Мохападобныя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 24:
| eol =
}}
'''Мохападобныя''' (''Bryophyta'')  — аддзел (нададдзел) вышэйшых споравых раслін.
 
Адрозніваюць каля 27 тыс. відаў. Падзяляюцца на класы (аддзелы): [[антацэротавыя імхі]], [[пячоначныя імхі]], [[лістасцябловыя імхі]].
 
Невялікія (ад 1  мм да некалькіх сантыметраў) пераважна шматгадовыя расліны. Вегетатыўнае цела (падзеленае на сцябло і лісце або ў выглядзе слаявіны) прымацоўваецца да субстрату рызоідамі.
 
Мохападобныя – старажытная група вышэйшых раслін. Споры іх вядомы пераважна з адкладанняў сілуру і дэвону (440–405 млн. гадоў назад). Рэшткі імхоў вядомы з карбону (350 млн. гадоў назад). У палеазоі акрэсліліся асноўныя групы мохападобных.
Вядомыя з [[карбону]]. Пашыраны ўсюды. Растуць на прыродных ([[глеба]], камяні, кара дрэў і кустоў, лісце і сцёблы раслін, слаявіна лішайнікаў, пладовыя целы грыбоў) і антрапагенных (розныя збудаванні з каменю, [[цэмент]]у, дрэва, саломы, на палях і агародах) субстратах. На Беларусі каля 430 відаў.
 
Вядомыя з [[карбону]]. Пашыраны ўсюды. Растуць на прыродных ([[глеба]], камяні, кара дрэў і кустоў, лісце і сцёблы раслін, слаявіна лішайнікаў, пладовыя целы грыбоў) і антрапагенных (розныя збудаванні з каменю, [[цэмент]]у, дрэва, саломы, на палях і агародах) субстратах. На Беларусі каля 430 відаў.
У жыццёвым цыкле пераважае [[гаметафіт]]; [[спарафіт]] абмяжоўваецца спораўтварэннем, прымацаваны да гаметафіту і поўнасцю або часткова паразітуе на ім. У цыкле развіцця адзначаецца правільнае чаргаванне пакаленняў (спарафіта і гаметафіта), развіта таксама вегетатыўнае размнажэнне (часткаю цела ці спецыялізаванымі органамі). У залежнасці ад размяшчэння генератыўных органаў бываюць аднадомныя, двухдомныя і шматдомныя.
 
Унутраная будова адносна простая. Часткова адасоблена асіміляцыйная, водаправодная і механічная тканкі. Палавое (гаметафіт) і бясполае (спарафіт) пакаленні існуюць сумесна на адной расліне.
Уваходзяць у склад першасных раслінных згуртаванняў, уплываюць на мікраклімат, рэгулююць водны рэжым, ахоўваюць глебу ад эрозіі з'яўляюцца торфа- і глебаўтваральнікамі, садзейнічаюць забалочванню сельскагаспадарчых угоддзяў, пагаршаюць якасць лугоў.
 
У жыццёвым цыкле пераважае [[гаметафіт]]; [[спарафіт]] абмяжоўваецца спораўтварэннем, прымацаваны да гаметафіту і поўнасцю або часткова паразітуе на ім. У цыкле развіцця адзначаецца правільнае чаргаванне пакаленняў (спарафіта і гаметафіта), развіта таксама вегетатыўнае размнажэнне (часткаю цела ці спецыялізаванымі органамі). У залежнасці ад размяшчэння генератыўных органаў бываюць аднадомныя, двухдомныя і шматдомныя.
 
Органы палавога размнажэння — антэрыдыі і архегоніі. Утвораныя ў антэрыдыях двухжгуцікавыя сперматазоіды перамяшчаюцца да яйцаклеткі толькі ў кропельна-вадкім асяроддзі. З зіготы фарміруецца шматклетачны дыплоідны спарафіт у выглядзе спецыяльнага органа спаранашэння — спарагона, нагадваючага каробачку на ножцы са ступнёй, урослай у тканку гаметафіта. У каробачцы спарагона са спарагеннай тканкі ўтвараюцца гаплоідныя споры. На паверхні глебы са споры пры яе прарастанні ўтвараецца пласціністы талом, ці разгалінаваная мнагаклетачная ніць з пупышкамі. Прадростак развіваецца ў дарослую расліну мху пласціністай ці лістасцябловай будовы.
 
Уваходзяць у склад першасных раслінных згуртаванняў, уплываюць на мікраклімат, рэгулююць водны рэжым, ахоўваюць глебу ад эрозіі з'яўляюцца торфа- і глебаўтваральнікамі, садзейнічаюць забалочванню сельскагаспадарчых угоддзяў, пагаршаюць якасць лугоў.
 
Сляпая галіна развіцця вышэйшых раслін. Вывучае мохападобныя [[брыялогія]].
 
== Літаратура ==
* Рыкоўскі Г. Мохападобныя // БЭ ў 18 т. Т. 10. - — Мн., 2000.
 
[[Катэгорыя:Мохападобныя| ]]