Турэцкая мова: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дапаўненне з ru:Турецкий язык і be-x-old:Турэцкая мова
др вырашэнне неадназначнасцей using AWB
Радок 17:
: [[Цюркскія мовы|Цюркская падгаліна]]
:: [[Агузскія мовы|Агузская група]]
|пісьменнасць = [[Лацінскі алфавіт|лацінка]] ([[турэцкі алфавіт]])
|ISO1 = tr
|ISO2 = tur
Радок 31:
Турэцкая мова ў [[Турцыя|Турцыі]] родная для 66,5 млн чалавек (на 2006 г.), альбо для амаль 90 % насельніцтва краіны.
 
Каля 606 тыс. чалавек гавораць па-турэцку ў [[Балгарыя|Балгарыі]] (2011)<ref name=ethnolog />, 197 тыс. ва [[Узбекістан|Узбекістане]]е, [[Казахстан]]е, [[Кыргызстан]]е, [[Таджыкістан]]е і [[Азербайджан]]е (1979). Роднай турэцкую мову лічаць 177 тыс. чалавек на [[Кіпр]]ы (1995) і каля 130 тыс. у [[Грэцыя|Грэцыі]] (1976).
 
На 2006 год ва ўсім свеце па-турэцку размаўляла каля 71 млн чалавек<ref name=ethnolog />.
Радок 397:
 
=== Націск ===
[[Націск]] у турэцкай мове, як правіла, падае на апошні склад. Выключэннем з'яўляюцца некаторыя словы з ненаціскнымі афіксамі, запазычаныя словы (асабліва з [[Італьянская мова|італьянскай]] і [[Грэчаская мова|грэчаскай]] моў), службовыя словы і многія ўласныя імёны. У той час як у запазычаных словах націск звычайна падае на перадапошні склад (([ɫoˈkanta] lokanta «рэстаран» альбо [isˈcele] iskele «набярэжная»), ва ўласных імёнах ён менш прадказальны ([isˈtanbuɫ] İstanbul, [ˈaŋkaɾa] Ankara).
 
== Граматыка ==
Радок 408:
Гэты сказ можна раскласці наступным чынам: Uçurtma-yı vur-ma-sın-lar. ''«змей-яго збіваць-не-павінны-яны.»'' Канчатак ''-yı'' паказвае на вызначаны вінавальны склон; ''-ma'' азначае адмаўленне; ''-sın'' — паказнік загаднага ладу, ''-lar'' — афікс 3 асобы множнага ліку.
 
У турэцкай вылучаюць 5 [[склон]]аў ([[Назоўны склон|назоўны]], [[Давальны склон|давальны]], [[Вінавальны склон|вінавальны]], [[Зыходны склон|зыходны]] і [[Месны склон|месны]]), [[Родныродны склон|родны]] склон часам разглядаюць у якасці шостага. Асноўныя формы дзеяслова: (вызначаны) [[прэзэнс]], [[аорыст]], (вызначаны) [[прэтэрыт]], [[наратыў, форма дзеяслова|наратыў]], [[дубітатыў]], а таксама складаныя формы, вылучаюць таксама [[залежны стан]] і [[умоўнае|ўмоўнае]] і [[пажаданае]] трыванне. Даданыя сказы выражаюцца, як правіла, так званымі канвербамі.
 
Акрамя таго, у турэцкай існуе толькі нявызначаны артыкль bir і адсутнічае граматычная катэгорыя роду.
Радок 466:
{{Commons|Category:Turkish language|выгляд=міні}}
{{Interwiki|tr|Ana Sayfa|<br />на турэцкай мове|}}
 
* [http://www.ruscasozluk.gen.tr/index.php?word=&lang=ru Турэцка-рускі слоўнік і руска-турэцкі слоўнік на ruscasozluk.gen.tr]
* [http://www.lingvisto.org/tur/index.html Навука турэцкай мовы]