Рускія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др робат Дадаем: fiu-vro, fy, sk Мяняем: cu
Радок 65:
XIII стагоддзе стала пачаткам татара-мангольскага нашэсця і усталявання васальнай залежнасці рускіх княстваў ад мангола-татар. Паўднёвыя княствы -- Кіеўскае, Чарнігаўскае і г.д. былі абкладзены налогамі і насельніцтва інтэнсіўна пераязджала на поўнач, у гарады Залескай Русі -- [[Цвер]], [[Каломна|Каломну]], [[Москва|Москву]], [[Серпухаў]], [[Мурам]] і г. д. Гэта абумовіла перамячшэнне на поўнач палітычнага цэнтра рускіх[http://gumilev.narod.ru/p2ch02.htm].
 
[[Выява:Dd1.jpg|thumb|200px|left|Дзмітрый ДанскойДанскі]]
У XIV-XV стагоддзях завершылся працэс фарміравання сучаснай рускай нацыі, на што паўплывала стварэнне цэнтралізаванай рускай дзяржавы і барацьба супраць мангола-татарскага іга. У гэты перыяд У XV стагоддзі рускія пачалі распаўсюджвацца ў стэпавыя раёны [[Паволжа]] і [[Паўночны Каўказ|Паўночнага Каўказа]], у XVII стагоддзі засялілі [[Сібір]] (найбольшую ролю пры гэтым адыгралі [[казакі]] і [[паморы]]), пры гэтым былі практычна цалкам асіміляваныя фіна-вугорскія плямёны, якія жылі на [[Руская раўніна|Рускай раўніне]] ([[весь]], [[мурама]] і інш.). На падставе гэтага факту ў XIX стагоддзі некаторыя польскія гісторыкі (напрыклад, Духінскі) наогул адмаўлялі рускім (вялікаросам) у славянскай прыналежнасці. Гэтая тэорыя, з самага пачатку ўвогуле прызнаная маючай не навуковыя, а палітычныя асновы, дагэтуль мае паслядоўнікаў. Ступень пераемнасці тым або іншым этнасам Старажытнай Русі і схільнасці розным чужародным уплывам рускіх, украінцаў і беларусаў дагэтуль з'яўляецца пытаннем дыскусійным і занадта палітызаваным, каб можна было спадзявацца на поўнае яго вырашэнне. На захадзе ў гэты перыяд былі праведзены паспяховыя войны з Літоўскім княствам, а затым з Рэччу Паспалітай за валоданне заходне-рускімі землямі. У XVI стагоддзі пачала распаўсюджвацца палітычная канцэпцыя [[Трэці Рым|Масква - Трэці Рым]], якая абгрунтоўвала сусветна-гістарычнае значэнне сталіцы рускай дзяржавы, як хрысціянскага цэнтру свету. Руская дзяржава аб'яўлялася духоўным нашчадкам Рымскай і Візантыйскай імперый і галоўным абаронцам і захоўнікам праваслаўя (''"Два Рыма палі, трэці стаіць, а чацвёртаму не быць"''). Гэтая канцэпцыя прадугледжвала выключнасці і багаабранасць рускага народа. Інтэнсіўнае расшырэнне тэрыторыі і паступоваы выхад рускай дзяржавы на еўрапейскую палітычную арэну прывяло да стварэння спачатку царства, а затым у пачатку XVIII стагоддзя [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]], што азначала якасна новы ўзровень існавання этнасу.