Цар: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Новая старонка: '''Цар''' (ад {{lang-la|caesar}}, {{lang-el|kαῖσαρ}) — адзін з славянскіх тытулаў манарха, звычайна параўн... |
Budelberger (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
[[Выява:Simeon the Great anonymous seal.jpg|thumb|rightр|200px|[[Сімеон I]], балгарскі цар]]
'''Цар''' (ад {{lang-la|caesar}}, {{lang-el|kαῖσαρ}) — адзін з славянскіх тытулаў [[манарх]]а, звычайна параўноўваўся з вышэйшай вартасцю [[імператар]]а. У іншасказальнай прамове для пазначэння першынства, дамінавання: «леў — цар звяроў».▼
▲'''Цар''' (ад {{lang-la|
== Паходжанне слова ==
{{lang|la|Сaesar}} — абавязковая частка тытула [[Рымская імперыя|рымскіх]] і [[Візантыйская імперыя|візантыйскіх]] імператараў, як пераемнікаў [[Юлій Цэзар|Юлія Цэзара]]. Мабыць, праз гоцкае Kaisar або непасрэдна з лацінскага «caesar», у познім (з пачаткавым «ц») вымаўленні; у старажытнарускай мове гучала як цэсар < цьсарь; у сучасным балгарскім і сербскім — «цар», у пісьмовых помніках вядома з [[917]] г пры балгарскім цару [[Сімеон I|Сімеоне]]. Першапачаткова выкарыстоўвалася для пазначэння рымскіх і візантыйскіх імператараў (адгэтуль славянскі назоў візантыйскай сталіцы — [[Стамбул|Царград]]); з развіццём пісменнасці гэтым тэрмінам сталі пазначаць таксама старажытных уладароў, вядомых з грэцкай (гістарычнай і царкоўнай) літаратуры, перакладаючы такім чынам грэцкае слова βασιλεύς. Пасля татара-мангольскага нашэсця на Русі гэтым словам сталі пазначаць таксама татарскіх ханаў (у пісьмовых помніках — з [[1267]] г.)[http://vasmer.narod.ru/p802.htm].▼
▲Сaesar — абавязковая частка тытула [[Рымская імперыя|рымскіх]] і [[Візантыйская імперыя|візантыйскіх]] імператараў, як пераемнікаў [[Юлій Цэзар|Юлія Цэзара]]. Мабыць, праз гоцкае Kaisar або непасрэдна з лацінскага «caesar», у познім (з пачаткавым «ц») вымаўленні; у старажытнарускай мове гучала як цэсар < цьсарь; у сучасным балгарскім і сербскім — «цар», у пісьмовых помніках вядома з [[917]] г пры балгарскім цару [[Сімеон I|Сімеоне]]. Першапачаткова выкарыстоўвалася для пазначэння рымскіх і візантыйскіх імператараў (адгэтуль славянскі назоў візантыйскай сталіцы — [[Стамбул|Царград]]); з развіццём пісменнасці гэтым тэрмінам сталі пазначаць таксама старажытных уладароў, вядомых з грэцкай (гістарычнай і царкоўнай) літаратуры, перакладаючы такім чынам грэцкае слова βασιλεύς. Пасля татара-мангольскага нашэсця на Русі гэтым словам сталі пазначаць таксама татарскіх ханаў (у пісьмовых помніках — з [[1267]] г.)[http://vasmer.narod.ru/p802.htm].
Слова «цэсар» пасля выкарыстоўвалася для пазначэння германскага імператара.
Старажытнагрэцкіх манархаў таксама завуць царамі, бо яны як і Візанційскі Імператар насілі тытул [[Басілевс]].
== Тытулы царскай сям'і ==
Радок 26:
* [[Царова-Барысава]]
* [[Кызыл|Белацарск]]
== Літаратура ==
Радок 44 ⟶ 43:
* Он же. [http://ec-dejavu.ru/i/Impostor.html Царь и самозванец: самозванчество в России как культурно-исторический феномен] // Успенский Б. А. Этюды о русской истории. СПб., 2002. С.149-196.
* Проф. А. Беляков. [http://www.ng.ru/ideas/2000-11-10/8_doubleheaded.html ''Еще раз о двуглавом орле. Трактовка символов, предлагаемых в качестве государственных''] // Независимая газета, 10.11.2000.
== Спасылкі ==
Радок 56 ⟶ 54:
* [[Біяграфіі грамадскіх і палітычных дзеячаў]]
* [[Цары Расіі]]
[[Катэгорыя:Цары|*]]
[[Катэгорыя:Тытулы]]
[[af:Tsaar]]
[[bg:Цар]]
[[bs:Car]]
[[ca:Tsar]]
[[cs:Car]]
[[da:Zar]]
[[de:Zar]]
[[el:Τσάρος]]
[[en:Tsar]]
[[eo:Caro]]
[[es:Zar]]
[[et:Tsaar]]
[[eu:Tsar]]
[[fa:تزار]]
[[fr:Tsar]]
[[gd:Tsar]]
[[gl:Tsar]]
[[he:צאר]]
[[hu:Cár]]
[[hy:Ցար]]
[[id:Tsar]]
[[it:Zar]]
[[ja:ツァーリ]]
[[ka:ცარი]]
[[ko:차르]]
[[ku:Çar]]
[[la:Tzar]]
[[lt:Caras]]
[[lv:Cars]]
[[nl:Tsaar]]
[[nn:Tsar]]
[[no:Tsar]]
[[pl:Car]]
[[pt:Tsar]]
[[ro:Ţar]]
[[ru:Царь]]
[[simple:Tsar]]
[[sk:Cár]]
[[sl:Car]]
[[sq:Cari]]
[[sr:Цар]]
[[fi:Tsaari]]
[[sv:Tsar]]
[[sw:Tsar]]
[[th:ซาร์]]
[[tl:Tsar]]
[[tr:Çar]]
[[uk:Цар]]
[[vi:Sa hoàng]]
[[zh:沙皇]]
| |||