Валожын: Розніца паміж версіямі

'''Вало́жын''' ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Valožyn'') — горад у [[Мінская вобласць|Мінскай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Валожынскі раён|Валожынскага раёна]], на [[рака Валожынка|р.рацэ ВаложынкаВаложынцы]]. У 75 км ад [[Мінск]]а, 17 км ад чыгуначнай станцыі Валожын на лініі [[Маладзечна]]—[[Ліда]], каля аўтастрады Мінск—[[Гродна]]. Насельніцтва 11,2 тыс. чал. (2007).

Вядомы з [[14 ст.]] Паводле [[Хроніка Быхаўца|Хронікі Быхаўца]], у 1440-я г. Валожын належаў невядомым з крыніц князям Валожынскім і быў канфіскаваны ў іх за ўдзел у змове супраць вял.кн.вялікага князя [[Казімір Ягелончык|Казіміра Ягелончыка]] ў 1445 г. Каля 1450 г. Казімір Ягелончык даў Валожын віленскаму ваяводу [[Я. Манівідавіч]]у, у 1484 г. — В. М. Вярэйскаму. У 1492 г. упершыню ўзгадваеццаўпамінаецца валожынскі касцёл. У пач. 16 ст. належаў С. В. Вярэйскай і яе мужу [[А. Гаштольд]]у; у Валожыне дзейнічалі Спаская і Пятніцкая цэрквы. З 1549 г. уласнасць вял.кн.вялікага князя Жыгімонта Аўгуста, кіраўваўся [[Дзяржаўца, ВКЛ|дзяржаўцамі]]. З 1551 г. — мястэчка. Пасля адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформы 1565—1566 г. у Ашмянскім пав.павеце Віленскага ваявваяводства. У 1582 г. маёнтак Валожын — уласнасць вял.гетм.вялікага гетмана літоўскага [[Мікалай Радзівіл Руды|М.Мікалая Радзівіла Рудога]]. У 1614 г. вял.гетм.вялікі гетман літоўскі К. Радзівіл прадаў Валожын з маёнткам кашталяну менскаму і жамойцкаму А. Служку. У 1681 г. маршалак надворны Ю. Б. Служка занаваўзаснаваў у Валожыне касцёл і манастыр бернардынаўбернардзінцаў (зліквідаваныскасаваны ў 1864), пры манастыры дзейнічала школа. У 1683 г. заснаванаезаснавана праваслаўнае брацтва. З канца 17 ст. цэнтр староства. У пач. 18 ст. у Валожыне 107 двароў, 5 вуліц, 2 царквы, 2 касцёлакасцёлы. У 1710 г. узведзена драўляная вуніяцкаяуніяцкая царква. З 1738 г. Валожын уладанне князёў [[Род Чартарыйскіх|Чартарыйскіх]], з кан.канца 18 ст. — [[Род Радзівілаў|Радзівілаў]], Чартарыйскіх і [[Род Тышкевічаў|Тышкевічаў]]. У 1790 г. у мястэчку 186 двароў. Пасля 2-га падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 г. у складзе Расійскай імперыі.

З 1921 у складзе Польшчы, цэнтр Валожынскага павета. З 1939 у [[БССР]], з 15.1. студзеня 1940 г. цэнтр раёна ў складзе Баранавіцкай вобласці, з 20.9. верасня [[1944]] г. — у складзе Маладзечанскай вобласці, з 20.1. студзеня [[1960]] г. — у складзе Мінскай вобласці.

* [[Хаім Салавейчык]], галоўны равін Брэста, выбітнывядомы тлумачальнік Талмуда