Барталамеу Дыяш: Розніца паміж версіямі

[[Выява:Dias statue (cropped), Cape Town.jpg|thumb|200px|right|Помнік Дыяшу ў [[Кейптаун]]е.]]

 

== Біяграфія ==

 

 

 

 

Дыяш адплыў з Партугаліі ў жніўні [[1487]], [[4 снежня]] праплыў паўднёвей Кана і ў апошніх днях снежня кінуў якар у заліве св. Стэфана (цяпер [[бухта Лізаветы]]) у паўднёвай [[Намібія|Намібіі]]. Пасля [[6 студзеня]] пачаліся буры, якія прымусілі Дыяша выйсці ў адкрытае мора. Праз некалькі дзён ён паспрабаваў вярнуцца ў заліў, але зямлі не было відаць. Блуканні працягваліся да [[3 лютага]] [[1488]], калі, павярнуўшы на поўнач, партугальцы ўбачылі бераг Афрыкі ўсходней ад мыса Добрай Надзеі.

Высадзіўшыся на бераг, Дыяш выявіў паселішча [[готэнтоты|готэнтотаў]] і, паколькі тады быў дзень св. Уласія, назваў бухту імем гэтага святога. Суправаджаўшыя эскадру негры не маглі знайсці агульнай мовы з тубыльцамі, якія спачатку рэтыраваліся, а потым паспрабавалі напасці на лагер еўрапейцаў. У ходзе канфлікту Дыяш застрэліў аднаго з тубыльцаў з арбалета, аднак астатніх гэта не спыніла, і партугальцам тэрмінова прыйшлося адчальваць. Дыяш жадаў плыць далей на ўсход, аднак па дасягненні заліва [[Алгоа]] (каля сучаснага горада [[Порт-Элізабет|Порт-Элізабэт]]) усе афіцэры, якія знаходзіліся пад яго камандай, выказаліся за вяртанне ў Еўропу. Матросы таксама жадалі вярнуцца дадому, у адваротным выпадку пагражаючы бунтам. Адзіная саступка, на якую яны згаджаліся — яшчэ тры дні шляху на паўночны ўсход.

 

Дыяш вярнуўся ў Еўропу ў снежні [[1488]], правёўшы ў плаванні 16 месяцаў і 17 дзён, і, відаць, атрымаў указанні трымаць сваі адкрыцці ў тайне. Звестак пра абставіны яго прыёму пры двары не захавалася. Кароль чакаў навінаў ад прасвітара Яна, да якога сушай быў накіраваны [[Перу ды Ковільян]], і марудзіў з фінансаваннем новых плаванняў. Толькі пасля смерці Жуана II, праз 9 гадоў пасля вяртання Дыяша, партугальцы нарэшце падрыхтавалі экспедыцыю ў [[Індыя|Індыю]]. На чале яе быў пастаўлены [[Васка да Гама]]. Дыяшу даверылі кіраваць будаўніцтвам караблёў, паколькі ён на асабістым вопыце ведаў, якія канструкцыі судна патрэбныя для плавання ў водах Паўднёвай Афрыкі. Згодна з яго распараджэнням, касыя ветразі былі замененыя на прастакутныя, а корпусы караблёў будаваліся з разлікам на малое ўляганне і вялікую астойнасць. Таксама, па ўсёй верагоднасці, менавіта Дыяш даў Васка да Гаме савет, плывучы на поўдзень, пасля [[Сьера-Леонэ]] выдаліцца ад берагоў і зрабіць крук па Атлантыцы, паколькі ведаў, што менавіта так можна абыйсці паласу неспрыяльных вятроў. Дыяш суправаджаў яго да Залатога берага ([[Гвінея]]), а далей накіраваўся ў крэпасць Сан-Жоржы-так-Міна, камендантам якой быў прызначаны.

 

 

== Спасылкі ==