Цывілізацыя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Legobot (размовы | уклад)
др Bot: Migrating 95 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8432 (translate me)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 16:
| box_caption = Матэрыяльны выражэнне цывілізацыі
}}
'''Цывілізацыя''' (ад {{lang-la|civilis}} — грамадзянскі, цывільны) — узровень, якаснаяступень спецыфікаграмадскага (своеасаблівасцьразвіцця матэрыяльнага, духоўнагаматэрыяльнай і сацыяльнагадухоўнай жыцця)культуры той ці іншай групы [[краіна|краін]], [[народ]]аў на пэўным этапе развіцця. Часта(антычная выкарыстоўваеццацывілізацыя, яксучасная сінонімцывілізацыя больші шырокага тэрміна «[[культура]]»інш.).
 
Французскія філосафы-асветнікі XVIII ст. выкарыстоўвалі паняцце "цывілізацыя" для абазначэння высокаразвітага грамадства, заснаванага на пачатках розуму, справядлівасці і рэлігійнай талерантнасці. [[Культура]] сфармавалася раней цывілізацыі, якая, наадварот, узнікла на той стадыі гістарычнага развіцця, што прыйшла на змену эпосе варварства. Цывілізацыя узнікла ў выніку т.зв. «неалітычнай рэвалюцыі», падчас якой адбыўся пераход ад спажывальнай (збіральніцтва, паляванне і рыбалоўства) да вытворнай гаспадаркі (земляробства і жывёлаводства). Вылучаюцца некалькі стадый у развіцці цывілізацыі: аграрна-традыцыйная (характэрная для рабаўладальніцкага і феадальнага грамадстваў); індустрыяльная (характэрная для капіталізма); постіндустрыяльная, ці інфармацыйная (узнікла ў другой палове ХХ ст. пад уплывам навукова-тэхнічнай рэвалюцыі, хуткага развіцця высокіх тэхналогій і павелічэння інфармацыйных патокаў). Найбольш важнымі прыкметамі цывілізацыі лічацца ўтварэнне дзяржавы, узнікненне пісьменнасці, аддзяленне земляробства ад рамяства, расслаенне грамадства на класы, з'яўленне гарадоў. Існуюць розныя класіфікацыі цывілізацый: кантынентальная (напр., еўрапейская, азіяцкая); нацыянальная (напр. французская, нямецкая); рэгіянальная (паўночнаафрыканская) і інш. У Беларусі пачаткам развіцця цывілізацыі лічыцца VIII-IX ст., калі былі створаны першыя дзяржавы-княствы (Полацкае, Турава-Пінскае, Смаленскае княствы), узнікла пісьмовая традыцыя, з'явіліся і хутка развіваліся гарады, выдзялілася рамяство як асобны від вытворчай дзейнасці.
==Спасылкі==
 
У некаторых сацыяльных тэорыях цывілізацыz — эпоха ўпадку і дэградацыі ў супрацьвагу цэласнасці, арганічнасці культуры ([[О. Шпенглер]], [[М. Бярдзяеў]] і інш.).
 
== Літаратура ==
* Культуралогія: Энцыклапедычны даведнік / Уклад.: Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6
 
== Спасылкі ==
{{Commonscat-inline|Civilization}}
{{Чалавек разумны}}