|
<!-- |Без гімна=* -->
}}
'''Сен-П'ер і Мікелон''' ({{lang-fr|Saint-Pierre-et-Miquelon}}) –— заморская супольнасць [[Францыя|Францыі]], размешчана на невялікіх астравах ўу [[Атлантычны акіян|Атлантычным акіяне]], у 20 км на поўдзень ад канадскага вострава Ньюфаўндленд ў праліве Кабота. Адзіная тэрыторыя, якая засталася ў Францыі ад былой калоніі [[Новая Францыя]]. Плошча астравоў -— 242 км ². Насельніцтва - каля 7 тысяч чалавек. Найбуйнейшы востраў -— Мікелон (216 км ²), а асноўная частка насельніцтва (каля 90%) жыве на другім па велічыні востраве -— Сен-П'ер (26 км ²), прычым амаль усе -— у аднайменным горадзе, адміністрацыйным і гаспадарчым цэнтры тэрыторыі.
== Геаграфія ==
Астравы Сен-П'ер і Мікелон складзеныя старажытнымі пародамі, акрамя таго, ёсць адклады ледавіковага перыяду.
Берагі моцна парэзаныя, абрывістыя і цяжкадаступныя. Унутраныя раёны астравоў пагорыстыя. Вышэйшая кропка -— 240 м -— на востраве Мікелон. Мноства ручаёў і дробных рэк.
Клімат астравоў прахалодны. Улетку сярэднія тэмпературы дасягаюць толькі 13-14 °С. Зіма з прычыны ўплыву акіяна даволі лагодная (сярэдняя тэмпература самога халоднага месяца -— люты -— 2,7 °С), але снежная. За год выпадае звыш 1400 мм ападкаў. Воблачнае надвор'е з ападкамі і моцным ветрам характэрная для большай часткі года. Прыкладна 120 дзён у годзе трымаецца туман.
Асаблівасці рэльефу (шматлікія выхады на паверхню крышталічных парод, абрывістыя схілы пагоркаў, багацце [[валун]]оў, значныя плошчы дзюнаў і балот) і клімату абцяжарваюць рост дрэў.
Лясы растуць у далінах, на спадзістых схілах пагоркаў, а таксама на абароненых ад ветру участках. Яны складаюцца ў асноўным з елкі, пры гэтым на вятрыскавых схілах пагоркаў распаўсюджаныя зараснікі карлікавай елі. З лісцяных парод сустракаецца толькі бяроза. Іншы тып расліннасці архіпелага -— забалочаныя лугі і сфагнавыя балоты (тарфянікі). Яны вельмі падобныя да расліннасці [[тундра|тундры]].
З часоў засялення астравоў (з XVII стагоддзя) плошча лясоў моцна скарацілася з-за нарыхтоўкі драўніны на дровы. Натуральнае лесааднаўленне ва ўмовах вельмі суровага клімату адбываецца вельмі павольна, і ў выніку цяпер востраў Сен-П'ер і паўночная частка Мікелона практычна пазбаўленыя лесу.
== Гісторыя ==
Французская экспедыцыя пад кіраўніцтвам [[Жак Карцье|Жака Карцье]] адкрыла астравы Сен-П'ер і Мікелон ў [[1536]] годзе. Першае пастаяннае паселішча было заснавана французамі ў [[1604]] годзе, выхадцамі з Нармандыі і Брэтані. Да 1713 года астравы ўваходзілі ў склад Акада -— французскай калоніі ў [[Паўночная Амерыка|Паўночнай Амерыцы]], займалай тэрыторыю цяперашніх атлантычных правінцый Канады. Па ўмовах Утрехцкага міру (1713) французскія валоданні па берагах [[заліў Святога Лаўрэнція|заліва Святога Лаўрэнція]] і [[востраў Ньюфаўндленд]] адышлі да Англіі. З 1763 па 1778 гг. сюды бегла мноства перасяленцаў з Акада, у 1778 годзе астравы былі атакаваныя брытанцамі, а ўсё іх насельніцтва выслана за французскую падтрымку амерыканскай рэвалюцыі. Канчаткова астравы вярнуліся пад юрысдыкцыю Францыі толькі ў 1816 годзе і з тых часоў застаюцца апошнім фрагментам некалі шырокіх паўночнаамерыканскіх уладанняў гэтай еўрапейскай дзяржавы. З 1946 года астравы атрымалі статус заморскай тэрыторыі Францыі, з 19 ліпеня 1976 года - статус заморскага дэпартамента Францыі, а з 11 чэрвеня 1985 г. -— сучасны статус заморскай супольнасці Францыі.
== Кіраванне ==
== Эканоміка ==
Аснова гаспадарчай дзейнасці -— рыбалоўства і перапрацоўка рыбы. Лоўля рыбы, у асноўным траскі, вядзецца дробнымі судамі ў прыбярэжных водах. Рыба і прадукты з рыбы (у тым ліку корм для жывёл) у невялікіх колькасцях ідзе на экспарт. [[Сельская гаспадарка]] не развіта з-за нізкай ўрадлівасці глеб, вялікай вільготнасці, недахопу сонечнага цяпла і святла. У невялікай колькасці для ўласнага спажывання вырошчваецца гародніна, таксама ў невялікіх маштабах разводзяцца куры, авечкі і свінні. Значная частка харчавання, а таксама прамысловыя тавары і паліва -— імпартуюцца. Штогадовая фінансавая датацыя ад Францыі параўнальная па памерах з велічынёй ВУП і бюджэтам Сен-П'ер і Мікелона.
{{зноскі}}
| 