Каменец: Розніца паміж версіямі

'''Ка́менец'''<ref>{{Крыніцы/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Брэсцкая вобласць}}</ref> ([[Інструкцыя па транслітарацыі (2007)|афіц. транс.]]: ''Kamieniec''), ці '''Камяне́ц'''<ref>Камяне́ц // {{Крыніцы/БелЭн|7к}} С. 554.</ref> — горад у [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], адміністрацыйны цэнтр [[Камянецкі раён|Камянецкага раёна]], на [[рака Лясная|р. Лясная]]. У 39 км ад [[Брэст]]а, у 28 км ад чыгуначнай станцыі Жабінка на лініі [[Баранавічы]]—Брэст, на аўтадарозе Брэст—[[Камянюкі]]. Насельніцтва 8,6 тыс. чал. (2006).

У [[1289]] князь [[дарагічын]]скі Юрый Львовіч разбурыў [[Замак|горад]]. У [[1366]] Каменец далучыўся да [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]], дзе знаходзіўся ва ўладанні [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікіх князёў]]. Неаднаразова (у [[1375]], [[1378]] і [[1379]]) горад цярпеў ад нападаў [[крыжакі|крыжакоў]]. ЦягамУ [[1382]]—[[1383]] гг. Каменец знаходзіўся пад уладай зяця [[Кейстут]]а, князя [[Януш Мазавецкі|Януша Мазавецкага]]. У [[1409]] кароль польскі Ягайла прыняў тут паслоў ад Папы Рымскага [[Аляксандр V, антыпапа|Аляксандра V]]. У гэты час у месце існаваў палац-замак.

Жыхары Каменца бралі актыўны ўдзел у [[Грунвальдская бітва|Грунвальдскай бітве]] ([[1410]]). У [[1413]] горадагорад зрабіласястаў сталіцай [[Камянецкі павет|Камянецкага павета]] [[Троцкае ваяводства|Троцкага ваяводства]], яноён знаходзіласязнаходзіўся на гандлёвым шляху з [[Брэст|Брэста]] ў [[Гродна|Гродна]] і з [[Кракаў|Кракава]] ў [[Вільня|Вільню]].

[[26 чэрвеня]] [[1503]] вялікі князь [[Аляксандр Ягелончык|Аляксандр]] надаў Каменцу [[Магдэбургскае права]]<ref name="evkl27"/>, а ў [[1524]]<ref name="evkl27"/> [[Жыгімонт Стары]] — гарадскі герб: «''у срэбным полі чырвоны мур з вежай за ім''»<ref>[http://knihi.com/hierb/kamia.html Каменец] // {{Крыніцы/Геральдыка беларускіх гарадоўместаў|}}</ref>. У [[1520]]<ref name="evkl27"/> мясцовасць увайшла ў склад [[ПадляскаеПадляшскае ваяводства, 1513—1795|ПадляскагаПадляшскага ваяводства]], у [[1565]]—[[1566]] згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай — у [[Берасцейскі павет]] [[Берасцейскае ваяводства|Берасцейскага ваяводства]].

У [[16 стагоддзе|XVI ст.]] у Каменцы было 3—4 тыс. жыхароў. ЦягамУ [[17 стагоддзе|XVII]]—[[18 стагоддзе|XVIII]] стагоддзяўстагоддзях тут існаваў замкава-палацавы комплекс, працавала тэкстыльная мануфактура [[Радзівілы|Радзівілаў]]. У [[Вайна 1654—1667 гадоў|Трынаццацігадовую вайну]] [[Маскоўскае княства|маскоўскія]] захопнікі спалілі горадагорад<ref name="evkl27"/>. З прычыны ўчыненых разбурэнняў у [[1661]] [[вальны сойм|сойм Рэчы Паспалітай]] вызваліў камянецкіх мяшчан ад усіх падаткаў тэрмінам на 4 гады. У [[1673]] пры Уваскрасенскай царкве заснавалі манастыр. У 2-й пал. [[XVII стагоддзе|XVII ст.]] у Каменцы было 13 вуліц<ref name="evkl28">[[Валерый Грынявецкі|Валерый Грынявецкі]]. Камянец // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 28.</ref>. У [[1723]] тут збудавалі касцёл.

У выніку [[Трэці падзел Рэчы Паспалітай|трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай]] ([[1795]]) Каменец апынуўся ў складзе [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], дзе ўвайшоў у склад [[Брэсцкі павет, Расійская імперыя|Брэсцкага павета]] [[Гродзенская губерня|Гродзенскай губерні]]. У сяр. [[19 стагоддзе|ХІХ ст.]] у месце было 597 двароў. У кан.канцы [[19 стагоддзе|ХІХ ст.]] дзейнічалі праваслаўная царква, касцёл і яўрэйскі малітоўны дом. Паводле вынікаў перапісу ([[1897]]) — 1186 будынкаў, дзейнічалі лячэбніца і царкоўна-прыходская школа. На [[1914]] працавала 7 дробных прадпрыемстваў.

Выява:Kamianiec Litoŭski Tower.jpg|Вежа і горадагорад. В. Гразноў, 1-я пал. [[XIX стагоддзе|XIX ст.]]

Выява:Kamianiec Litoŭski. Камянец Літоўскі (XIX).jpg|Вежа і горадагорад. Невядомы мастак, сяр. [[XIX стагоддзе|XIX ст.]]

Згодна з [[Рыжскі мірны дагавор 1921 года|Рыжскім мірным дагаворам]] ([[1921]]) Каменец апынуўся ў складзе міжваеннай [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]], у Берасцейскім павеце [[Палескае ваяводства|Палескага ваяводства]]. СтанамПа стане на [[1921]] у мястэчку працавалі 3 лесапільні, вінакурня, цэх апрацоўкі аўчынаўаўчын, 2 маслабойні.

Медыцынскія паслугі надаюцьаказваюць гарадскія бальніца і паліклініка.

Для правядзення спартыўных мерапрыемстваў у Каменцы маецца стадыён «Колас», прыстасаваны для гульні ў [[футбол]], для правядзення лёгкаатлетычных спаборніцтваў, пляцоўкі для гульні ў [[баскетбол]] і [[валейбол]], месца для зімовага катка. Ёсць павільён для настольных гульняў: [[настольны тэніс]], [[більярд]]. Пры стадыёне знаходзіцца адміністрацыйна-сацыяльны будынак з прыбіральнямі, апранальнямі, душавымі. Апроч таго, у Каменцы дзейнічае фізкультурна-спартыўны клуб, дзіцячая і моладзеваямаладзёжная спартыўная школа «Пушча», футбольны клуб «Каменец». Штогод праводзіцца каля 50 спартыўных мерапрыемстваў.

У паўднёвай частцы Каменца сфарміраваўся мікрараён, забудаваны 4—5-павярховымі жылымі дамамі. Аўтамагістраль Брэст — Камянюкі падзяляе горадагорад на ўсходнюю і заходнюю часткі. Асновай яго планавальнай структуры з'яўляецца няправільная радыяльная сетка вуліц. Галоўная вуліца — Брэсцкая (дзялянка аўтамабільнай дарогі Брэст — Камянюкі). На ёй склаўся адміністрацыйна-грамадскі цэнтр. Перспектыву вул.вуліцы Брэсцкай замыкае сквер і будынак сярэдняй школы № 1. Пераважае аднапавярховая індывідуальная забудова. Прамысловая зона знаходзіцца ў паўднёва-ўсходняй частцы.

* КамянецкаяКамянецкі філіял адкрытага акцыянернага таварыства «Савушкін прадукт»

{{== Зноскі}} ==