Ордэн Залатога Руна: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
clean up using AWB
Радок 1:
[[Image:Golden Fleece dsc02934.jpg|thumb]]
 
'''Ордэн''' '''Залатога Руна''' — [[рыцарскі ордэн]], заснаваны [[Бургундыя|бургундскім]] князем [[Філіп III Добры|Філіпам III Добрым]] у [[1430]] у дзень яго вяселля з [[Партугалія|партугальскай]] каралеўнай [[Ізабела Бургундская|Ізабелай]].
 
Калі Бургундыя ўвайшла ў імперыю [[Габсбургі|Габсбургаў]], суверэнітэт над ордэнам перайшоў да [[Іспанія|іспанскіх]] манархаў. Пасля смерці апошняга з іспанскіх Габсбургаў, [[Карл II Іспанскі|Карла II]], пачалася спрэчка за суверэнітэт над ордэнам паміж [[Бурбоны|Бурбонамі]], якія занялі іспанскі трон, і [[Аўстрыя|аўстрыйскімі]] Габсбургамі. У выніку ордэн быў падзелены на дзве галіны, іспанскую і аўстрыйскую, якія існуюць і да сёння.
Радок 14:
Традыцыйна членамі ордэна былі мужчыны, за некаторымі выключэннямі, калі імі ўзнагароджваліся жанчыны-кіраўнікі дзяржаў.
 
Знамянальнай падзеяй у гісторыі іспанскага ордэна было ўзнагароджанне ім [[Напалеон I Банапарт|Напалеона]] і яго брата ЖозэфаЖазефа. [[Людовік XVIII]] неадкладна вярнуў свой ордэн ўу знак пратэсту, а ордэн ЖозэфаЖазефа быў у яго адабраны (разам з усімі астатнімі ўзнагародамі) Фердынандам VII пасля рэстаўрацыі Бурбонаў ўу 1813 г.
 
Пасля напалеонаўскіх войнаў іспанскі кароль Фердынанд VII ўнёс у яго статут істотныя змены, якія тычыліся веравызнання: калі раней яны ў абавязковым парадку павінны былі быць каталікамі, то цяпер ім дазвалялася належаць і да іншых канфесій. Зрабілі гэта для таго, каб кароль Іспаніі мог узнагародзіць сваіх партнёраў па Свяшчэннаму саюзу — манархаў Англіі, Прусіі і Расіі, за аднаўленне дынастычных правоў Бурбонаў на іспанскі трон. У 1812 г. Іспанскі ўрад узнагародзіў ордэнам герцага Велінгтона, што было пацверджана пасля рэстаўрацыі Фердынандам і адобрана татам Піям VII. Такім чынам каталіцкім ордэнам быў упершыню узнагароджаныўзнагароджаны пратэстант. (Дакладней — англиканин, а пасля ордэнам ўзнагароджваліузнагароджвалі нават праваслаўных.)
 
"Іспанскі ордэн стаў грамадзянскім каралеўскім ордэнам у адпаведнасці з указамі 1847 і 1851 гг., І ўручаўся нават некаталікам: манархам і асобам каралеўскай крыві — Расіі, Вялікабрытаніі (уключаючы герцага Велінгтона), Германіі, Японіі, Турцыі, а таксама асобам незнатного паходжання, напрыклад прэзідэнту Французскай Рэспублікі "<ref name="ісп">[http://awards.netdialogue.com/Europe/Spain/GF/GF.htm Испания. Орден Золотого руна]</ref>. Зараз у ордэне ўсяго адзінаццаць рыцараў, акрамя Хуана Карласа. З замежных членаў — былы кароль Бельгіі [[Леапольд III, кароль Бельгіі|Леапольд III]], былы кароль Італіі Умберта II, імператар Японіі [[Хірахіта]], кароль Бельгіі Бодуэн I і былы кароль Грэцыі Канстанцін II, а таксама жанчыны — каралева Даніі Маргрэтэ II і Беатрыкс (каралева Нідэрландаў). Прадстаўлення да ўзнагароды робяцца з папярэдняй згоды кабінета міністраў Іспаніі і не з'яўляюцца выключнай прэрагатывай манарха<ref name="ант">[http://ah.milua.org/awords/orders/fleece.htm Орден Золотого руна. // «Антиквариат, предметы искусства и коллекционирования» No. 2, 2002 год]</ref>. 16 студзеня 2012 Хуан Карлас узнагародзіў Прэзідэнта Францыі Нікаля Сарказі «за асабісты ўклад у барацьбу з баскскай тэрарыстычнай групоўкай ЭТА»<ref name="Сайт Корреспондент"><http://korrespondent.net/world/1308800-sarkozi-poluchil-vysshuyu-nagradu-ispanskoj-korony</ref>. Афіцыйная мова ордэна — іспанскі.