Ліпіды: Розніца паміж версіямі

Першы элементны аналіз тлушчаў быў выкананы [[Лавуазье|А. Лавуазье]], які паказаў, што тлушчы і алеі складаюцца галоўным чынам з [[Вуглярод|вугляродувуглярод]]у і [[Вадарод|вадародувадарод]]у. Ён меркаваў, што [[Цукры|цукры]] і [[Крухмал|крухмал]] з'яўляюцца "вокісламі тлушчаў", а ў раслінах [[Вуглякіслы газ|вуглякіслы газ]] злучаецца з вадой з утварэннем тлушчаў і вылучэннем [[Кісларод|кіслародукісларод]]у. Першыя працы па хіміі ліпідаў былі выкананы К. Шэеле, які адкрыў [[Гліцэрын|гліцэрын]] і вызначыў, што гэта рэчыва ўтрымоўваецца ў жывёльных тлушчах. М. Шэўроль у 1811 г. пры кіслотнай апрацоўцы мыла, атрыманага са свінога тлушчу, вылучыў крышталічную [[Тлустая кіслата|тлустую кіслату]], а затым ахарактарызаваў вялікі лік разнастайных тлустых кіслот - ад маслянай да [[Стэарынавая кіслата|стэарынавай]]. У 1812 г. ён адкрыў [[Халестэрын|халестэрын]] (у жоўцевых камянях) і падзяліў усе тлушчы на два класа – якія амыляюцца і якія не амыляюцца, даказаўшы, што тлушчы, якія амыляюцца, ўяўляюць сабою складаныя эфіры тлустых кіслот і гліцэрыну. М. Шэўроль увёў у практыку метад раздзялення тлустых кіслот на аснове іх рознай растваральнасці ў арганічных растваральніках.

Прыкладна ў гэты ж перыяд былі атрыманы з прыродных крыніц першыя фасфаліпіды і [[глікаліпіды]]. Спачатку М. Гоблі (1847), а затым Ф. А. Хоппэ-Зайлер (1877) вылучылі з жаўтка курыных яйкаў і мозгу ліпід, які быў названы лецыцінам (ад грэчаскага " λέκιθος" - жаўток). У 1884 г. ангельскі лекар Дж. Тудзікум у сваёй кнізе "Кіраўніцтва па хімічным складзе мозгу" развівае ўяўленні пра ўніверсальнае біялагічнае значэнне фасфаліпідаў. У прыватнасці, ён пісаў, што "фасфатыды складаюць хімічную душу любой біяплазмы, жывёльнай ці расліннай. Яны здольныя выконваць найразнастайныя функцыі ў выніку таго, што аб'ядноўваюць у сабе ўласцівасці, якія моцна кантрастуюць". З мозгу Дж. Тудзікум вылучыў ліпідную фракцыю, якая змяшчае [[Азот|азот]] і [[Фосфар|фосфар]], назваў яе кефалінам і выявіў у прадуктах яго гідролізу этаноламін. Ім жа ўпершыню апісаны два сфінгаліпіда - сфінгаміелін і цэрэбразід.