv|Rubene}} (''Папендорф'', {{lang-de|Ymera}}), які знаходзіцца ў 12 км на поўнач ад {{нп3|Горад Цэсіс|Вендэна|be-x-old|Цэсіс}}, які пазней быў падараваны яму ў [[феод|леннае]] валоданне.
 
У 1225—1227 гадах Генрых Латвійскі склаў «[[Хроніка Лівоніі|Хроніку Лівоніі]]» ({{lang-la|Chronicon Livoniae}}, {{lang-de|Livländische Chronik}}), у якіх падрабязна апісаў падзеі {{нп3|лівонскі крыжовы паход|Лівонскага крыжовага паходу|ru|Ливонский крестовый поход}} і гісторыю звароту ў [[хрысціянства]] [[куршы|куршаў]], [[лівы|ліваў]], [[латгалы|латгалаў]], [[эсты|эстаў]] і [[селы|селаў]]. Хронікі Генрыха з'яўляюцца найбольш аўтарытэтнай крыніцай па гісторыі Лівоніі канца XII і пачатку XIII стагоддзяў<ref name="БС"/>, яна адметная дэталёвым апісаннем фактаў, дакладнасцю імёнаў, геаграфічных назваў, храналогіі<ref name="БС"/>.
Радок 65:
 
== У мастацтве ==
Генрых Латвійскі стаў героем паэмы [[Візма Бэлшавіца|Візмы Бэлшавіцы]] «Заўвагі Генрыха Латвійскага на палях Лівонскай хронікі» ({{lang-lv|Indriķa Latvieša piezīmes uz Livonijas hronikas malām}}; [[1969]]), у якой вобраз латыша-храніста, вымушанага спачувальна апісваць заваёвы чужога яму рэжыму, выкарыстаны паэткайпаэтэсы, як лічыцца, каб выказаць сваё стаўленне да савецкага рэжыму ў Латвіі<ref name="Chronicler" />.
 
Генрых Латвійскі стаў героем паэмы [[Візма Бэлшавіца|Візмы Бэлшавіцы]] «Заўвагі Генрыха Латвійскага на палях Лівонскай хронікі» ({{lang-lv|Indriķa Latvieša piezīmes uz Livonijas hronikas malām}}; [[1969]]), у якой вобраз латыша-храніста, вымушанага спачувальна апісваць заваёвы чужога яму рэжыму, выкарыстаны паэткай, як лічыцца, каб выказаць сваё стаўленне да савецкага рэжыму ў Латвіі<ref name="Chronicler" />.
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
 
* {{ВТ-ЭСБЕ|Генрих Латыш}}
*Iben Fonnsberg-Schmidt, ''Papieże i krucjaty bałtyckie 1157-1254'', przekł. Bogusław Solecki, Warszawa 2009, s. 27-29.
Радок 79 ⟶ 77:
 
== Спасылкі ==
* {{нп3|Леанід Арбузаў|Arbusov, Leonid|uk|Леонід Арбузов (1848–1912)}}. ''{{нп3|Нарыс гісторыі Ліфляндыі, Эстляндыі і Курляндыі|Grundriss der Geschichte Liv-, Est- und Kurlands|uk|Нарис історії Ліфляндії, ЕстляндіїЕстландії і Курляндії}}''. — Riga: Jonck und Poliewsky, 1918.
 
{{Бібліяінфармацыя}}
* {{нп3|Леанід Арбузаў|Arbusov, Leonid|uk|Леонід Арбузов (1848–1912)}}. ''{{нп3|Нарыс гісторыі Ліфляндыі, Эстляндыі і Курляндыі|Grundriss der Geschichte Liv-, Est- und Kurlands|uk|Нарис історії Ліфляндії, Естляндії і Курляндії}}''. — Riga: Jonck und Poliewsky, 1918.
 
[[Катэгорыя:Постаці латвійскага каталіцтва]]
[[Катэгорыя:Постаці сярэднявечнайсярэдневяковай гістарыяграфіі]]
[[Катэгорыя:Лацінскія гісторыкі]]
[[Катэгорыя:Постаці латвійскай гісторыі]]
[[Катэгорыя:Постаці гістарыяграфіі XIII стагоддзя]]
 
{{Бібліяінфармацыя}}