Востраўскае пагадненне: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
рэд.
дадаў з Лявіцкага
Радок 1:
{{вызнч|1=Востраўскае пагадненне}} ([[4 жніўня]] [[1392]]): палітычныя дамова, якую падпісалі, з аднаго боку, кароль польскі [[Ягайла|Уладзіслаў II]], ён жа Вялікі князь літоўскі, рускі і жамойцкі Ягайла, і яго жонка польская каралева Ядвіга, а з другога боку — [[Вітаўт]], тагачасны князь гарадзенскі, і яго жонка Ганна. Яны дамовіліся пра спыненне [[вайна ў ВКЛ, 14 ст.|міжусобнай вайны]] і пра падзел улады ў ВКЛ у складзе саюзнай польска-літоўскай дзяржавы. Пагадненне было падпісана ў маёнтку Востраў (цяпер не існуе) пад [[Ліда]]й.
 
УПаводле адпаведнасцітагачаснага ззвычаю, пагадненнемудзельнікі князьпагаднення ўзаемна прабачылі крыўды і пакляліся ў вечным сяброўстве. Вітаўт, стаўшыпрызнаваў вярхоўную ўладу польскай кароны і прызначаўся намеснікам караля ў княстве; ён не толькі вяртаў свае вотчыны, але і атрымліваў ад караля новыя землі, і ў выніку атрымаў у валоданне гарады Трокі, Гродна, Ліду, воласці Берасцейскую, Суражскую, Драгічынскую, Мельніцкую, Камянецкую, Ваўкавыскую і Лідскую. Такім чынам, Вітаўт стаў фактычным уладаром [[ВКЛ|Вялікага княства Літоўскага]], а з [[1395]] г. пачаў афіцыйна ўжываць тытул Вялікага КназяКнязя Літоўскага. Пасля смерці Вітаўта, усе яго землі і тытулы мусілі вярнуцца пад уладу польскай кароны, з выняткам спадчыны для брата Жыгімонта і пасагу жонкі Ганны. Жонка Вітаўта атрымлівала ад Кароны гарантыі бяспекі і пратэкцыі пасля яго магчымай смерці.
 
Пагадненне паклала канец [[вайна ў ВКЛ, 14 ст.|міжусобнай вайне]], стабілізавала палітычную сітуацыю ў ВКЛ, а ў далейшай перспектыве спрычынілася да канчатковага спынення крыжацкай экспансіі ў Прыбалтыцы ([[Вялікая вайна]]).
Радок 11:
* [http://pawet.net/book/hist/wostrau/wostrau1.html Лаўрэш Л. Востраўскае пагадненне 1392 г. // «Наша Слова». №18(806) 2.5.2007; № 23(811), 13.6.2007]
* [http://pawet.net/book/hist/wostrau/wostrau.html Лаўрэш Л. Месца заключэння Востраўскага пагаднення 1392 г. // «Гістарычны альманах». Том 13, 2007. С. 109-118]
* Anatol Lewicki. Ugoda Ostrowska R. 1392 // Powstanie Swidrygielly. Krakow, 1892.
 
[[Катэгорыя:Вялікае княства Літоўскае]]