Нясвіжскі з’езд кансерватараў (1926): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Нясвіжскі з'езд кансерватараў''' — з'езд прадстаўнікоў [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]] [[25 кастрычніка]] [[1926]] у [[Горад Нясвіж|Нясвіжы]] ў [[Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс|палацы Радзівілаў]] для сустрэчы з [[Юзаф Пілсудскі|Юзафам Пілсудскім]] (1867—1935).
 
Повадам візіта Юзафа Пілсудскага ў Нясвіж было жаданне пасмяротна ўзнагародзіць свайго былога ад'ютанта — маёра князя [[Станіслаў Вільгельм Радзівіл|Станіслава Радзівіла]] (1880—1920), загінулага ў час [[польска-савецкая вайна|польска-савецкай вайны]]. Прычынай прыезда маршала Юзафа Пілсудскага ў [[Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс|сядзібу Радзівілаў]], куды спецыяльна (у ліку каля 200 асоб) з'ехаліся для сустрэчы з Пілсудскім прадстаўнікі [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]], было жаданне Пілсудскага атрымаць саюзнікаў супраць [[Польская нацыянальна-дэмакратычная партыя|польскіх «эндэкаў»]] пасля арганізаванага Пілсудскім [[Майскі пераварот, (Польшча)|«майскага пераварота» (1926)]] і ўхвалу планаў [[Санацыя, (Польшча)|«санацыі»]]<ref>Polska na przestrzeni wieków… С. 576.</ref>. Ініцыятыва сустрэчы зыходзіла ад Пілсудскага, які прыехаў у Нясвіж на цягніку разам са сваімі новапрызначанымі міністрамі [[Караль Канстанцінавіч Незабытоўскі|Каралем Незабытоўскім]] (1865—1952) і [[Аляксандр Эдвардавіч Мяйштовіч|Аляксандрам Мяйштовічам]] (1864—1943), што належалі да кола [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]]<ref>''Piber, A.'' Niezabytowski Karol Stanisław ... S. 106.</ref>.
 
Сабраныя лідары [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]], прадстаўленыя галоўным чынам мясцовымі арыстакратамі і заможнымі маянткоўцамі (з [[Заходняя Беларусь|паўночна-усходніх ваяводстваў Другой Рэчы Паспалітай (Польшчы)]] — былых [[Віленская губерня|Віленскай]], [[Гродзенская губерня|Гродзенскай]] і [[Мінская губерня|Мінскай губерняў]] [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]]), надавалі сустрэчы характар з'езду мясцовай арыстакратыі. На сустрэчы прысутнічалі такія значныя лідары [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]] як князь [[Альбрэхт Антоні Вільгельм Радзівіл|Альбрыхт Радзівіл]] (1885—1935), князь [[Януш Францішак Ксаверы Радзівіл|Януш Радзівіл]] (1880—1967), князь [[Яўстах Каятан Сапега (1881)|Яўстах Сапега]] (1881—1963), граф [[Ян Міхал Тышкевіч|Ян Тышкевіч]] (1896—1939), граф [[Артур Патоцкі]], граф [[Марыян Плятэр|Марыян Броель-Плятэр]], граф [[Ежы Эмерыкавіч Чапскі|Ежы Чапскі]] (1861—1930), граф [[Эмерык Аўгуст Чапскі|Эмерык Чапскі]] (1897—1979), [[Аляксандр Станіслававіч Хамінскі|Аляксандр Хамінскі]] (1859—1937), [[Аляксандр Эдвардавіч Мяйштовіч|Аляксандр Мяйштовіч]] (1864—1943), прадстаўнік віленскага архібіскупа [[Рамуальд Ялбжыкоўскі|Рамуальда Ялбжыкоўскага]] ксёндз [[Валерыян Аляксандравіч Мяйштовіч|Валерыян Мяйштовіч]]<ref>Сын [[Аляксандр Эдвардавіч Мяйштовіч|Аляксандра Мяйштовіча]] (1864—1943).</ref>, [[Людвік Аляксандравіч Хамінскі|Людвік Хамінскі]] (1890—1953), [[Караль Канстанцінавіч Незабытоўскі|Караль Незабытоўскі]] (1865—1952), Зыгмунт Даманскі<ref>Сваяк [[Эдвард Адамавіч Вайніловіч|Эдварда Вайніловіча]].</ref> і інш.
Радок 9:
Пасля таго, як Юзаф Пілсудскі праслухаў імшу, паклаў ордэн [[Virtuti Militari|«Virtuti Militari»]] IV класа на [[саркафаг]] з рэшткамі князя [[Станіслаў Вільгельм Радзівіл|Станіслава Радзівіла]] (1880—1920) у [[Крыпта-пахавальня Радзівілаў|крыпце-пахавальні князёў Радзівілаў]] у [[Касцёл Божага Цела, Нясвіж|Фарным касцёле Найсвяцейшага Божага Цела]] ў Нясвіжы, у [[Нясвіжскі палацава-паркавы комплекс|палацы Радзівілаў]] адбыўся ўрачысты абед. Ад імя сабраных князь [[Яўстах Каятан Сапега (1881)|Яўстах Сапега]] (1881—1963) павітаў Пілсудскага, падкрэсліваючы ў сваёй прамове, што прадстаўляе як мясцовых землеўладальнікаў, так і іх грамадскую арганізацыю — [[Кансерватыўная арганізацыя дзяржаўнай працы|Кансерватыўную арганізацыю дзяржаўнай працы]]. Князь Яўстах Сапега з асаблівым задавальненнем адзначыў, што ім імпануе і мясцовае паходжанне маршалка: ''«Стасунак наш да цябе, пане маршалу, узмацняе той факт, што ты з крыві і косці ёсць адным з нас, з нас вырас і носіш на сябе, нягледзячы на дзіўныя змены лёсу твайго, кляймо шляхціца крэсавага<ref>«Крэсамі» у Другой Рэчы Паспалітай пачалі пазываць тыя тэрыторыі былога [[Заходні край|Заходняга края]], якія ўвайшлі ў яе склад у выніку Рыжскага дагавора, а таксама ўкраінская [[Галічына]].</ref> і кляйма таго не хаваеш, а, наадварот, яўна яго паказваеш»''<ref>''Szpoper, D.'' Sukcesorzy... С. 281—282.</ref>. Сам Юзаф Пілсудскі ў адказ на ўвагу, цёплы прыём і ўхвалу прамовіў тост у гонар «дому Радзівілаў».
 
[[Юзаф Пілсудскі]] прабыў у Нясвіжы 12 гадзін (ужо [[26 кастрычніка]] маршал быў у [[Горад Варшава|Варшаве]]), але візіт меў вялікае значэнне для неабходнага росту падтрымкі Пілсудскага з боку буйных і сярэдніх землеўласнікаў усёй дзяржавы пасля [[Майскі пераварот, (Польшча)|«майскага пераварота» (1926)]]. Станіслаў Мацкевіч, рэдактар газеты [[Słowo (1922)|«Słowo»]], якая была афіцыйным выданнем [[віленскія кансерватары|«віленскіх кансерватараў»]], апалагезаваў Юзафа Пілсудскага, рэзка выступаў супраць [[камунізм]]а і лічыў [[СССР]] вялікай пагрозай для [[Другая Рэч Паспалітая|Другой Рэчы Паспалітай (Польшчы)]].
<gallery perrow=5>
File:Piłsudski Nieśwież 4.jpg|Прыезд [[Юзаф Пілсудскі|Юзафа Пілсудскага]] на цягніку ў [[Горад Нясвіж|Нясвіж]]