Беларускі нацыянальны камітэт (Мінск): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 52:
У сярэдзіне красавіка 1917 г. БНК адправіў у [[горад Санкт-Пецярбург|Петраград]] дэлегацыю з 18 чалавек на чале са старшынёй БНК [[Раман Аляксандравіч Скірмунт|Раманам Скірмунтам]] для перагавораў з [[Часовы урад Расіі|Часовым урадам Расіі]] аб статусе Беларусі. Упершыню ў найвышэйшых уладных інстанцыях Расіі было афіцыйна заяўлена пра нацыянальна-палітычныя інтарэсы [[беларусы|беларускага народа]]<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>.
 
Яшчэ па дарозе ў Петраград дэлегацыя БНК вырашыла звярнуцца ў [[Літоўскі нацыянальны савет, 1917|Літоўскі нацыянальны савет]] (які прадстаўляў у Петраградзе інтарэсы [[літоўцы|літоўскага насельніцтва]] краіны), каб выступіць за супольную адміністрацыйна-тэрытарыяльную аўтаномію беларускіх і літоўскіх зямель (у межах шасці губерняў былога [[Паўночна-Заходні край|Паўночна-Заходняга края]] — [[Віцебская губерня|Віцебскай]], [[Магілёўская губерня|Магілёўскай]], [[Мінская губерня|Мінскай]], [[Гродзенская губерня|Гродзенскай]], [[Віленская губерня|Віленскай]] і [[Ковенская губерня|Ковенскай]]). У якасці матываўпадстаў для гэтага супрацоўніцтва беларускія дэлегаты сцвярджаліўказвалі: ''«а) даўнейшую супольную лучнасць у форме дзяржавы — гістарычнай Літвы<ref>У публіцыстыцы «Гістарычнай Літвой» з пачатку XX ст. пачалі называць землі былога [[ВКЛ]] (галоўным чынам, у межах напярэдадні [[першы падзел Рэчы Паспалітай|першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 г.]]).</ref>; в) цяперашнюю адміністрацыйную супольнасць у форме [[Паўночна-Заходні край|"Северо-Западного края"]]; с) лучнасць палітычных і эканамічных інтарэсаў Літвы і Беларусі»''<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>. Гэта была галоўная ідэя [[Краёўцы|«краёвасці»]] — захаванне адзінства беларуска-літоўскіх зямель (былых зямель ВКЛ) і вяртанне палітычнай суб'ектнасці гэтых зямель<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>. Гэта была галоўная ідэя [[Краёўцы|«краёвасці»]]<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>. Такім чынам, яшчэ не зусім была адкінута ідэя непадзельнасці беларуска-літоўскіх зямель кіраўнікамі беларускага руху на ўсход ад лініі руска-нямецкага фронту, які падзяляў беларускія землі на часткі<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>. (У выпадку атрымання Беларуссю статусу самастойнай дзяржавы найбольш важным для самастойнага эканамічнага існавання ў тагачасных умовах быў выхад сухапутнай дзяржавы да мора, каб сплаўляць сваю прадукцыю па рэках і чыгунках). Аднак кіраўнікі літоўскага руху (як у [[горад Вільнюс|Вільні]], так і Петраградзе) адхілілі прапанову БНК (на чале са Скірмунтам) аб узаемадзеянні на платформе [[Краёўцы|«краёвасці»]], бо гэта супярэчыла курсу літоўскіх на пабудову ўласна літоўскай дзяржавы выключна на монаэтнічнай аснове<ref>''Рудовіч, С.'' [http://pdf.kamunikat.org/2117-1.pdf «…Беларускі дзеяч з вялікіх паноў»: Эпізоды палітычнай біяграфіі Рамана Скірмунта]... С. 25.</ref>.
 
У выніку дэлегацыя БНК у Петраградзе самастойна перадала міністру-старшыні князю [[Георгій Яўгенавіч Львоў|Георгію Львову]] дакладную запіску з пераказам рэзалюцый з'езда беларускіх нацыянальных арганізацый (пра неабходнасць абвясціць Расію федэратыўнай рэспублікай, дэмакратызаваць органы мясцовага самакіравання, увесці ў школах краю беларускую мову, гісторыю Беларусі і іншыя краязнаўчыя дысцыпліны, кампенсаваць насельніцтву страты, прычыненыя ваеннымі дзеяннямі). Дэлегаты БНК былі прыняты міністрам народнай асветы Часовага ўрада [[Аляксандр Апалонавіч Мануйлаў|Аляксандрам Мануйлавым]], намеснікам міністра ўнутраных спраў Лявонцевым, обер-пракурорам Сінода [[Уладзімір Мікалаевіч Львоў (1872)|Уладзімірам Львовым]], каталіцкім архіепіскапам [[Ян Цепляк|Янам Цеплякам]]<ref>''Ладысеў, У.Ф.'' На пераломе эпох: станаўленне беларускай дзяржаўнасці... С. 12.</ref>. У кабінетах Часовага ўраду Расіі адразу ж запыталі ў дэлегатаў БНК: «Якая рэальная сіла