Чалавек: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) др →Літаратура |
др вырашэнне неадназначнасцяў using AWB |
||
Радок 1:
[[Выява:A labourer of agame colour.jpg|thumb]]
'''Чалавек''' ({{lang-la|Homo sapiens sapiens}}), найвышэйшая ступень развіцця жывых арганізмаў на [[Планета Зямля|Зямлі]]<ref>Характарызацыя чалавека як найвышэйшай ступені развіцця лічыцца некаторымі праявай [[антропацэнтрызм]]у.</ref>, прадстаўнік [[біялагічны від|біялагічнага віду]], сацыяльная істота і суб'ект гісторыі і культуры.
== Чалавек як біялагічная істота ==
Радок 35:
== Чалавек як духоўная істота ==
Сутнасць чалавека, яго паходжанне і прызначэнне, яго месца ў свеце былі і застаюцца цэнтральнымі праблемамі [[філасофія|філасофіі]], [[рэлігія|рэлігіі]], [[навука|навукі]] і [[мастацтва]].
У антычнай філасофіі чалавек разглядаўся як частка космасу, «малы сусвет», мікракосм ([[Дэмакрыт]]) — адлюстраванне і сімвал [[Сусвет]]у, макракосму. Паводле [[Арыстоцель|Арыстоцеля]], чалавек — істота, надзеленая духам, розумам («разумнай душой») і здольнасцю да грамадскага жыцця. У [[хрысціянства|хрысціянстве]] чалавек — вобраз і падабенства [[Бог]]а. Філасофія эпохі Адраджэння зыходзіла з прынцыпу аўтаномнасці, дасканаласці і бязмежнасці творчых магчымасцей чалавека, разумення яго як цэнтра ўсяго Сусвету (макракосму). [[Р. Дэкарт]] сфармуляваў палажэнне аб мысленні як адзіным дакладным сведчанні чалавечага існавання. [[Г. Гегель]] лічыў чалавека суб'ектам духоўнай дзейнасці, які стварае свет культуры, з'яўляецца носьбітам агульназначнай свядомасці, усеагульнага ідэальнага пачатку — духу. [[Л. Феербах]] у межах антрапалагічнай канцэпцыі ставіў у цэнтр філасофіі чалавека, як пачуццёва-цялесную істоту. Марксісцкая канцэпцыя чалавека грунтавалася на ято трактоўцы як «сукупнасці ўсіх грамадскіх адносін». Прадстаўнікі розных філасофскіх кірункаў XVIII—XX ст. рабілі акцэнт на такіх спецыфічных асаблівасцях чалавека, як пачуцнё ([[І. Гаман]]), воля ([[А. Шапенгаўэр]]), «гульня жыццёвых сіл» ([[Ф. Ніцшэ]]), інтуіцыя ([[А. Бергсон]]), перажыванне страху і канечнасці існавання ([[М. Хайдэгер]]) і інш. Ідэі [[філасофія жыцця|філасофіі жыцця]] і [[фенаменалогія|фенаменалогіі]] паслужылі асновай для ўзнікнення філасофскай антрапалогіі.
Радок 48:
* Дубянецкі С., Марозаў В., Цягака Л. Чалавек // {{Крыніцы/БЭ|17}}
* Машчанка М. Біялогія: вучэб. дапам. для 9-га кл. устаноў агульн. сярэдн. адукацыі з бел. мовай навучання / М.В.Машчанка, А.Л.Барысаў; пер. з рус. мовы В.У.Клімко. — 3-е выд. — Мн.: Нар. асвета, 2011. ISBN 978-985-03-1531-1.
{{Бібліяінфармацыя}}▼
[[Катэгорыя:Антрапалогія]]
Радок 57 ⟶ 59:
{{Link FA|id}}
{{Link GA|ca}}
▲{{Бібліяінфармацыя}}
| |||