Экзапланета: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
KrBot (размовы | уклад)
др + {{няма катэгорый}}
вікіфікацыя, арфаграфія
Радок 1:
[[Файл:HD189733b.jpg|thumb|right|міні|Экзапланета ([[газавы гігант]]) ва ўяўленні мастака]]
[[Файл:Ocean world.png|thumb|міні|Гіпатэтычна існуючы тып экзапланет - — [[планета-акіян]] з двумя [[Экзамесяц|спадарожнікамі]] ва ўяўленні мастака]]
'''Экзаплане́та''' ({{lang-grc|εξω, exo}} - — па-за, звонку), ці '''пазасонечная планета''' - — [[планета]], якая абарачаецца вакол [[Зорка|зоркі]] за межамі [[Сонечная сістэма|сонечнай сістэмы]]. Планеты з'яўляюцца празмерна малымі і цьмянымі ў параўнанні з зоркамі, а самі яны знаходзяцца далёка ад Сонца ([[Спіс бліжэйшых зорак|бліжэйшая]] - — на адлегласці 4,22 [[Светлавы год|светлавых года]]). Таму доўгі час задача выяўлення экзапланет была невырашальнай, першыя экзапланеты былі выяўлены напрыканцы 1980-ых гадоў<ref>{{cite web|url=http://www.lenta.ru/articles/2011/02/03/planets|title=Заполняя пустоту|author=Ирина Якутенко|date=2011-02-03|worc=|publisher=[[Lenta.ru]]|accesdate=2011-09-28|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/68uVBVsSI|archivedate=2012-07-04}}</ref>. Цяпер такія планеты сталі выяўляць дзякуючы ўдасканаленым новым навуковым метадам, часта на мяжы іх магчымасцяў.
 
На 13 лютага 2015 года дакладна пацвержана існаванне 1876 экзапланет у 1181 [[Планетная сістэма|планетных сістэмах]], з якіх у 475 маецца больш за адну планету<ref>{{cite web|title=The Extrasolar Planet Encyclopaedia - Catalog Listing|publisher=[[Энцыклапедыя пазасонечных планет|The Extrasolar Planet Enciklopaedia - Catalog Listing]]|url=http://exoplanet.eu/catalog|date=2014-03-06\author=Jean Schneider|accesdate=2014-03-07|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/68uVD6wff|archivedate=201-07-04}}</ref>. Трэба адзначыць, што колькасць знойдзейных кандыдатаў у экзапланеты значна болей. Так, паводле праекта [[Кеплер, тэлескоп|«Кеплер»]] на май 2013 года налічвалася 2740 кандыдатаў, але для атрымання статусу пацьвержанай патрабуецца паўторная рэгістрацыя такіх планет пры дапамозе наземных тэлескопаў.
 
Агульная колькасць экзапланет у галактыке [[Млечны Шлях]] на цяперашні час складае ад 100 міліярдаў<ref>[http://www.membrana.ru/particle/17395 Учёные радикально пересмотрели число экзопланет</ref>, з якіх ~ ад 5 да 20 міліярадаў, магчыма, з'яўляюцца «зямляпадобныміземлепадобнымі».Таксама, згодна з бягучымі ацэнкамі, каля 34 працэнтаў [[сонца]]падобных зорак маюць у [[Населеная зона|населенай зоне]] планеты, падобныя да Зямлі<ref>{{cite web|url=http://arxiv.org/abs/1109.4682|title=Terrestrial, Habitable-Zone Exoplanet Frequency from Kepler|author=Wesley A. Traub|date=2011-09-22|worc=|publisher=[[arXiv.org]]|accesdate=2011-09-29|lang-en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://lenta.ru/news/2011/09/28/planets/|title=Астроном посчитал землеподобные планеты|author=|date=2011-09-29|lang=ru|archiveurl=http://www.webcitation.org/68uVDrnmC|archivedate=2012-07-04}}</ref>.
 
Пераважная большасць адкрытых экзапланет выяўлена з выкарыстаннем разнастайных непрамых методык дэтэктавання, а не візуальнага назірання. Большасць вядомых экзапланет - — [[газавыя гіганты]] - — і большасць з іх падобныя да [[Планета Юпітэр|Юпітэра]], чым да [[Планета Зямля|Зямлі]]. відавочна, што гэта тлумачыцца абмежаванасцю метадаў выяўлення (лягчэй выявіць кароткаперыядычныя масіўныя планеты).
 
== Гл. таксама ==
* [[Экзамесяц]]
* [[Спісы экзапланетных сістэм]]
* [[ПазагалактфчнаяПазагалактычная планета]]
* [[Спіс экзапланет адкрытых тэлескопам «Кеплер»]]
* [[Спіс экзапланет у населенай вобласці]]
Радок 64:
* [http://www.allplanets.ru/index.htm Экзапланеты па Вараб'ёвай]
* [[http://infuture.ru/news.php?news_id=87 Дзівосныя экзапланеты]]
* Алексей Левин [[http://elementry.ru/lib/430717 Свита звёзд: экзопланеты]] Популярная механика №1№ 1, 2009
* [http://www.scientific.ru/ hubble/anca/0904/anca040916.html Планета около коричневого карлика]
* [http://planetquest.jpl.nasa.gov/atlas/atlas_index.cfm New worlds atlas]
* [http://www.astronet.ru/db/varstar/msg/1189710/ecso.html Подборка ссылок на научные статьи об экзопланетах]
* [http://starmission.ru/blog/exoplanets/327.html Астрономы из Южной Африки нашли свидетельства двойной планетаронй системы]
* [http://tvroscosmos.ru/frm/vestidata/2011/vestu08_10_11_2.php Экзопланеты - — запасной дом] Сюжет [[Телестудыя Раскосмасу|телестудии Роскосмоса]] 8 октября 2011 года.
* [http://www.cosmos-journal.ru/news/1440/ 461 кандитат]
* [http://starcontact.net/?p=626 Пошук экзапланет - — крок наперад у праекце SETI]
* [http://elementy.ru/video?pubid=431243 Планеты за пределами солнечной системы - — важнейшее открытие современной астрономии] - — паучно-популярная лекция на [[Элементы.ру|elementy.ru]]. прочитаная С. Язевым ([[ФІАН|ФИАН]], 2009  г.)
* [http://quasar.by/publ/kosmos/ehkzokomety/1-1-0-229 Экзокометы]