Брэсцкі мір: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 2:
'''Брэсцкі мір''' — мірны дагавор [[Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|Савецкай Расіі]] з [[Германская імперыя|Германіяй]], [[Аўстра-Венгрыя]]й, [[Балгарыя]]й і [[Турцыя]]й. Падпісаны ў [[Брэст-Літоўск]]у [[3 сакавіка]] [[1918]] г., ратыфікаваны [[Чавцвёрты Назвычайны Усерасійскі з'езд Саветаў|4-м Надзвычайным Усерасійскім з’ездам Саветаў]] [[15 сакавіка]] [[1918]] г. і германскім імператарам [[Вільгельм II|Вільгельмам II]] [[26 сакавіка]] [[1918]] г. Дагавор падпісалі з савецкага боку [[Рыгор Якаўлевіч Сакольнікаў|Р.Я.Сакольнікаў]], [[Георгій Васільевіч Чычэрын|Г.В.Чычэрын]], [[Рыгор Іванавіч Пятроўскі|Р.І.Пятроўскі]], [[Леў Міхайлавіч Карахан|Л.М.Карахан]]. З боку Германіі [[Рыхард фон Кюльман|Р. фон Кюльман]], [[Макс Гофман|М.Гофман]], ад Аўстра-Венгрыі [[Атакар Чэрлін|А.Чэрлін]], ад Балгарыі А.Тошаў, ад Турцыі І. Хакі-Паша і інш.
 
== Заключэнне перамір'я ==
== Гісторыя ==
[[26 кастрычніка]] ([[26 лістапада]]) [[Другі Усерасійскі з'езд Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў|II Усерасійскі з'езд саветаў]] прыняў [[Дэкрэт аб міры]]. [[Савет народных камісараў РСФСР|Часовы рабоча-сялянскі ўрад (Савет народных камісараў)]] Расійскай Рэспублікі<ref>Толькі [[10 студзеня]] [[1918]] Расийская дзяржава стала называцца Расийскай Сацыялистычнай Федэратыщнай Савецкай Рэспубликай (РСФСР)</ref> прапанаваў усім ваюючым краінам пачаць перагаворы аб справядлівым міры, заключыўшы на гэты перыяд трохмесячнае перамір'е на ўсіх франтах. [[7 лістапада]] [[Савет народных камісараў РСФСР|СНК РСФСР]] аддаў загад аб прыпыненні баявых дзеянняў з мэтаю адкрыцця мірных перагавораў. [[8 лістапада]] нарком па замежных справах РСФСР [[Леў Давыдавіч Троцкі]] даслаў тэкст дэкрэта паслам краін [[Антанта|Антанты]] і зноў прапанаваў заключыць усеагульнае перамір'е, адказу зноў не было<ref>Николов, ВИСб 2006 (1), стр. 30</ref>.<ref name="BSEBrest">[http://web.archive.org/web/20050219001700/http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/001/283.htm Брестский мир], в: Большая советская энциклопедия, 23.2.2008</ref>. [[9 лістапада|9 (22) лістапада]] Савецкі ўрад загадаў [[Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандуючага|Вярхоўнаму галоўнакамандуючаму]] генерал-лейтэнанту [[Мікалай Мікалаевіч Духонін|М. Духоніну]] неадкладна ўступіць у перагаворы з камандаваннем непрыяцельскіх армій аб узаемным прыпыненні ваенных дзеянняў. Але ні М. Духонін, ні саюзныя Расіі па Антанце ўрады не далі адказу на зварот СНК Расійскай Рэспублікі. М. Духонін заявіў аб непрызнанні савецкага ўрада і 20 лістапада (3 снежня) быў адхілены ад пасады. Новым Вярхоўным галоўнакамандуючыі быў прызначаны бальшавік прапаршчык [[Мікалай Васільевіч Крыленка|М. Крыленка]]. Раніцай [[9 лістапада]] СНК звярнуўся да арміі і флоту, заклікаўшы салдат і матросаў узяць у свае рукі справу міру, выбраць упаўнаважаных для перагавораў аб перамір'і з праціўнікам. Аб усіх мерах прадпісвалася дакладваць непасрэдна СНК, які пакідаў за сабою права падпісаць канчатковы прэлімінарны дагавор.
=== 1917 ===
 
Заключэнне «салдацкіх міроў» і франтавых перамір'яў, з пункту гледжання СНК, было ваенна-тэхнічным, а не дзяржаўна-палітычным мерапрыемствам, удзел прадстаўнікоў грамадзянскіх Саветаў і мясцовага працоўнага насельніцтва прыфрантавой паласы ў гэтай справе падаваўся залішнім, таму іх прадстаўнікі да выпрацоўкі і заключэння мясцовых перамір'яў не прыцягваліся.
[[26 лістапада]] [[Другі Усерасійскі з'езд Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў|2-і Усерасійскі з'езд саветаў]] прыняў [[Дэкрэт аб міры]], у якім было прапанавана ўсім дзяржавам — удзельніцам [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] заключыць перамір'е і пачаць мірныя перагаворы. Аднак краіны [[Антант]]ы не адказалі на прапанову. [[7 лістапада]] [[Савет народных камісараў РСФСР|СНК РСФСР]] аддаў загад аб прыпыненні баявых дзеянняў з мэтаю адкрыцця мірных перагавораў. [[8 лістапада]] нарком па замежных справах РСФСР [[Леў Давыдавіч Троцкі]] даслаў тэкст дэкрэта паслам краін [[Антанта|Антанты]] і зноў прапанаваў заключыць усеагульнае перамір'е, адказу зноў не было<ref>Николов, ВИСб 2006 (1), стр. 30</ref>.<ref name="BSEBrest">[http://web.archive.org/web/20050219001700/http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/001/283.htm Брестский мир], в: Большая советская энциклопедия, 23.2.2008</ref>. [[14 лістапада]] [[Германская імперыя]] дала згоду на афіцыяльнае вядзенне перагавораў, [[18 лістапада]] да яе далучылася [[Аўстра-Венгрыя]]. На думку нямецкага камандавання, [[сепаратны мір]] з Расіяй павінен быў пазбавіць армію ад неабходнасці вядзення вайны на 2 фронты і дазваляў пачаць наступальныя аперацыі на заходнім фронце. Немцы глядзелі на мір як на магчымасць за кошт пераможанай Расіі і акупіраваных абласцей былой Расійскай імперыі папоўніць свае збяднелыя за час вайны харчовыя і сыравінныя запасы. Перагаворы пачаліся [[20 лістапада]] у [[Горад Брэст|Брэст-Літоўску]], дзе размяшчалася камандаванне нямецкіх войск на ўсходнім фронце. [[2 снежня]] было падпісана пагадненне аб перамір'і з [[Германская імперыя|Германскай імперыяй]] і яе саюзнікамі. [[9 снежня]] у будынку інжынернага ўпраўлення [[Брэсцкая крэпасць|Брэсцкай крэпасці]] пачаліся мірныя перагаворы. У склад савецкай дэлегацыі ўвайшлі [[Анастасія Аляксееўна|А. А. Біцэнка]], [[Адольф Абрамовіч Іофэ|А. А. Іофэ]], [[Леў Барысавіч Каменеў|Л. Б. Каменеў]], [[Леў Міхайлавіч|Л. М. Карахан]], [[Міхаіл Мікалаевіч|М. М. Пакроўскі]]. Савецкі бок выставіў у якасці асновы дагавору прынцыпы дэмакратычнага міру без анексій і кантрыбуцый. [[12 снежня]] [[Рыхард фон Кюльман|Р. фон Кюльман]] ад імя германа-аўстрыйскага блоку заявіў аб далучэнні да асноўных тэзісаў савецкай дэкларацыі пры ўмове, што да іх далучацца і ўрады краін [[Антанта|Антанты]]. [[17 снежня]] [[Леў Давыдавіч Троцкі|Л. Д. Троцкі]] накіраваў зварот да народаў і ўрадаў краін Антанты і [[ЗША]] «з апошняй прапановай прыняць удзел у мірных перагаворах», але неўзабаве зварот зноў застаўся без адказу. [[27 снежня]] [[Рыхард фон Кюльман|Р. фон Кюльман]] заявіў, што паколькі [[Антанта]] не далучылася да перагавораў, германскі блок лічыць сябе вольным ад савецкіх мірных прапаноў. Пачаўся другі этап канферэнцыі, які вызначыўся абвастрэннем супярэчнасцей паміж удзельнікамі перагавораў. У Германіі за больш жорсткія ўмовы міру выступілі прадстаўнікі галоўнага штаба [[Пауль фон Гіндэнбург]] і [[Эрых Людэндорф]]. У Расіі таксама нарастаў апазіцыйны рух у адносінах да будучага міру.
 
[[26 лістапада]] [[Другі Усерасійскі з'езд Саветаў рабочых і салдацкіх дэпутатаў|2-і Усерасійскі з'езд саветаў]] прыняў [[Дэкрэт аб міры]], у якім было прапанавана ўсім дзяржавам — удзельніцам [[Першая сусветная вайна|1-й сусветнай вайны]] заключыць перамір'е і пачаць мірныя перагаворы. Аднак краіны [[Антант]]ы не адказалі на прапанову. [[7 лістапада]] [[Савет народных камісараў РСФСР|СНК РСФСР]] аддаў загад аб прыпыненні баявых дзеянняў з мэтаю адкрыцця мірных перагавораў. [[8 лістапада]] нарком па замежных справах РСФСР [[Леў Давыдавіч Троцкі]] даслаў тэкст дэкрэта паслам краін [[Антанта|Антанты]] і зноў прапанаваў заключыць усеагульнае перамір'е, адказу зноў не было<ref>Николов, ВИСб 2006 (1), стр. 30</ref>.<ref name="BSEBrest">[http://web.archive.org/web/20050219001700/http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/001/283.htm Брестский мир], в: Большая советская энциклопедия, 23.2.2008</ref>. [[14 лістапада]] [[Германская імперыя]] дала згоду на афіцыяльнае вядзенне перагавораў, [[18 лістапада]] да яе далучылася [[Аўстра-Венгрыя]]. На думку нямецкага камандавання, [[сепаратны мір]] з Расіяй павінен быў пазбавіць армію ад неабходнасці вядзення вайны на 2 фронты і дазваляў пачаць наступальныя аперацыі на заходнім фронце. Немцы глядзелі на мір як на магчымасць за кошт пераможанай Расіі і акупіраваных абласцей былой Расійскай імперыі папоўніць свае збяднелыя за час вайны харчовыя і сыравінныя запасы. Перагаворы пачаліся [[20 лістапада]] у [[Горад Брэст|Брэст-Літоўску]], дзе размяшчалася камандаванне нямецкіх войск на ўсходнім фронце. [[2 снежня]] было падпісана пагадненне аб перамір'і з [[Германская імперыя|Германскай імперыяй]] і яе саюзнікамі. [[9 снежня]] у будынку інжынернага ўпраўлення [[Брэсцкая крэпасць|Брэсцкай крэпасці]] пачаліся мірныя перагаворы. У склад савецкай дэлегацыі ўвайшлі [[Анастасія Аляксееўна|А. А. Біцэнка]], [[Адольф Абрамовіч Іофэ|А. А. Іофэ]], [[Леў Барысавіч Каменеў|Л. Б. Каменеў]], [[Леў Міхайлавіч|Л. М. Карахан]], [[Міхаіл Мікалаевіч|М. М. Пакроўскі]]. Савецкі бок выставіў у якасці асновы дагавору прынцыпы дэмакратычнага міру без анексій і кантрыбуцый. [[12 снежня]] [[Рыхард фон Кюльман|Р. фон Кюльман]] ад імя германа-аўстрыйскага блоку заявіў аб далучэнні да асноўных тэзісаў савецкай дэкларацыі пры ўмове, што да іх далучацца і ўрады краін [[Антанта|Антанты]]. [[17 снежня]] [[Леў Давыдавіч Троцкі|Л. Д. Троцкі]] накіраваў зварот да народаў і ўрадаў краін Антанты і [[ЗША]] «з апошняй прапановай прыняць удзел у мірных перагаворах», але неўзабаве зварот зноў застаўся без адказу. [[27 снежня]] [[Рыхард фон Кюльман|Р. фон Кюльман]] заявіў, што паколькі [[Антанта]] не далучылася да перагавораў, германскі блок лічыць сябе вольным ад савецкіх мірных прапаноў. Пачаўся другі этап канферэнцыі, які вызначыўся абвастрэннем супярэчнасцей паміж удзельнікамі перагавораў. У Германіі за больш жорсткія ўмовы міру выступілі прадстаўнікі галоўнага штаба [[Пауль фон Гіндэнбург]] і [[Эрых Людэндорф]]. У Расіі таксама нарастаў апазіцыйны рух у адносінах да будучага міру.
 
=== 1918 ===